طرح تحول نظام سلامت که گفته می‌شود برگ برنده دولت یازدهم است، این روزها با دغدغه جدی روبه‌روست. چالش جدیدی که انتظار می‌رفت با بودجه‌ریزی صحیح این طرح در فاز چهارم از بن‌بست خارج شود، اما همچنان پای «تامین پزشک روستاییان» می‌لنگد.
با کلید خوردن طرح تحول نظام سلامت در سال جاری، کاهش فرانشیز خدمات بستری، جلوگیری از سیر صعودی زایمان‌های طبیعی و ارتقای کیفیت هتلینگ در سه فاز جداگانه، این طرح چنان مورد توجه قرار گرفت که منجر شد وزارت بهداشت‌ودرمان به کارنامه درخشانی دست یابد. این درحالی‌است که در فاز چهارم، تلاش دولت برای ماندگاری پزشکان در روستاها تاکنون بی‌نتیجه مانده است.
در حال حاضر باوجود اعمال سیاست‌های تشویقی وزارت بهداشت برای تامین پزشک خانواده‌های روستایی، یک‌سوم این پزشکان به شهرهای خود بازگشته‌اند و بیش از 23میلیون و500هزار روستایی با بحران کمبود پزشک روبه‌رو هستند. اما چرا در میان موفقیت‌های وزارت بهداشت در اصلاح ساختاری نظام سلامت، چاره‌جویی این وزارتخانه برای برون‌رفت از بحران پزشک در روستاها به نتیجه نرسیده است؟
براساس سیاست وزارت بهداشت و امضای تفاهمنامه با بیمه سلامت ایرانیان قرار شد در سال‌های اخیر، مشوق‌های ماندگار شدن پزشکان در روستاها افزایش یابد، این برای پزشکان جوانی که تازه فارغ‌التحصیل شده بودند بهترین بهانه برای اسکان چندساله در روستاها بود به‌طوری که دولت قول داد به برخی پزشکان حقوقی معادل 6 تا 11میلیون تومان در ماه اعطا کند تا این افراد در روستاها بمانند. اما چنین رویه‌یی باز به بن‌بست رسید چراکه پزشکان باوجود دریافت دستمزد بالا همچنان حاضر به اسکان دایم خود و خانواده‌شان در روستاهای محروم و دور افتاده نبودند.
درحال حاضر این امر منجر به این شده که برای هر مرکز در روستاهای دور تنها دو پزشک موجود باشد وحتی برخی مراکز صعب‌العبور از پزشک محروم باشند. در بیان بحران بهداشت و سلامت در روستاها همین بس که نیمی از روستاها خالی از پزشک است و باوجودی که روستاییان، 30درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند اما دغدغه درمان و سلامت منجر شده تا تمایل آنها برای مهاجرت به شهرها افزایش یابد.
این مشکل تاسفبارتر می‌شود اگر بپذیریم که برخی روستاییان باوجود نیاز به زنان پزشک، هیچ دسترسی به زنان پزشک و متخصص ندارند.
چنین وضعیتی، باعث شده تا بخشی از انرژی وزارت بهداشت صرف فاز چهارم طرح نظام سلامت یعنی «حمایت از ماندگاری پزشکان روستایی» شود، در این بین بخش عمده‌یی از بودجه این طرح بلعیده خواهد شد و نظام درمان ناچار است تا سازوکارهای جدیدی را محک بزند، سیاست‌های جدیدی که شاید بیش از آنکه جنبه مادی داشته و محدود به پرداخت دستمزدهای بالا باشد، به بهبود وضعیت زندگی در روستاها وابسته است.
