کشور ژاپن در شرقیترین نقطه قاره آسیا قرار دارد. این کشور مشتمل بر زنجیرهیی از جزایر است که بین آبهای اقیانوس آرام و دریای ژاپن و در شرق شبهجزیره کره واقع شده است. تحولات ژاپن و تبدیل آن به یک جامعه مدرن در اواسط قرن 19 و از زمانی که انقلاب میجی به وقوع پیوست صورت گرفت. تا زمان اصلاحات میجی در سال1868 ژاپن جامعهیی فئودالی با اختلاف طبقاتی شدید بود. در طی این اصلاحات پیشرفتهای صنعتی مهمترین اولویت در سیاستهای دولت بهشمار میآمد و بخش کشاورزی در این زمان مسوولیت بسیار سنگینی در زمینه تامین محصولات غذایی به عهده داشت.
نخستین تعاونیها درسال1897 در ژاپن متولد شدند اما در دهه1920 بود که حرکت به سمت سازماندهی تعاونیها در ابعاد وسیعتر آغاز شد. درسال1921 تعاونی نادا (Nada) و تعاونی کوبه (Kobe) تحت مدیریت تویوهیکو کاگاوا، پدر نهضت تعاونیهای مصرف ژاپن تاسیس شدند بعدها این دو تعاونی بهعنوان محرک اصلی توسعه نهضت تعاون ژاپن عمل کردند. همگام با تحولات اقتصادی صورت گرفته در ژاپن در دهه1950 بسیاری از انواع تعاونیهای بیمه و بانکداری کارگری برای رفاه حال کارگران تاسیس شدند اما در این زمان اتحادیههای کارگری ابتکار عمل را به دست گرفته و بسیاری از کارگران را که عضو تعاونیها شده بودند، جذب خود کردند. این اقوام موجب شد تا کارگران نسبت به عملیات تعاونیهای خود بیتفاوت شوند.
انواع تعاونیها در ژاپن
تعاونیها در کشور ژاپن در سالهای اخیر رشد خوبی داشتهاند. یکی از عوامل مهم موفقیت تعاونیها در ژاپن توسعه فعالیتهایی است که هم نیازهای فرهنگی و هم نیازهای اجتماعی اعضا را برآورده میسازد. تعاونیها با ارایه ساختارها و حمایتهای لازم برای اعضای خود زمینه ابتکار پیشرفت و مشارکت اعضا را در فعالیتهایی که برای زندگیشان ارزشمند و مهم است، فراهم میکنند. اینگونه فعالیتها که دامنه گستردهیی را در بر میگیرد، علاوه بر نزدیک کردن هرچه بیشتر اعضا به یکدیگر موجبات جذب اعضای جدید را به تعاونیها فراهم میکنند. شرکتهای تعاونی در ژاپن به فعالیتهای مختلفی نظیر خردهفروشی، بیمه، مراقبتهای بهداشتی و سایر فعالیتهای خدماتی اشتغال دارند. در این میان تعاونیهای مصرف ازجمله مهمترین و گستردهترین انواع تعاونیها در ژاپن هستند. تعاونیهای مصرف دامنه وسیعی از محصولات و خدمات مصرفی را به اعضای خود ارایه میدهند و بهطور کلی 80درصد اعضای تعاونیها را به خود اختصاص میدهند.
تعاونی دانشگاهی
تعاونیهای دانشگاهی از انواع تعاونیهای مصرف هستند، این تعاونیها به دانشجویان و اعضای دانشکدهها در دانشگاهها در سراسر ژاپن خدمات متنوعی نظیر کتابفروشی، فروشگاههای مواد غذایی در سطح دانشگاهها، کافه و... ارایه میدهند.
تعاونی بیمه
در ژاپن دامنه متنوعی از انواع بیمهها نظیر بیمه عمر، بیمه سرقت و سایر انواع بیمهها را به اعضای خود ارایه میدهند. تعاونیهای بیمه در همه مناطق ژاپن وجود دارند و در قالب فدراسیون ملی تعاونیهای کارگری و بیمه انجام یافته و فعالیت میکنند. تعداد سازمانهای تعاونی بیمه 57 و تعداد اعضا 13میلیون و 900هزارنفر است.
رابطه تعاونیها با دولت
سازمانهای تعاونی بهعنوان نهادهای غیرانتفاعی از معافیتهای مالیاتی معمول که برای همه سازمانهای غیرانتفاعی در ژاپن درنظر گرفته شده است، بهرهمند هستند. غیر از اینگونه معافیتهای مالیاتی، شرکتهای تعاونی در ژاپن هیچگونه کمکی از دولت دریافت نکرده و از جنبه مسایل مالی، کاملا مستقل از نظارت و دخالت دولت فعالیت میکند.