گروه تعاون هادی آذری
گروه «کردیت آگریکول» یکی از شرکای مالی پیشگام اقتصاد فرانسه و یکی از بزرگترین موسسات بانکی در اروپا محسوب میشود. این بانک که بر مبانی اصول تعاونی بنیان گذاشته شده است، در حال حاضر با دارا بودن 7هزار شعبه، در حدود 54کشور فعال بوده و حضور دارد. این موسسه مالی با 140 هزار کارمند، مجموعا به بیش از 50میلیون مشتری و 1.1میلیون سهامدار در سراسر جهان خدمات بانکی ارائه میکند. بهرهگیری از الگوی تعاونی که در آن کارکنان و سهامداران به شکلی فعال در تصمیمگیریهای کلان نقشی فعال ایفا میکنند، گروه بانکی «کردیت آگریکول» را به یکی از پاسخگوترین بانکهای حال حاضر جهان از لحاظ مشتریمداری و مسوولیتپذیری بدل ساخته است. این در حالی است که درآمد این بانک در سال 2013 میلادی حدود 26.4میلیارد یورو گزارش شده بود. علاوه بر ارائه خدمات بانکی متعارف، این بانک در حوزههایی چون بیمه، املاک و مستغلات، مدیریت دارایی، لیزینگ و کارخانهداری از پروژهها و طرحهای تجاری مشتریان خود حمایت میکند. در حال حاضر از 3 فرانسوی یک نفر و از هر 10کشاورز، 9نفر در این بانک حساب داشته و از خدمات این بانک بهرهمند میشوند.
در واقع، الگوی بانکداری مشتریمدار، قالبی است برای ایجاد سیستمی یکپارچه از ارائه خدمات بانکی به افراد فعال در حوزههای مختلف اقتصادی علیالخصوص اشخاص حقیقی، سرمایهگذاران مستقل، کشاورزان، تجار، مقامات محلی و سرمایهگذاران نهادی. این الگو بر پایه روابطی تنگاتنگ میان بانکداری خرد و صاحبان کسبوکار مرتبط با آن بهویژه بیمه، سیستمهای پرداخت، مدیریت داراییها، بانکداری شرکتی شکل گرفته و استوار است. کل زنجیره ارزش، از تولید گرفته تا توزیع، تحت نظارت بوده و فرآیندها با مد نظر قرار دادن مشتری سازماندهی و هماهنگ میشود. این الگو از طریق تلفیق توان توزیع عمده بانکداری خرد با بدهبستانهای میان حوزههای تجاری، در هزینهها تا حدی زیادی صرفهجویی میکند. علاوه بر این، در این الگو به نوآوری و خلاقیت بسیار بها داده میشود.
در دنیای رقابتی امروز، یکی از اهداف و همزمان چالشهای اصلی موسسات مالی و اعتباری همچون گروه بانکی «کردیت آگریکول»، ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان است. نقشه راه و خطمشی این گروه بر حول یک اولویت مرکزی سازمان مییابد: راضی نگهداشتن مشتریان از طریق حفظ رابطهیی حسنه با ایشان. در حالی که در جهان امروز، ظهور فناوریهای دیجیتال در بانکداری خرد، نحوه رفتار مشتریان را تغییر داده است، این موسسه بانکی کوشیده تا با تلفیق دانش انسانی و فناوری دیجیتال، نقش تعیینکنندهیی به مشتریان خود اعطا کند.
گامهایی کوچک اما مطمئن
آغاز تلاش کشاورزان برای ایجاد یک موسسه مالی اعتباری برای دستیابی به وامهای طولانیمدت با سود پایین به نیمه دوم قرن نوزدهم برمیگردد. در این دوران تلاشهای متعددی صورت گرفت اما هیچ یک موفقیتآمیز نبود و به نتیجه نرسید. شکلگیری و تاسیس یک بانک کشاورزی به سالهای پایینی قرن نوزدهم و تصویب لایحه استقلال انجمنهای حرفهیی در سال 1884 برمیگردد که اجازه ایجاد اتحادیههای کشاورزی و بانکهای محلی را صادر کرد. انجمن «کردیت آگریکول» در 23 فوریه 1885 و با حمایت وزیر کشاورزی وقت فرانسه، ژول ملین تاسیس شد. نخستین بانکهای محلی توسط نخبگان محلی از جمله معلمان و مالکان زمین راهاندازی شدند که در این میان کشاورزان نقش چندانی نداشتند. این بانکها در ابتدا با هدف پرداخت وامهای کوتاهمدت به کشاورزان تاسیس شدند تا خانوادههای کشاورزان تا زمان برداشت محصول از آسایش و زندگی راحتتری برخوردار شوند. پرداخت وامهای میانمدت و بلندمدت برای خرید تجهیزات، از جمله خدماتی بود که در ادامه به دستور کار این بانکها اضافه شد. با این حال، تا پیش از سال 1897 که دولت بانک ملی فرانسه را موظف به تامین سرمایه «کردیت آگریکول» کرد، این بانکها
از آنجا که به کشاورزان خرد اتکا داشتند، از لحاظ تامین سرمایه با مشکلات عدیدهیی مواجه بودند.
