گروه جهان
پادشاه عربستان در دیدار محمد نواز شریف نخستوزیر پاکستان و هیات همراه گفته که خواهان ترویج مناسبات برادرانه با کشورهای اسلامی به ویژه حل مسالمتآمیز اختلافات با تهران است. به گزارش ایرنا، به نوشته روزنامه اردو زبان «جنگ» که در سفر جاری هیات عالیرتبه پاکستان به عربستان و ایران، همراه این هیات است، از ریاض گزارش داد: ملک سلمان در دیدار نوازشریف و ژنرال راحیل شریف فرمانده ارتش پاکستان از ابتکار و نقش اسلامآباد برای کمک به رفع تنشها تمجید کرد. پس از آنکه به دلیل حملهیی که در تهران و مشهد به سفارت و کنسولگری عربستان در اعتراض به اعدام شیخ نمر صورت گرفت، عربستان روابطش را با ایران قطع کرد، تنشها بین دو کشور افزایش یافت و عربستان به دنبال یارگیری علیه ایران در میان کشورهای عربی رفت و به همین دلیل برخی کشورهای آفریقایی مانند سودان و نیز کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس روابط خود را با ایران کاهش داده یا قطع کردند. کارشناسان معتقدند که یکی از دلایل رفتارهای این روزهای عربستان، تلاش وی برای برهم زدن بر جام یا توافق هستهیی ایران با 6 قدرت جهانی است زیرا این توافق ایران را مجددا به جامعه جهانی
بازمیگرداند.
به گزارش رویترز، واشنگتن رسما متعهد به عربستان است اما جذابیتهای ایران، در هر دو بعد سیاسی و اقتصادی بالاست. ایران کشوری است که بالقوه یک ابرقدرت منطقهیی محسوب میشود و دارای بازارهای نوظهوری است که پتانسیل بالایی دارد.
فواز جرجس کارشناس مسائل خاورمیانه در دانشگاه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (ال اس ای)، معتقد است: روابط جدید ایران و امریکا بر اساس درک جدیدی از نقش محوری ایران در منطقه است بنابراین از دیدگاه واشنگتن، ایران میتواند به کشوری بدل شود که میتواند نقش مثبتی در ایجاد ثبات درمنطقه و کمک به کاهش تنشها داشته باشد. رویترز با اشاره به اختلافات ایران و عربستان افزود: ریاض، ایران را عامل ناآرامیهای بحرین و یمن قلمداد میکند و بر این باور است که تهران در ناآرامیهای شرق عربستان نقش دارد. اعدام شیخ نمر باقر النمر روحانی شیعه برجسته عربستان به تنش در روابط تهران و ریاض دامن زد. حمایت امریکا و همپیمانانش از ایران احتمالا به نفع آنهاست. تهران نقش بسیار مهمی در جنگ با داعش در عراق و سوریه دارد. این امر در رابطه با پایان دادن به جنگ سوریه نیز صدق میکند.
ناظران تحولات سیاسی عربستان بر این باورند که با تقویت جایگاه ایران، ریاض ظاهرا در موضع تدافعی قرار گرفته و از زمان روی کار آمدن ملک سلمان پادشاه عربستان که قدرت گستردهیی را در اختیار محمد بن سلمان ولیعهد این کشور قرار داده است، رفتارهای غیرقابل پیشبینی در پیش گرفته است.
این موضوع نگرانیها در مورد ثبات و آرامش منطقه با بالاگرفتن تنش میان دو کشور را افزایش داد و پاکستان یکی از کشورهایی بود که علاقه خود را به میانجیگری میان ایران و عربستان اعلام کرد. به نظر میرسد هدف نوازشریف که بسیار نزدیک به عربستانسعودی است، از سفر به عربستان و ایران نیز تلاش بر کاهش خصومت میان دو کشور بوده است. در بیانیه رسمی وزارت خارجه پاکستان از این دیدار آمده است: ملک سلمان ضمن قدردانی از ابتکار پاکستان (میانجیگری میان تهران و ریاض) اظهار داشت که عربستان همواره به دنبال تقویت برادری میان کشورهای مسلمان بوده است.
در همین ارتباط وزیر دفاع پاکستان نیز یادآور شد که عربستان به طرح صلح پاکستان بین تهران و ریاض پاسخ مثبت داده است. به گزارش رادیو دولتی پاکستان، خواجه آصف که برای توضیح درباره نقش پاکستان در ائتلاف تحت رهبری عربستان، روز گذشته به مجلس رفته بود، ابراز امیدواری کرد که ابتکار میانجیگری دولت و ارتش پاکستان موفقیتآمیز باشد. وی گفت که نوازشریف روز گذشته با مقامات عالی جمهوری اسلامی ایران در تهران دیدار و تلاش خواهد کرد تا تنشهای میان ایران و عربستان را برطرف کند.
خواجه در خصوص ائتلاف خودساخته عربستان که پاکستان هم عضوی از آن است، گفت: هنوز این ائتلاف بهطور کامل شکل نگرفته است و میزان و نوع مشارکت پاکستان در آن همچنان در دست بررسی است.
آصف وزیر دفاع پاکستان تصریح کرد که این ائتلاف «اهداف نظامی ندارد.» وی درعین حال مدعی شد که این ائتلاف هدف مقابله با تروریسم را دنبال خواهد کرد. پاکستان که سالها متحد استراتژیک ایران به شمار میرفت، در سالهای اخیر با به قدرت رسیدن نوازشریف، چرخشی به سمت عربستانسعودی داشته است اما به دلیل منافع مشترک با ایران هرگز نتوانسته در سیاستهای خصمانه عربستان با ایران مشارکت جوید. پاکستان و ایران به دلیل پیوندهای تاریخی و فرهنگی و نیز مرزهای مشترکی که دارند، نیازمند همکاریهای جدی برای تامین امنیت مرزها و نیز ثبات در افغانستان و خود پاکستان است.