دور جدید تحریم‌های امریکا علیه ایران در حالی آغاز شده است که این کشور بارها اعلام کرده دارو و مواد غذایی در فهرست اقلام تحریمی جایی ندارد، با این حال مسوولان وزارت بهداشت این ادعای امریکایی‌ها را خلاف واقعیت می‌دانند و اگرچه از مدت‌ها قبل برای روزهای تحریم چاره‌اندیشی کرده‌اند اما معتقدند تحریم‌ها حوزه دارو را بطور مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد. این وضعیت در حالی است که به گفته مسوولان وزارت بهداشت، از ماه‌ها قبل ذخایر دارویی کشور برای شرایط حساس آماده شده اما با این حال اگرچه 96 درصد داروهای مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر این باورند که بخشی از مواد اولیه دارویی از طریق واردات تامین شده و ممانعت از مراودات مالی می‌تواند آسیب جدی به صنعت دارو و در نتیجه تامین داروی مصرفی وارد کند در حالی که مسوولان امریکا از جمله برایان هوک، رییس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه امریکا پیش از این‌بارها از تحریم نبودن دارو سخن گفته‌اند که شواهد امر خلاف این موضوع را نشان می‌دهد.
تحریم‌های امریکا خلاف حقوق بشر است
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو با اعلام آمادگی این سازمان برای تامین دارو در شرایط بحرانی معتقد است هر چند غذا و دارو روی کاغذ تحریم نیست اما در اعمال تحریم‌ها، صنعت دارو مستثنی نخواهد بود و تحریم نبودن دارو دروغی آشکار است. او درباره این موضوع به ایرنا گفت: «واقعیت این است که تحریم‌ها تاثیرات منفی و سختی‌هایی برای مردم در حوزه دارو ایجاد خواهد کرد اما با مدیریت دولت، اجازه نمی‌دهیم، بیماران دچار مشکل شوند.»
او افزود: «تحریم‌های امریکا خلاف حقوق بشر است و با توجه به بازتاب‌های بین‌المللی این عمل ضد حقوق بشر، قدرت‌های استکباری تلاش می‌کنند با فضاسازی‌های رسانه‌ای و ادعاهای دروغین از این مرحله عبور کنند و سعی دارند با فضاسازی رسانه‌ای و دروغگویی افکار آگاه بین‌المللی را از این موضوع منحرف سازند.
وی اضافه کرد: مولفه‌های مختلفی از جمله مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی بر سلامت مردم تاثیرگذار است و هیچکس نمی‌تواند سلامت را از سیاست و اقتصاد جدا کند.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو تاکید کرد: «اعمال تحریم و ایجاد محدودیت برای اقتصاد ایران، تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت کودکان، زنان و آحاد جامعه خواهد داشت و تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی امریکا بطور مستقیم، سلامت مردم را متاثر می‌کند. آنها تحریم‌های خود را در ماه‌های اخیر با جنگ روانی آغاز کردند و با تهدید شرکت‌های خارجی تامین‌کننده مواد اولیه مورد نیاز صنایع دارویی و اعمال محدودیت‌های تراکنش‌های مالی با تمام توان درصدد هستند، تحریم‌ها و محدودیت‌ها را در حوزه دارو اعمال و ایجاد نارضایتی کنند.
سخنگوی سازمان غذا و دارو اظهار داشت: اما واقعیت این است که آنها در اعمال تحریم‌ها در حوزه دارو به علت تمهیدات اندیشیده شده و استفاده از فرصت‌های موازی عملا موفق نبوده‌اند.»
جهانپور افزود: «با تدابیر انجام شده، فشارها تا حد امکان به مردم منتقل نشده و امید است در ماه‌های آینده نیز با طراحی و برنامه‌های اندیشیده شده، کمترین میزان فشار به مردم را داشته باشیم.گر چه با آغاز جنگ روانی و تحریم در ماه‌های اخیر، کمبودهایی در برخی اقلام دارویی داریم اما با وضعیت نگران‌کننده فاصله داریم و این فاصله را حفظ می‌کنیم.»
اظهارات جهانپور در حالی است که علی اکبر حق دوست، معاون برنامه‌ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت هم بر این باور است که تحریم‌ها از دو جنبه مستقیم و غیرمستقیم به حوزه سلامت و دارو آسیب وارد می‌کند. او درباره ادعای امریکا مبنی بر تحریم نبودن دارو بیان کرد: «شاید به ظاهر بگویند اقلام دارویی و پزشکی تحریم نیست، اما در عمل اشکالات جدی ایجاد می‌شود. مسائل پزشکی فقط محدود به دارو نمی‌شود، بلکه تجهیزات پزشکی و برخی قطعات نیز مشمول تحریم می‌شود. بطور مثال برخی قطعات و ملزومات مصرفی را با برچسب استفاده دوجانبه تحریم می‌کنند. در نتیجه وقتی یک ماده مصرفی به واسطه استفاده دو جانبه تحریم شود، ممکن است یک دستگاه پزشکی را از کار بیندازد.»
