گروه بانک و بیمه
بنگاهها و واحدهای اقتصادی در چند دهه گذشته متاثر از تحولات نرخ ارز، تورم، نرخ سود تسهیلات بانکها، پایین بودن بهرهوری و سایر عوامل بازار تولید، همواره نیازمند دریافت منابع مالی و پول بیشتر از بانکها بودهاند. بر این اساس، دیدگاهها و نظرات مختلفی در ارتباط با دلایل این وضعیت و راهکار بهبود آن مطرح شده است. در این زمینه، آقای فرهاد نیلی و امینه محمودزاده کارشناسان پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، به بررسی این موضوع با عنوان ساختار هزینهیی بنگاهها و تقاضا برای منابع مالی پرداختهاند.
بررسی ساختار هزینهای بنگاهها و تقاضا برای منابع مالی علامتدهی قیمتها در اقتصاد ایران بهگونهیی بوده که بهطور مستمر تقاضای بنگاه برای منابع مالی را افزایش داده است. در حالی که دستمزد حقیقی روندی صعودی داشته، روند کاهنده نرخ ارز حقیقی و نرخ سود تسهیلات، به افزایش تقاضا برای سرمایه منجر شده است. در نتیجه بنگاه منابع مالی بیشتری را با هدف تامین مالی سرمایهگذاری تقاضا میکند. از طرف دیگر تورم انگیزه بنگاه برای انباشت موجودی انبار را زیاد کرده است. این رفتار، چرخه عملیاتی بنگاه را طولانیتر و نیاز بنگاه به سرمایه در گردش را بیشتر میکند. در نتیجه تقاضای منابع مالی برای تامین مالی سرمایه در گردش افزایش یافته است. افزایش قیمت تمام شده و کاهش سودآوری بنگاه نیز سبب کاهش منابع مالی درونی و اتکای بیشتر بنگاه به منابع مالی بیرونی میشود. نیاز بنگاه به سرمایه در گردش از طریق اعتبار تامین شده از طرف بانک برای بنگاه و اعتبار تامین شده از طرف سایر بنگاههای فعال در زنجیره تولید قابل تامین است. توصیه میشود نهادسازی و ابزارسازی برای کاهش ریسک معاملات و توسعه بازار اعتبارات تجاری صورت گیرد. در صورتی که بنگاه توانایی
ایجاد شناسنامه مالی داشته باشد، میتواند با ارائه مدارک از مزایای خط اعتباری بهرهمند شود. با توجه به حجم قابل توجه اقلام دارایی جاری در ترازنامه بنگاهها، میتوان شرایط لازم برای انتشار اوراق بهادار به پشتوانه این اقلام را در بنگاههای بزرگ فراهم آورد؛ طبیعتا انتشار این اوراق در صورتی اجرایی خواهد شد که بازاری برای تنزیل آنها ایجاد شود.