باستانشناس طرح اسپهبد خورشید سوادکوه گفت: میراث فرهنگی مازندران در میان پوشش گیاهی و آسیبهای ناشی از رانش و زلزله گمنام باقی مانده که از جمله آن «دژ سوادته کوه» با «دژ اولاد» است. به گزارش ایسنا، سامان توفیق درباره دژ اولاد سوادکوه اظهار کرد: میراث فرهنگی مازندران در میان پوشش گیاهی و آسیبهای ناشی از رانش و زلزله ناشناس باقی مانده که از جمله آن «دژ سوادته کوه» با «دژ اولاد» است. وی افزود: از ارزندهترین و گمنامترین مکانها که موقعیت آن نیز برای محققان مشخص نبود، «دژ سوادته کوه» یا «دژ اولاد» است که در منطقه اوریم شهرستان سوادکوه قرار دارد. پس از بررسی نمونههای بسیاری از استحکامات سوادکوه در سالهای قبل به نقش ارزنده و کانونی دژ پی بردیم. این باستانشناس یادآور شد: در بررسیهای انجام شده طی سال جاری در پروژه اسپهبد خورشید، سند معتبر دیگری از نقش پررنگ و ارتباطات تنگاتنگ دژ اولاد با غار-دژ اسپهبد خورشید مشخص شد. وی با اشاره به پیشینه تاریخی دژ اولاد افزود: استفاده و استقرار در این دژ از اواسط دوره ساسانی تا پایان دوره شاه عباس صفوی ادامه داشته و به عنوان مقر شاهان جبال تبرستان به حساب میآمد که به
ترتیب شامل دوران اسپهبدان آل قارن، امرای باوندی، خوارزمشاهیان، ایلخانان، تیموریان، مرعشیان و خاندان دیو است که این خود بیش از 1500سال قدمت دارد. توفیق پیشنهاد کرد؛ با توجه به اهمیت اثر نسبت به حفاظت و انجام پژوهشهای باستانشناسی و مرمتی اقدامات لازم به مانند قلعه کنگلو و غار- دژ اسپهبد خورشید صورت گیرد. این گزارش در حالی است که کمی قبل درخت ۴۵۰ ساله سوادکوهی به عنوان کهنسالترین افرای ایران به ثبت رسیده بود. ارتفاع این درخت ۲۷ متر، عرض تاج ۱۷/۶متر، طول تاج ۲۳/۵متر و وسعت تاج و پوشش آن ۳۲۵مترمربع که هر نوع ساختوساز و کندن قبر در زیر درخت تا حریم تاج و پوشش آن ممنوع است. درختان با عمر 100 ساله بسیار در این منطقه مشاهده میشوند که این امر به خاطر بخشبودن آوندها و امکان بازسازی آوند جدید و همچنین ضعیف نشدن ژنهای گیاهان با مرور زمان است، ازاینرو، درخت هزارساله میتواند مانند یک درخت 100 ساله رشد کند و دچار بیماری ناشی از پیری نشود.