کنفرانس بین‌المللی منع تولید و گسترش سلاح‌های هستهیی، با حضور ایران و 40 کشور جهان در مسکو به ریاست آنتون خلوپکوف رییس مرکز انرژی و امنیت روسیه و مدیر شورای علمی شورای امنیت این کشور برگزار شد. در این نشست دو روزه که امروز به پایان رسید با حضور سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران و مهدی سنایی سفیر ایران در روسیه و با سخنرانی سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مسکو گشایش یافت. دیگر شرکت‌کنندگان در این نشست که به میزبانی مرکز مطالعات امنیت و انرژی در مسکو برگزار شد، عبارتند از: هلگا اشمید معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، وندی شرمن معاون پیشین وزیر امور خارجه امریکا و سرپرست تیم مذاکره‌کننده هستهیی این کشور و کرنل فروتا هماهنگ‌کننده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.
برگزاری این نشست با حضور بیش از 200 مقام و کارشناس دست‌اندرکار امور انرژی هستهیی، ایمنی اتمی و جلوگیری از گسترش جنگ‌افزارهای هستهیی از کشورهای مختلف توسط مرکز انرژی و امنیت روسیه برنامه‌ریزی شده و برجام و بررسی دورنمای بازنگری معاهده ان،پی، تی تا سال 2020 از موضوع‌های اصلی دستورکار است. بررسی وضع اجرای پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهیی (ان‌پی‌تی) و دورنمای بازنگری آن تا سال 2020، پایداری توافق‌ها در چارچوب برجام و نقش تلاش‌های دیپلماتیک چندجانبه برای حل و فصل بحران هستهیی در شبه جزیره کره از دستورکارهای اصلی نشست خلع سلاح هستهیی است.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در آغاز این نشست دو روزه گفت: اقدامات خام و نسنجیده برخی قدرت‌های جهانی، بحران هستهیی در جهان را تشدید کرده است. معاون وزیر امور خارجه کشورمان نیز در نشست منع گسترش سلاح‌های اتمی در مسکو اعلام کرد که مذاکره مجدد درباره برجام غیرممکن است. اسپوتنیک به نقل از سیدعباس عراقچی نوشت: «من کاملا موافقم که در حال حاضر برجام یکی از پایه‌های اساسی در منع گسترش سلاح‌های اتمی است و شکست آن امیدها برای منع گسترش سلاح‌های هستهیی را از بین خواهد برد.» در عین حال تمام شرکت‌کنندگان در اظهارات خود تاکید داشتند که توافق هستهیی قابل مذاکره مجدد نیست و به اهداف خود دست یافته است.
امریکا به تعهدات برجامی خود پایبند نیست
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پنل تخصصی برجام در کنفرانس منع اشاعه مسکو سخنرانی کرد.
سیدعباس عراقچی در سخنان خود با تاکید بر اینکه یکی از مشخصه‌های مهم برجام ایجاد تعادل و توازن میان دو رکن اصلی معاهده ان‌پی‌تی یعنی منع اشاعه سلاح‌های هستهیی و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هستهیی است، گفت: در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور مستمر پایبندی ایران را به توافق برجام تایید کرده است، ایالات‌متحده به تعهدات برجامی خود پایبند نیست.
وی افزود: برجام نه تنها دستاوردی برای دیپلماسی در راستای حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات به‌شمار می‌رود، بلکه فصل جدیدی نیز در نظام منع اشاعه سلاح‌های هستهیی گشوده است.
عراقچی تصریح کرد: این توافق از یک سو نسبت به ابعاد صلح‌آمیز برنامه هستهیی ایران اطمینان‌سازی می‌کند و از سوی دیگر به حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هستهیی احترام می‌گذارد و اِعمال این حق را تضمین می‌کند. معاون وزیر امور خارجه کشورمان گفت: در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور مستمر پایبندی ایران را به توافق برجام تایید کرده است، ایالات‌متحده امریکا به تعهدات برجامی خود پایبند نیست و به صراحت روح و متن برجام را در موارد متعددی نقض کرده است.
سیدعباس عراقچی در ادامه حضورش در این کنفرانس اذعان داشت: بزرگ‌ترین مورد تخلف از برجام مربوط به پایبند نبودن امریکا به بندهای 26، 28 و 29 برجام است. طبق این بندها، امریکا متعهد شده برجام را همراه با حسن‌نیت و در فضایی سازنده اجرا و از هر عملی که باعث خدشه‌دار شدن منافع ایران از رفع تحریم‌ها می‌شود، خودداری کند.
