فراوانی لوازم الکترونیکی و گجتها باعث شده آسان فراموش کنیم که چه مقدار زیادی کار و تلاش برای آوردن آنها به بازار مورد نیاز است. پروسه تولید این وسایل با استخراج عناصر ضروری آنها از معدنها آغاز میشود و وقتی به آن نگاه میکنید، زیباییاش بسیار کمتر از چیزی است که ما از داخل بستهها درمیآوریم و مورد استفاده قرار میدهیم. با استناد به گزارشی از سازمان عفو بینالملل که روز دوشنبه منتشر شد، این امکان وجود دارد که قطعات الکترونیکی مورد استفاده کمپانیهای تکنولوژیکی بزرگ، از مواد معدنییی درست شده باشند که کودکان آنها را از معدنها استخراج کردهاند.
محققان این گزارش دریافتند که چند شرکت بزرگ ازجمله اپل، مایکروسافت و سامسونگ ممکن است به حداقل یک کمپانی مرتبط باشند که منابع فلز کبالت خود را از معدنهای صنعتی جمهوری دموکراتیک کنگو به دست میآورد. کبالت، عنصر اصلی مورد استفاده در ساخت باتریهای لیتیوم-یونی است. بیشتر دستگاههای الکترونیکی - از اسمارتفونها و لپتاپها گرفته تا اسکوتر و باتری خانگی کمپانی تسلا - از این نوع منبع انرژی استفاده میکنند. کنگو هم بیشترین کبالت دنیا را تامین میکند.
امانوئل اومپولا روز دوشنبه در بیانیهیی گفت: «ما متوجه شدیم که معاملهگران دارند کبالت را بدون پرسیدن این سوال خریداری میکنند که چطور و کجا از معدن استخراج شده است». اومپولا مدیر اجرایی «دیدبان منابع آفریقایی» است؛ سازمان مردمنهادی که در تنظیم این گزارش با سازمان عفو بینالملل همکاری کرد. در ماههای آوریل و مه سال2015، محققان این دو گروه با 87نفر ازجمله 17کودک مصاحبه کردند که تا به حال در 5معدن صنعتی مشغول به کار بودهاند. آنها متوجه شدند حتی کودکانی که 7سال سن دارند هم به مدت 10 تا 24ساعت پشت سر هم به جمعآوری، مرتبسازی و تمیز کردن سنگهای معدن میپردازند. در انجام این کار، آنها خود را در معرض خطر ذرههایی قرار میدهند که میتواند منجر به شکلگیری بیماریهای مرتبط با ریه شود. همچنین ممکن است آنها را کتک بزنند یا از نظر مالی از آنها سوءاستفاده کنند. یک پسر 15ساله به نام دنی به محققان گفت: «خیلی گرد و خاک اینجا هست، آدم راحت سرما میخورد و همه جای بدنهای ما درد میکند». لوییس 13ساله هم گفت: «من تا حالا به تاجرهایی فروختم که ترازو داشتند. اما بعضیهایشان ترازو نداشتند و وزنش را تخمین میزدند و منصفانه
رفتار نمیکردند؛ آنها کمتر از بزرگترها به ما پول دادند». سازمان یونیسف در سال2014 تخمین زده بود که تعداد کودکانی که دارند در معدنهای کنگو کار میکنند به حدود 40هزار نفر میرسد. با استناد به گزارش سازمان عفو بینالملل، کودکانی که در معدنهای کبالت کار میکنند روزی بین یک تا 2دلار درآمد دارند. آنها درآمد خود را صرف غذا و رفتن به مدرسه میکنند چون والدینشان به اندازهیی پول ندارند که بتوانند از آنها حمایت کنند. تاجران، سنگهای استخراجشده از معدنها را به کمپانیهایی میفرستند که کبالت را جدا و آن را آماده تولید میکند. کنگو دانگفنگ، یکی از بزرگترین کمپانیهای معدنی در این زمینه است. کمپانی هوآیو کبالت که بخش بزرگی از تولیدات کبالت خود را به سازندگان باتری میفروشد، مالک این شرکت چینی است. کمپانی اپل در این گزارش گفت: «در حال حاضر مشغول بررسی چند ماده مختلف ازجمله کبالت هستیم تا بتوانیم خطرهای کار و زیستمحیطی آن را شناسایی کنیم». از سوی دیگر، مایکروسافت «نمیتواند با اطمینان کامل بگوید که کبالت موجود در محصولات، از کاتانگا واقع در جمهوری دموکراتیک کنگو نشأت میگیرد یا خیر». سامسونگ هم گفت دارد روابط
زنجیرهیی خرید منابعش را مورد بررسی قرار میدهد. کمپانیهایی مثل اپل، مایکروسافت و سامسونگ لیست تامینکنندگان اصلی منابع خود و معیارهای انتخاب آنها را منتشر میکنند، اما سازمان عفو بینالملل بر این باور است که دولتها و کمپانیهای خصوصی میتوانند کارهای بیشتری انجام دهند. این گروه غیرانتفاعی گفت: «بسیاری از کمپانیهای تکنولوژیکی بزرگ اعلام کردند که به هیچ وجه کار کودکان را در تامین منابعشان تحمل نمیکنند. با این حال، آنها جزییات بعضی از معاملات خاص خود را فراهم نکردند و بعضی کنترلها را انجام ندادند که کار کودکان در زنجیرههای تامین کبالتشان مشخص شود». هوآیو کبالت، کمپانییی که این سنگ معدنی را برای تولید آماده میکند هم مسوولیت بزرگی بر دوش دارد. عفو بینالملل گفت: «این کمپانی باید بتواند مشخص کند که کبالت در چه معدنی، توسط چه کسی و تحت چه شرایطی استخراج میشود». هوآیو در پاسخ گفت: «ما آگاه نبودیم که هیچ یک از تامینکنندگان منابعمان از کودکان در معدنهایشان استفاده کردهاند».
منبع: سیانان