این روزها خبرها حاکی از آن است که خودروسازان داخلی با برخی خودروسازان خارجی به توافق رسیده‌اند، درحالیکه خبری از همکاری و سرمایه‌گذاری در صنعت قطعه‌سازی نیست. یکی از قطعه‌سازان در گفت‌وگو با «تعادل» از قرارداد مشترک با 60شرکت قطعه‌ساز خارجی خبر داد و با ارزیابی مثبت تنها مساله موجود را انتقالات بانکی دانست که به رفع تحریم‌های بانکی در آینده بستگی دارد. در این میان کارشناسان صنعت خودرو از لزوم سرمایه‌گذاری در بخش قطعه‌سازی و برخی نمایندگان مجلس از عدم نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی می‌گویند. جزایری معتقد است عدم سرمایه‌گذاری در بخش قطعه‌سازی این صنعت را به مشکلات صنعت نساجی دچار می‌کند درحالیکه قاضی‌پور عقیده دارد همکاری با قطعه‌سازان خارجی، قطعه‌سازان داخلی را تضعیف می‌کند. صنعت قطعه‌سازی در ایران در دهه اخیر تضعیف شده است، در سال‌های تحریم و با سخت شدن شرایط بانکی کم‌کم سرمایه‌گذاری تضعیف شد تا جایی‌که خیلی از قطعه‌سازان داخلی اعلام ورشکستگی کردند. این مساله با افزایش واردات خودروهای چینی و مونتاژ این خودروها در کشور مشهودتر شد که تاثیرات بسزایی بر روند تضعیف این صنعت گذاشت. با این حال همه عزم‌ها برای
توسعه صنعت خودروسازی جزم شده تا خودروسازی تقویت شود. درحالیکه باید نگاهی به صنعت قطعه‌سازی کرد که امروزه بیشتر از هر زمان دیگر محتاج توجه است. زمانی‌که صحبت از سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو می‌شود یعنی سرمایه‌گذاری باید در تمام بخش‌های این صنعت انجام گیرد. اگر خودروسازی روزی موفق نشود قطعه‌سازی می‌تواند به‌تنهایی موفق شود و در بخش صادرات تمرکز کند. این صنعت مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، منسجم و ارتقای صنایع قطعه‌سازی است و در بخش تولید قطعاتی که ارزش‌افزوده دارد می‌توان سرمایه‌گذاری کرد. در همین راستا جزایری استاد دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: صنعت خودروسازی ما در‌حال‌حاضر با مسایل عدیده‌یی مواجه است که بزرگ‌ترین مساله صنعت قطعه‌سازی است
وی با اشاره به اینکه صنعت قطعه‌سازی در سال‌های اخیر با مشکلات فراوانی روبه‌رو بوده است گفت: در سال‌های اخیر در صنعت قطعه‌سازی متاسفانه هیچ سرمایه‌گذاری مالی و انسانی انجام نگرفته است. جزایری همچنین افزود: در طی سال‌های اخیر باتوجه به اینکه به‌یکباره شاهد افزایش نرخ دلار از هزار‌تومان به سه‌هزار‌تومان بودیم درحالیکه سرمایه‌گذاری چندانی در این صنعت انجام نشد. وی با اشاره به اینکه صنعت قطعه‌سازی منابع مالی وسیع می‌خواهد گفت: در این بخش از صنعت باید سرمایه‌گذاری شود تا نفس بکشد. این مساله به نحوه قرارداد خودروسازان ما با خودروسازان خارجی بستگی دارد که این قراردادها با چه ماهیتی بسته می‌شوند و آیا قطعه‌سازی را در بر می‌گیرند یا خیر؟
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: اگر این بخش از صنعت را رها کنیم با بحران مواجه می‌شود چرا که بسیاری از نیروها و سرمایه‌ها از قطعه‌سازی رفته‌اند. وی با اشاره کرد اگر در قطعه‌سازی سرمایه‌گذاری نشود این صنعت توجیه اقتصادی ندارد و بهتر است از خارج قطعات را واردکنیم.
کارشناس صنعت خودرو گفت: خودروسازی بدون قطعه‌سازی کیفی نمی‌شود. دولت باید برنامه‌ریزی کند تا منافع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تامین شود. وی گفت: تاکنون سرمایه‌ها عملا حیف‌و‌میل شده است و صرف کارهای زیربنایی نشده است و در‌حال‌حاضر با نابسامانی‌ها و ناهنجارهایی روبه‌رو است.
اگر سرمایه‌گذاری نشود، آینده صنعت خودروسازی آینده صنعت نساجی است.