وی با بیان اینکه همه سخنرانی‌های ترامپ علیه برجام، ازجمله سخنرانی او در مجمع عمومی و در مقابل صدها نفر از رهبران و مقام‌های کشورهای عضو ملل متحد، تخلف آشکار از مفاد برجام به‌شمار می‌رود، گفت: «این تخلفات باعث ایجاد فضای ابهام و بی‌اعتمادی درباره برجام شده است و جوامع اقتصادی جهانی را برای همکاری با ایران دچار تردید می‌کند. به‌طور مسلم استمرار چنین فضای مخربی نسبت به ایران و برجام که به کاهش منافع ایران از این توافق منجر شده، غیرقابل قبول است و بی‌تردید تبعات خود را خواهد داشت.
عراقچی خاطرنشان کرد: امریکا درحالی که خود ناقض برجام است، ادعای نقض برجام از سوی دیگران را دارد و خود را در جای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داده است و زیاده‌خواهی هم می‌کند. این روال مسلما نمی‌تواند ادامه پیدا کند و امریکا باید مسوولیت هرگونه تبعات این اقدام خود را بپذیرد. روشن و صریح می‌گویم هیچ امکانی برای مذاکره مجدد برجام یا الحاق ضمایم و اضافات به آن وجود ندارد.
تاکید شرکت‌کنندگان کنفرانس
بر پایبندی ایران به اجرای برجام
در همین حال مذاکره‌کننده ارشد امریکا نیز در کنفرانس بین‌المللی منع تولید و گسترش سلاح‌های هستهیی گفت: ترامپ می‌گوید ایران روح برجام را نقض کرده ولی برجام یک توافق روحی نیست بلکه یک توافق حقیقی است.
وندی شرمن بیان کرد: ترامپ نمی‌تواند یکجانبه از برجام خارج شود و به نظر من طرح ترامپ در این خصوص در کنگره رای نخواهد آورد. او در بخش دیگری از سخنان خود افزود: برجام یک توافقنامه دوجانبه نیست بلکه توافقی چندجانبه و بین‌المللی است و آژانس بین‌المللی به‌عنوان تنها نهاد تحقیق و راستی‌آزمایی، تاکنون 8 بار اعلام کرده که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است. شرمن می‌گوید: من معتقدم که ترامپ نمیخواهد از برجام خارج شود بلکه می‌خواهد مسوولیت را بر دوش کنگره بگذارد، این یک بازی سیاسی است، ترامپ می‌گوید برجام به سود منافع ملی امریکا نیست اما برخلاف ادعای وی، برجام در راستای منافع ملی امریکاست.
معاون وزیر خارجه روسیه نیز در نشست «منع اشاعه سلاح‌های هستهیی» در مسکو بار دیگر بر پایبندی ایران به اجرای برجام و عدم امکان گفت‌وگوی مجدد برای تغییر مفاد این توافق تاکید کرد. سرگئی ریابکوف گفت: ایران تاکنون به شکلی دقیق و شفافی تعهدات خود در برجام را اجرا کرده است. وی بیان کرد: یوکیا آمانو دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ورود به تاسیات ایران را در چارچوب پروتکل الحاقی تعریف کرده است.
ریابکوف در بخش دیگری از سخنان خود گفت: روسیه آمادگی مشارکت در هر گفت‌وگویی که منجر به تغییر مفاد توافق هستهیی با ایران شود را ندارد. وی در پایان بار دیگر تاکید کرد که امکان اصلاح توافق هستهیی وجود ندارد و تصمیم ترامپ درباره برجام نیز نشان‌دهنده این است که رییس‌جمهور امریکا یک مساله مربوط به امنیت جهانی را به موضوعی داخلی تبدیل کرده است.
همچنین اشمید که خود از مذاکره‌کنندگان گروه 1+5 در مذاکرات هستهیی با ایران بوده است، در توئیتی نوشت: پیامی روشن؛ توافق هستهیی ایران موثر بوده و انتظارات را تامین کرده است، به همین دلیل است که اتحادیه اروپا به حمایت، حفظ و حراست از آن ادامه خواهد داد. او در توئیت دیگری با انتشار عکسی به همایش منع گسترش سلاح‌های هستهیی در مسکو درباره توافق هستهیی ایران با مشارکت روسیه، ایران، امریکا، مذاکره‌کنندگان توافق از اتحادیه اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرده است.
معاون فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در کنفرانس بین‌المللی منع تولید و گسترش سلاح‌های هستهیی هم سخن گفته بود، با بیان اینکه مدافع حفظ برجام هستیم اذعان داشت: ایران مطابق تعهدات خود در برجام عمل کرده است، بنابراین این توافق باید حفظ شود.
