محمود واعظی، در حاشیه جلسه شورای فنی وزارت ارتباطات‌وفناوری اطلاعات از تشکیل شورای راهبری «موتور جست‌وجوی بومی» خبر داد و هدف این شورا را راه‌اندازی این موتور جست‌وجوگر در بطن شبکه ملی اطلاعات اعلام کرد.
گفته می‌شود این شورا متشکل از نمایندگان پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، و سه نماینده از بخش خصوصی و نمایشگاهی است.
روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در گزارشی به نقل از محمود واعظی وظایف شورای راهبری موتور جست‌وجوی بومی را انسجام و جهت‌دهی، هدایت و راهبری پروژه‌های موتور جست‌وجوی بومی برای شبکه ملی اطلاعات اعلام کرد.
قرار است موتور جست‌وجوگر بومی بتواند در شبکه ملی اطلاعات به ارایه خدمات جست‌وجوی دولت الکترونیک و درگاه مجتمع‌سازی خدمات فناوری اطلاعات بپردازد و درعین حال از خط و زبان فارسی به‌طور کامل پشتیبانی کند.
واعظی در عین حال هدف از طرح موتور جست‌وجوی بومی که به‌عنوان درگاه مجازی استفاده از خدمات در شبکه ملی اطلاعات است را استقلال در فضای سایبری و ارایه خدمات مناسب با فرهنگ و نیازهای کاربران فارسی زبان عنوان کرده است. وزیر ارتباطات گفت: تمرکز این طرح بر ارایه خدمات متکی بر اطلاعات محلی و منابع اطلاعاتی بومی است که ازجمله این موارد می‌توان به ارایه سرویس جست‌وجو روی منابع اطلاعاتی مورد استفاده در خدمات دولت الکترونیک، سلامت الکترونیک، بانکداری الکترونیک و آموزش الکترونیک اشاره کرد.
به‌گفته مقامات این وزارتخانه طی چند سال اخیر، سازمان فناوری اطلاعات ایران فعالیت‌هایی در زمینه توسعه خدمات موتور جست‌وجو، دادگان و ابزارهای پردازش زبان فارسی انجام داده است که توسعه پایلوت موتور جست‌وجوی فارسی سامانه و خدمت ترجمه ماشینی، سامانه پرسش و پاسخ قرآنی، ازجمله مهم‌ترین خدمات آن در شبکه ملی اطلاعات به‌شمار می‌آیند.
همچنین توسعه شبکه واژگانی عمومی زبان فارسی(WORD NET)، مجموعه داده محک استاندارد برای بازیابی اطلاعات در زبان فارسی، ابزارهای پردازش زبان فارسی نظیر خطایاب و ریشه‌یاب نیز دیگر خدمات قابل ارایه توسط این موتور جست‌وجو یاد شده است.
به‌گزارش روابط عمومی این وزارتخانه، وزیر ارتباطات، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی خود را ملزم به توجه بیشتر و اهمیت دادن به این پروژه کرده و برای اولویت بخشیدن به تخصیص اعتبار برای آن دستور داده است.
موتور جست‌وجوگر ملی برای نخستین‌بار در سال 90 و با نام پیش‌فرض «یاحق» از سوی رضا تقی‌پور وزیر ارتباطات دولت دهم مطرح شد اما بعدها و پس از نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال همان سال، این وزارتخانه تصمیم گرفت به جای اجرای موتور جست‌وجوگر ملی، دست به کار حمایت از موتورهای جست‌وجوگر فارسی شود که توسط بخش خصوصی طراحی و تولید شده بودند.
اما پس از مدتی علی حکیم‌جوادی، معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فناوری اطلاعات وقت بار دیگر از بهره‌برداری نخست موتور جست‌وجوگر ملی در سال 90 خبر داد و تاکید کرد که ایران در کنار موتورهای جست‌وجوگر داخلی نیازمند یک موتور جست‌وجوی ملی است که مرحله مطالعات آن به پایان رسیده است. وی گفته بود: چندین مجموعه در کشور در بخش فراهم آوردن دسترسی به موتورهای جست‌وجوگر فعال هستند و منابع اطلاعاتی مورد نیاز کاربران ایرانی را فراهم می‌کنند ولی سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز مانند بسیاری از کشورها، اقدام به راه‌اندازی موتور جست‌وجوگری خواهد کرد که با فرهنگ و نیاز جامعه منطبق باشد.
حکیم‌جوادی اظهار امیدواری کرده بود که این موتور جست‌وجوی بومی در طول برنامه پنجم توسعه با کیفیتی مناسب در اختیار کاربران ایرانی قرار خواهد گرفت و گفته بود: کارهای تحقیقاتی این پروژه با کمک موسسات تحقیقاتی به اتمام رسیده و نتایج خوبی نیز حاصل شده است، در نتیجه می‌توان وعده داد که نخستین نسخه این موتور جست‌وجو تا پایان سال 90 به بهره‌برداری برسد. کاری که البته طی دو سال بعد از آن نیز هرگز به سرانجام نرسید و هیچکدام از رسانه‌های گروهی از جزییات موسسات تحقیقاتی مورد اشاره وی و نتایج آن اطلاعی نیافتند.
به‌گفته رییس سازمان فناوری اطلاعات در دولت دهم تاکید کرده بود در راه‌اندازی از موتور جست‌وجوی ملی از آخرین دستاوردها و شیوه‌های متداول دنیا بهره گرفته شده و منابع این موتور جست‌وجو به‌طور قطع با اطلاعات روز دنیا مطابقت می‌کند. این درحالی است که درحال حاضر جز اظهارات اخیر وزیر ارتباطات درباره ضرورت راه‌اندازی این موتور جست‌وجو، هیچ اطلاعات قابل استنادی درباره این پروژه، مجری و میزان بودجه و اعتبار مورد نیاز برای اجرای آن ارایه نشده است.
رضا تقی‌پور، در یک نشست خبری دلیل انتخاب نام «یاحق» برای این موتور جست‌وجوی بومی را رقابت با موتور جست‌وجوی «یاهو» عنوان کرده بود.