وی در‌خصوص اینکه تجربه خوبی از همکاری با پژو نداشته‌ایم گفت: ما در آن سال‌ها خودرو وارد کردیم و سپس مونتاژ کردیم و بعد خودروهای ساخت داخل که به جایی نرسید و اگر دقت کنیم در خودروسازی مشکل اساسی داریم.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی همچنان تاکید می‌کنم اگر سرمایه‌گذاری نشود و این صنعت به حال خود واگذار شود به‌طور کلی از بین می‌رود و در چنین شرایطی به نظر نمی‌رسد بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کند. جزایری افزود: متاسفانه بعد از 50سال در خودروسازی شرایط وخیم است و در مقایسه با کشورهایی مثل ترکیه که به قطعه‌سازی کفایت کرد. طرح و ساخت قطعه نداریم و تنها تحت لیسانس کورکورانه انجام می‌شود.
وی در پایان تاکید کرد: در زنجیره تولید موتور انتقال دانش فنی نداریم و تنها مونتاژ کرده‌ایم.
عواقب سیاست‌زدگی و سطحی‌نگری
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه خرید قطعات یدکی خارجی، رانت به‌همراه دارد، گفت: برخی از تامین‌کنندگان اصلی قطعات خودرو خودروسازان وابسته به لابی‌های قدرت هستند. نادر قاضی‌پور در رابطه با ضرورت توسعه صنعت قطعه‌سازی برای رشد کیفیت خودروهای داخلی، گفت: قطعه‌سازی یکی از اشتغال‌های دایم، مستمر و پول‌ساز در کشور است و خوشبختانه جوانان تحصیلکرده‌یی در کشور هستند که توان ساخت هر قطعه‌یی را دارند.
نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه خرید محصولات خارجی رانت دارد، افزود: به‌همین دلیل قطعات بی‌کیفیت به کشور وارد می‌شود و خودروسازان هم همین محصولات را خریداری می‌کنند. وی با بیان اینکه ما راضی به تعطیلی واحدهای تولیدی داخل کشور نیستیم، بیان کرد: مهم‌ترین دلیل کاهش کیفیت خودروهای داخل، استفاده از قطعات بی‌کیفیت در ساخت خودرو است و ما معتقدیم که حمایت از قطعه‌سازان، مشکلات مطروحه را حل خواهد کرد.
قاضی‌پور با بیان اینکه متاسفانه خودروسازی‌ها، به‌دلیل نگرش سیاسی تبدیل به حیاط‌خلوت دولت‌ها شده‌اند، افزود: برخی از تامین‌کنندگان اصلی قطعات خودرو خودروسازان وابسته به لابی‌های قدرت هستند و شنیده‌ها حاکی از آن است که یکی از نزدیکان مسوولان تراز اول کشور در راس مدیریت یکی از قطعه‌سازی‌ها قرار دارد.
این نماینده مجلس نهم در بخشی از سخنان خود در رابطه با تاثیر حضور غول‌های خودروسازی بر رشد این صنعت در کشور گفت: تجربه نشان داده که ما باید به نیروی داخلی اتکا کنیم، چراکه کشورهای غربی قابل اطمینان نیستند. وی در رابطه با راهکارهای کاهش وابستگی به غرب نیز بیان کرد: تلاش مسوولان باید در راستای وضع انضباط مالی برای دو خودروساز بزرگ کشور باشد، همچنین با تقویت شرکت‌های خودروساز ملی، آنها توان تولید خودرو باکیفیت و لوکس را خواهند داشت. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: انتظار ما از خودروسازان کشور، افزایش کیفیت و تولید خودرو با قیمت‌های مختلف برای تمام اقشار جامعه است و نباید تمام توجهات معطوف به قشری خاص باشد. قاضی‌پور ضمن حمایت از مصوبه دولت برای جلوگیری از واردات خودروهای لوکس به کشور گفت: ما چطور توانستیم در تولید تجهیزات نظامی به یکی از 6کشور برتر جهان تبدیل شویم، پس تولید خودرو هم چندان دشوار نبوده و می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی منسجم به یکی از غول‌های خودروسازی جهان تبدیل شویم. این نماینده مجلس نهم تاکید کرد: البته برای تحقق این امر نیاز است از واردات قطعات بی‌کیفیت و دست‌دوم جلوگیری شده و در‌مقابل
آن، شاهد حمایت همه‌جانبه از خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی باشیم.
نماینده ارومیه در مجلس با انتقاد از خودروسازان جهانی برای رها کردن ایران در زمان تحریم‌ها، خاطرنشان کرد: ما هیچ احتیاجی به غول‌های خودروساز نداریم و توان پیشی‌گرفتن از آنها نیز در کشور وجود دارد.
