گروه راه و شهرسازی|
در پی بروز حادثههای متعدد فرونشست زمین در تهران و اطراف آن با دستور وزیر راه و شهرسازی کمیتهیی در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شد تا ضوابط لازم برای ساختمانسازی و ساخت برجهای بلند در حریم قنوات را تدوین کند. حالا علی بیتاللهی، رییس بخش زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از آغاز تدوین طرحی در این کمیته برای ممنوعیت گودبرداری، حفاریهای مترو و احداث ساختمانهای بلندمرتبه در حریم قنوات خبر داده است.
به گفته بیتاللهی، با شاره به اینکه حدود یکسوم از مساحت کشور درحال فرونشست است و مسیرهای جادهیی و راهآهنی از آن عبور میکنند، گفت: بنابراین ما با یک تهدید عمومی در این حوزه برای تمام پالایشگاهها، سازهها و زیرساختها مواجه هستیم و این تنها مربوط به خطوط راهآهن نیست.
احتمال ناامنی در خطوط راهآهن اما با خبر فرونشست زمین در معینآباد پیشوا همراه شد. خبری که ماه گذشته منتشر شد و نشان داد که بحث فرونشستها در شهر تهران شکل جدیتری به خود گرفته است. گزارشها حاکی از آن است که شکافها ابتدا در زمین یک هکتاری یک کشاورز به وجود آمده بود، اما به مرور به زمینهای زیرکشت صیفی و گندم مجاور هم نفوذ کرد. پس از ترک برداشتن زمین، مادهیی ترکیب شده از گاز و آب به صورت کف از داخل آنها خارج شد و ساعتی بعد با صدای هولناکی، شکافهای بیشتر وعمیقتری ایجاد میشد.
بعد از این اتفاق بخشدار مرکزی پیشوا اعلام کرد که به دلیل نابودی آبخوانها دشت ورامین با وسعتی بالغ بر 700کیلومترمربع در سه ناحیه فرونشست زمین وجود داشته که با توجه به نزدیک بودن راهآهن تهران - مشهد به این اراضی این تاسیسات در معرض خطر هستند. در این ارتباط روز گذشته اما محمد شکرچیزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی از انجام تحقیقات کارشناسان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص احتمال فرونشست خط ریلی راه آهن تهران ـ مشهد خبر داد و گفت: نتایج این بررسی حدود دو ماه دیگر اعلام میشود.
به گزارش ایسنا، شکرچیزاده اظهار کرد: تحقیقات روی خطر احتمالی فروریزش زمینی که راهآهن تهران ـ مشهد را تهدید میکند، ادامه دارد. با اینکه زمانبندی دقیقی نمیتواند برای اعلام نتایج مشخص کرد اما احتمالا ظرف دو ماه آینده مطالعات به پایان خواهد رسید. وی افزود: مهمتر از برداشتها و بررسیها، مقاومسازی و تحکیم راهآهن است که امیدواریم این مساله محقق شود.
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین درباره ساختمانهای مراکز بیمارستانی و سوخترسانی تهران که روی گسل قرار دارند، گفت: هماکنون در حال بررسی بیمارستانها، ساختمانهای سوخترسانی و سایر مراکز مهم هستیم تا تعداد آنها را مشخص کنیم. همه ساختمانهایی که میتوانند موقع وقوع زلزله خطرساز باشند را برداشت میکنیم تا به وزارتخانه مربوطه از جمله وزارت بهداشت و وزارت نفت اعلام کنیم.
شکرچیزاده اظهار کرد: فعلا به صورت کلی به دو وزارتخانه مذکور اعلام کردیم و محدودههای گسلها را به اطلاعشان رساندیم. یک تعامل مشترک در این زمینه در حال شکلگیری است که در مجموع بتوانیم اقدامات موثری برای افزایش ضریب ایمنی صورت دهیم. وی تصریح کرد: این تعامل در فرونشستها هم با شهرداری انجام میشود. ما مشکلمان در تهران بیشتر فروریزش است. فرونشست را بیشتر در بیرون شهرها یا روستاها داریم.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه فروریزشهایی که در تهران داریم، عمدتا به خاطر فعالیتهای زیرزمینی و عملیات متروست، ادامه داد: جلسهیی هفته گذشته داشتیم که قرار شد کمیتهیی تشکیل شود و راهکارهایی که به نظرمان میرسید را ارائه دادیم.
شکرچیزاده تاکید کرد: ما نمیخواهیم حرکت ساخت مترو را کند کنیم. زیرا میدانیم که مترو و حمل و نقل عمومی یکی از ضروریات کلانشهرهاست. به خصوص در شرایط فعلی که ظاهرا 110کیلومتر مسیر 6 و 7 در حال ساخت است و از این جهت خوشحالیم اما میگوییم مسوولیتی که وزارت راه و شهرسازی برای ایمنی شهروندان و تاسیسات زیربنایی دارد به قوت خود باقی است و باید هشدارهای لازم را در این خصوص ارائه دهیم. پیش از این نیز دکتر پرویز کردوانی، پدر کویرشناسی ایران در یکی از یادداشتهای خود نسبت به نشست زمین در مسیر خط آهن تهران- مشهد هشدار داده و نوشته بود: دﺷﺖهای ﺑﺴﯿﺎری همچون دﺷﺖهای تهران، وراﻣﯿﻦ، ﮔﺮﻣﺴﺎر، ﺳﺮﺧﻪ، ﺳﻤﻨﺎن، داﻣﻐﺎن، شاهرود، ﺳﺒﺰوار، ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر و مشهد در ﻣﺴﯿﺮ خط راهآهن ﻣﺬﮐﻮر واﻗﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣ اﯾﻦ دشتها به وﯾﮋه دﺷﺖ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮر ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﻔﺮ چاههای ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز دﭼﺎر ﻧﺸﺴﺖ ﺟﺪی ﺷﺪه، ﻋﻼوه ﺑﺮ آن دﺷﺖ وراﻣﯿﻦ هم دو ﻣﺘﺮ ﻧﺸﺴﺖ ﮐﺮده و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ درههای ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.
از ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺴﯿﺎری از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان اﯾﻦ ﻓﺮوﻧﺸﺴﺖ زﻣﯿﻦ را ﻣﯽﺗﻮان «زﻟﺰﻟﻪ آرام» ﻧﺎﻣﯿﺪ. اﮔﺮ در دﺷﺖهاییﮐﻪ دﭼﺎر ﻧﺸﺴﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ، باران هم ﺑﺒﺎرد دﯾﮕﺮ آب ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻧﻔﻮذ ﮐﻨﺪ، ﺣﺎل ﺷﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﻓﺮوﻧﺸﺴﺖ زﻣﯿﻦ و ﺑﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻣﺪن ﺳﻄﺢ آب ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﯽﺷﺪ اﯾﻦ ﻣﺴاله را ﺟﺒﺮان ﮐﺮد، اﻣﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻌﻠﯽ ﮐﺎر ﭼﻨﺪاﻧﯽ از دﺳﺖ ﻣﺴﻮﻻن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ.
به گفته وی ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ ﻋﺒﻮر ﻗﻄﺎر ﺳﺮﯾﻊاﻟﺴﯿﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ٢۵٠ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎک اﺳﺖ و تهدیدی جدی برای جان مسافران محسوب میشود. ﺣﺎل ﺷﺎﯾﺪ ﻋﺒﻮر ﻗﻄﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ از ﺧﻂ راهآهن تهران - مشهد مشکل ﺟﺪی ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻋﺒﻮر ﻗﻄﺎر ﺳﺮﯾﻊاﻟﺴﯿﺮ در اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻄﺮ ﺟﺪی ﺑﺮای ﺟﺎن ﻣﺮدم ﻣﺤﺴﻮب خواهد شد.
به گزارش «تعادل» راهحلی که کارشناسان برای حل این معضل پیشنهاد میدهند، شناسایی قسمتهایی که امکان نشست دارد و پر کردن این قسمتهاست، به گونهیی که اطمینان حاصل شود که این قسمت از زمین دیگر نشست نخواهد کرد.
بهطورکلی آغاز فرونشست در خطوط راهآهن، سال گذشته از سوی شرکت راهآهن و همینطور مشاهدات اداره راه و شهرسازی به مرکز تحقیقات مسکن وزارتخانه راه و شهرسازی اعلام شده است و از همان زمان کارشناسان این مرکز در حوزه زلزله موضوع جلوگیری از وقوع خسارت را در دستور کار خود قرار دادهاند و از سوی دیگر هم توصیههایی به شرکت راهآهن داده شده تا فعلا ٢٠کیلومتر قبل و بعد از شکاف سرعت قطارها کاهش یابد.
ممنوعیت گودبرداری پیرامون قنوات
با توجه به اهمیت موضوع و همچنین فرونشستهایی که در سطح شهر تهران اتفاق افتاده است، رییس بخش زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از آغاز تدوین طرحی برای ممنوعیت گودبرداری، حفاریهای مترو و احداث ساختمانهای بلندمرتبه در حریم قنوات خبر داد.
به گزارش مهر، علی بیتاللهی در این باره گفت: باتوجه به سه حادثه فروریزش در شهران، خیابان پیامبر و مترو قیام، کمیتهیی با دستور وزیر راه و شهرسازی و با حمایت کارگروه زلزله و رانش زمین در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شد تا ضوابط لازم برای ساختمانسازی و ساخت برجهای بلند در حریم قنوات را تدوین کند.
برای ساختمانسازی و گودبرداری روی قنوات و حریم آنها ضابطه و قانون مشخصی وجود ندارد، بر همین اساس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در تلاش است تا در این زمینه، طرحی را تدوین و مصوبهیی از شورای عالی معماری و شهرسازی دریافت کند. به گفته رییس بخش زلزلهشناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تصویب و سپس اجرای این طرح، محدودیتهایی برای گودبرداری، ساختمانسازی و حفر تونل در حریم قنوات تعیین میشود یا اینکه روشهایی برای کاهش خطرات و خطرپذیری ساختمانسازی در این مناطق اجرا میشود.
بیتاللهی اظهار کرد: امیدواریم طی یکی، دو ماه آینده مطالعات کمیته تدوین طرح به اتمام رسیده و باتوجه به زمانبر بودن روند اداری تصویب مصوبه تا پایان سال شاهد تصویب و سپس اجرای این مصوبه از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری باشیم.
باید این پدیده بهطور کلی در همه جا رصد شود و در نقاطی که آثار جدی وجود دارد به سرعت وارد عمل شد تا مانع ایجاد خسارتهای بیشتر شویم، بنابراین همه دستگاهها و سازمانها ازجمله وزارت کشاورزی، وزارت نیرو و راه و شهرسازی باید برای جلوگیری از فاجعه دست به کار شوند.