از سرآغاز قرن بیستم، شاهد تاسیس بانکهای محلی و منطقهای بودیم بهطوری که تا زمان شعلهور شدن آتش جنگ جهانی اول هر منطقه حداقل دارای یک بانک محلی بود. در این دوره نیز، دولت همچنان سهچهارم سرمایه این موسسات را تامین میکرد و همین مساله این موسسات را تا حد زیادی وابسته به دولت نگه میداشت. در نتیجه آشوبها و نابسامانیهای ناشی از جنگ، نیاز به وجود یک بانک مرکزی برای نظارت بر تجارت بیش از پیش احساس میشد. این مساله باعث شد تا «کردیت آگریکول» نقش پررنگتری در این میان پیدا کند. این موسسه طی دهه 1920، با گسترش فعالیتهای تجاری خود در زمینه تامین منابع مالی برای مقامات محلی در مناطق روستایی و پرداخت وامهای کوتاهمدت به صنعتگران روستایی، به یک موسسه مالی در سطح ملی بدل شد.
گسترش خدمات این موسسه مالی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم نیز ادامه داشت بهطوری که در اواخر دهه 1950 این بانک پرداخت وام مسکن به ساکنان مناطق روستایی را نیز در دستور کار خود قرار داد. اتفاق جالبی که در این دوران به وقوع پیوست، معکوس شدن جریان مالی میان دولت و این موسسه بود که طی آن این «کردیت آگریکول» بود که به خزانه کمک میکرد.
تولد یک بانک جهانی
در سال 1966، در راستای سیاستهای بازار آزاد و کوتاه کردن دست دولت از اقتصاد و تجارت، دولت به این موسسه خودمختاری مالی داد و وظیفه برقراری موازنه میان سود و کسریهای بانکهای محلی را بر عهده گرفت. در همین دوران، گستره منابع مالی این موسسه به مشتریان جدیدی از جمله صنعتگران و تولیدکنندگان موادغذایی گسترش یافت. «کردیت آگریکول» در راستای سیاست بدل کردن خود به یک موسسه بینالمللی، نخستین شعبه خارجی خود را در سال 1979 در شیکاگو بازگشایی کرد. در همان سال، مجله معتبر بانکر، این موسسه را در میان بانکهای معتبر جهان قرار داد. با اجرایی شدن لایحه خصوصیسازی در سال 1988، «کردیت آگریکول» کاملا از دولت مستقل شد و علاوه بر پرداخت وامهای کمبهره به کشاورزان، اجازه و امکان تامین مالی شرکتهای بزرگ را نیز یافت.
تلفیق بانکهای محلی با هدف کاهش هزینهها رسما از سال 1990 آغاز شد، با این حال بیشتر سهام سرمایه بانکهای محلی در دست 5.5میلیون سهامدار این موسسه باقی ماند. سرآغاز قرن بیست و یکم نیز با تنوع یافتن حوزههای فعالیت تجاری این موسسه همراه بود. در سالهای 2004 و 2005، این موسسه فعالیتهای تجاری خود درکشورهایی چون مصر، اکراین، یونان، ایتالیا و پرتغال پی گرفت. به عنوان مثال، این موسسه بزرگترین سهامدار «بانکا اینتسا» ایتالیا محسوب میشد. در همین دوران، این موسسه با در اختیار گرفتن 28 درصد از بازار داخلی، به بانک اول فرانسه بدل شد و همچنین طبق گزارش مجله فوربس این موسسه توانست از لحاظ درآمد جایگاه دوم و از لحاظ سود جایگاه دهم در میان بانکهای سرتاسر جهان را به دست آورد. بر طبق برنامه میانمدت این موسسه بانکی که استراتژیها و برآوردهای تجاری را دربرمیگیرد، بانک «کردیت آگریکول» درصدد است تا با اتکا به شعبات متعدد و حوزههای گوناگون فعالیت خود تا سال 2016 به رتبه نخست بانکداری مشتریمدار در اروپا دست یابد. لازم به توضیح است که این برنامه میانمدت خطمشی این موسسه بانکی را برای یک بازه 3ساله تعیین کرده و بر دو مبنا
عمل میکند؛ نخست، قدرت الگوی بانکداری منطقهای که در آن بانکهای تعاونی سهامداران اصلی در موسسه «کردیت آگریکول» محسوب شده و حکم شبکه توزیع محصولات و این موسسه بانکی را دارا هستند. علاوه بر این، 25درصد از سود این بانکهای تعاونی به موسسه بانکی «کردیت آگریکول» اختصاص مییابد.