او افزود: «موضوع دیگر تاثیر غیرمستقیم است که به واسطه ممانعت از مراودات مالی اتفاق می‌افتد. وقتی کشتیرانی و هواپیمایی با تحریم مواجه می‌شود، انتقال مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی دچار مشکل خواهد شد. از طرفی امریکایی‌ها ترسی ایجاد می‌کنند که شرکت‌های امریکایی و اروپایی، قراردادهای خود را با ایران لغو کنند. اینکه گفته می‌شود دارو و تجهیزات پزشکی تحریم نیست، یک دروغ است. زیرا اقتصاد با سایر حوزه‌ها متصل است و نمی‌توان یک حوزه را تحت فشار قرار داد و به سایر حوزه‌ها آسیب نزد.»
از تحریم‌ها عبور می‌کنیم
هر چند وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در ماه‌های اخیر تلاش خود را برای مبارزه با اثرات تحریم‌ها و تامین نیازهای صنعت داروی کشور انجام داده است اما آنطور که رهبر مژدهی آذر، عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان ایران اعلام کرده است، مسوولان امریکایی در اینکه دارو مشمول تحریم نیست صداقت ندارند. پیش از این احمد شیبانی، رییس هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در مراسم افتتاحیه چهارمین نمایشگاه بین‌المللی ایران فارما گفته بود: امریکایی‌ها دروغ می‌گویند که دارو تحریم نیست. به گفته او امریکایی‌ها به واسطه تحریم اجازه نمی‌دهند مواد اولیه دارویی وارد ایران شود.
با این حال مژدهی آذر درباره این موضوع بیان کرد: «با وجود آنکه اظهارات امریکایی‌ها درباره تحریم دارو خلاف واقعیت است اما چون ایران در بسیاری از کشورها اعتبار دارد در بسیاری از موارد جایگاه و اعتبار ایران باعث شده که در بسیاری از موارد داد و ستد نیز برقرار باشد و مشکلات دارویی برای مردم ایجاد نمی‌شود. دارویی در همه دوره‌ها کمبودهایی داشته است، اکنون نیز که در شرایط تحریم هستیم این کمبودها وجود دارد ولی با مدیریت انجام شده در مصرف‌کنندگان دارو نگرانی ایجاد نکرده است.»
مژدهی آذر افزود: «صنعت داروسازی کشور فعال است اما تحریم‌های ظالمانه امریکا، مشکلاتی را برای درخواست‌کنندگان مواد اولیه دارو ایجاد می‌کند که البته مسوولان، ساز و کارهایی نیز برای مقابله با آن اندیشیده‌اند. با توجه به اینکه مسوولان به ویژه سازمان غذا و دارو پیش‌بینی‌هایی را در این زمینه کرده‌اند، می‌توانیم به راحتی از پیچ و خم‌های مشکلات دارویی که تحریم امریکا ایجاد کرده، عبور کنیم.»
عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان ایران بیان کرد: «دولت پیش بینی‌های لازم را برای تامین دارو در سخت‌ترین شرایط تحریم کرده و داروسازان و متولیان صنعت داروسازی نیز نیز نهایت سعی خود را برای اینکه به مردم فشار وارد نشود، دارند و داروهایی که با محدودیت مواجه شده را در داروخانه‌ها با مدیریت بین بیماران توزیع می‌کنند تا بیماران از آثار تحریم‌های ناجوانمردانه و ضد بشر امریکا آسیب نبینند.
« با وجود آنکه اظهارات امریکایی‌ها درباره تحریم دارو خلاف واقعیت است اما چون ایران در بسیاری از کشورها اعتبار دارد در بسیاری از موارد جایگاه و اعتبار ایران باعث شده که داد و ستد نیز برقرار باشد و مشکلات دارویی برای مردم ایجاد نمی‌شود. دارویی در همه دوره‌ها کمبودهایی داشته است، اکنون نیز که در شرایط تحریم هستیم این کمبودها وجود دارد ولی با مدیریت انجام شده در مصرف‌کنندگان دارو نگرانی ایجاد نکرده است.»
