گروه جهان
ورود ژنرال «راحیل شریف» رییس ستاد نیروی زمینی ارتش پاکستان در سفری یک روزه به کابل حاکی از آن است که پاکستان می‌خواهد داستان مذاکرات صلح میان مقامات افغانستان و طالبان به سرانجام خوبی برسد. راحیل شریف قدرتمندترین شخصیت نظامی پاکستان است که به نظر برخی قدرت اصلی ارتش پاکستان در دستان این فرد قرار دارد. این سفر قرار بود خیلی پیش‌تر از این در اواسط آذرماه انجام شود اما تنش‌ها میان اسلام‌آباد و کابل مانع از انجام این دیدار شده بود.
سفر ژنرال شریف پس از نشست چهارجانبه مقام‌های عالیرتبه پاکستان، افغانستان، چین و امریکا صورت گرفته است. اوایل دسامبر در حاشیه نشست قلب آسیا که در اسلام‌آباد برگزار شد، مقام‌های چهار کشور به توافق رسیدند که روند صلح دوباره آغاز شود. رسانه‌های پاکستانی درباره اهداف این سفر نوشته‌اند که این سفر تنها برای از سرگیری روند گفت‌وگوها میان نیروهای گروه طالبان و دولت افغانستان انجام شده است. براساس گزارش این رسانه‌ها پیش از سفر راحیل شریف «اشرف غنی» رییس‌جمهوری افغانستان در تماس تلفنی با «نواز شریف» نخست‌وزیر پاکستان درباره مشکلات منطقه و همکاری‌ها میان دو کشور بحث و گفت‌وگو کرده‌اند.
مذاکرات پر ماجرا
این بحث و گفت‌وگو نشانه‌یی مثبت برای از سرگیری دوباره مذاکرات صلحی است که سال جاری با فراز و نشیب‌های بسیار عاقبت به بن‌بست رسید. نخستین مرحله از این مذاکرات صلح پس از گفت‌وگوهای چالش‌برانگیز و محرمانه میان مقامات افغانستان، پاکستان و طالبان در تاریخ هفدهم تیرماه در شهر «مری» واقع در 60 کیلومتری اسلام‌آباد انجام شد. در این نشست نمایندگان چین و امریکا هم حضور داشتند. پس از انجام شدن نخستین دور مذاکرات اتفاقات مختلفی همچون انفجار انتحاری مرداد ماه که جان 47 زن و 33 کودک در قلب کابل را گرفت، ادامه روند مذاکرات را متوقف کرد.
این حمله انتحاری موجب شد تا اشرف غنی به عنوان رییس دولت افغانستان صراحتا از پاکستان به عنوان «پناهگاه‌های امن تروریسم و کارخانه‌های تولید بمب» یاد کند. اشرف غنی فردای روز حمله در واکنش به این حادثه گفت: «من از ملت و دولت پاکستان می‌پرسم که اگر گروهی چنین قتل عامی که در شاه شهید کابل شد در اسلام‌آباد انجام می‌داد و این گروه در خاک افغانستان پناهگاه و در شهرهای بزرگ ما دفتر و مراکز آموزشی می‌داشت، آنگاه واکنش شما چه می‌بود، آیا ما را دوست خود می‌دیدید یا دشمن؟»
یخ روابط افغانستان و پاکستان عاقبت در نشست کنفرانس اقلیمی پاریس در حاشیه دیدار‌های سه‌جانبه این دو کشور که با حضور نماینده بریتانیا اتفاق افتاد آب شد. در آن زمان تنها دفتر نخست‌وزیری پاکستان در بیانیه‌یی اعلام کرد که در این دیدارها «از سرگیری مذاکرات صلح و روند مصالحه به هدف پایان دادن جنگ در افغانستان» مورد تاکید قرار گرفته است. با این حال به نظر می‌رسد فرا رسیدن فصل زمستان و پایان فصل جنگی طالبان در کنار سفر غیرمنتظره مودی به پاکستان این روند را سریع‌تر کرده باشد.
جرقه مودی در بهبود روابط کابل اسلام‌آباد
«نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند روز جمعه در بازگشت از ترکیه در کابل توقف کرد تا در مراسم افتتاحیه ساختمان مجلس افغانستان که به خرج کشور هند ساخته شده بود، شرکت کند. او پس از این سفر به طور ناگهانی در اسلام‌آباد توقف کرد تا دیداری هم با «نواز شریف» نخست‌وزیر پاکستان داشته باشد.
به گزارش بی‌بی‌سی، آخرین دیدار نخست‌وزیران هند از پاکستان به سال ۲۰۰۴ و سفر «آتال بیهاری واجپایی» بازمی‌گردد که در پی آن بهبودی نسبی در روابط دو کشور دیده شد. در مورد افغانستان، هند و پاکستان دارای موضعگیری‌های متفاوتی هستند و به همین دلیل سفر مودی به پاکستان دارای اهمیت ویژه‌یی است. این دیدار بلندترین گام هند برای تامین امنیت و برقراری صلح در افغانستان خواهد بود. حملات گسترده گروه طالبان به هلمند و تصرف برخی از شهرستان‌های این استان که در مسیر انتقال خط لوله گاز تاپی قرار دارد، مودی را بیشتر ترغیب کرد تا قبل از آنکه به کشور خود بازگردد، توقفی در لاهور پاکستان داشته باشد و درباره صلح و امنیت افغانستان گفت‌وگو کند. «محمد اشرف غنی» رییس‌جمهوری افغانستان در ماه‌های اخیر همواره در مقابل ستایش از هند، پاکستان را سرزنش کرده است و روز جمعه در حضور نخست‌وزیر هند سخنان خود را با کنایه‌هایی پررنگ به پاکستان درهم آمیخت و گفت «دولت هند برای تامین امنیت افغانستان، تنها حرف نمی‌زند بلکه در عمل ثابت کرده که شریک دولت است نه شریک حلقه‌های ضد دولت.»
مقام‌های کابل، اسلام‌آباد را متهم به حمایت از گروه‌های مسلح مخالف در افغانستان می‌کنند و وزیر دفاع پاکستان تصریح کرده است که بر طالبان نفوذ دارد و با استفاده از نفوذ خود از این گروه می‌خواهد تا در تامین امنیت خط لوله انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند از مسیر افغانستان موسوم به خط لوله گاز تاپی به دولت کمک کند. خط لوله گاز تاپی قرار است با هزینه‌یی معادل 7میلیارد و 600 میلیون دلار از خاک ترکمنستان وارد افغانستان شود و با عبور از استان‌های «هرات»، «فراه»، «قندهار» و «هلمند» به پاکستان و هند برسد. اگرچه قرار است با اجرای خط لوله گاز تاپی، گاز ترکمنستان علاوه بر هند به پاکستان هم انتقال یابد اما برخی از مقام‌های اسلام‌آباد، آشکارا خواستار چشم‌پوشی دولت از این خط لوله و پیوستن به خط لوله دیگری شده‌اند که به گفته آنان از نظر اقتصادی باصرفه‌تر خواهد بود.
سفر نخست‌وزیر هند به پاکستان اگر به گرمی روابط این دو کشور بینجامد، افغانستان نخستین کشوری خواهد بود که منافع کلانی را از این گرمی روابط کسب می‌کند زیرا یکی از مسائل مهم مورد اختلاف پاکستان و افغانستان، اعتراض اسلام‌آباد به گرمی روابط کابل- دهلی بوده است و «پرویز مشرف» رییس‌جمهوری پیشین پاکستان با وجود برکناری از قدرت اما در تازه‌ترین اظهارات خود گرمی روابط هند و افغانستان را عامل اصلی پشتیبانی نکردن اسلام‌آباد از روند مذاکرات صلح دانسته است.
