گروه تشکل‌ها| فراز جبلی|
در چند ماهه آخر سال 95 بحث آموزش در تشکل‌ها رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفت و اقدامات مهمی در زمینه بهبود وضعیت تشکل‌ها در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران رخ داد. با این وجود هنوز کارهای زیادی است که باید برای حل مشکلات اساسی و ساختاری تشکل‌ها صورت گیرد. سال 96 یکی از فرصت‌های طلایی برای این کارهاست. سال 97 عملا تحت تاثیر فضای انتخابات اتاق‌های بازرگانی قرار خواهد گرفت و به همین دلیل ضرورت دارد که بسیاری از کارها در سال 96 در فضایی آرام آغاز شود. درباره برنامه‌های تشکل‌ها در اتاق بازرگانی پای صحبت‌های نادر سیف، معاون تشکل‌های این اتاق نشستیم. وی همچنین در این گفت‌وگو به برخی انتقادهای اساسی از معاونت تشکل‌ها پاسخ داد که در ادامه می‌خوانید:
بعضی انتقادات از معاونت تشکل‌ها مطرح است که البته از قبل مدیریت شما وجود داشته است. نخستین آنها این است به اعتقاد برخی حضور تعدادی از تشکل‌ها در هیات نمایندگان خلاف قانون اتاق است. بر اساس قانون تنها اتحادیه‌ها و سندیکاها حق دارند در هیات نمایندگان کرسی داشته باشند ولی در حال حاضر فدراسیون‌ها، کانون‌ها و انجمن‌ها هم در هیات نمایندگان کرسی دارند. پاسخ شما به این انتقاد چیست؟
مساله در قانون اتاق نهفته است. نخستین موضوع این است که قانون اتاق باید بازنگری و به‌روز شود؛ به ویژه در بخش تشکل‌ها نیاز به تغییر قانون وجود دارد و هم‌اکنون نیز هیاتی برای بازنگری قانون تشکیل شده است. اتفاقا در این هیات از تشکل‌ها هم نمایندگانی حضور دارند که نقطه نظر تشکل‌ها در قانون جدید اعمال شود. نظر شخصی من این است که منظور قانون از ذکر عنوان سندیکا و اتحادیه همه تشکل‌ها بود و قانونگذار قصد داشته همه تشکل‌ها را قانونی عضو هیات نمایندگان بداند اما در آن زمان تنها سندیکا و اتحادیه در اتاق ایران وجود
داشت.
با این وجود بحث انتخاب اعضای هیات نمایندگان دارای مشکلات و مسائل جدی‌تری است و باید راهکارهای جدیدی را در پیش گرفت. ما اکنون با سوالات و انتقادات که نمی‌توانیم با سازوکار فعلی پاسخ بگوییم. مثلا یک تشکل می‌گوید چرا ما با ۲۰۰ عضو یک کرسی داریم و تشکل دیگری با ۱۰ عضو یک کرسی. بعضی سهم از GDP و گردش مالی در اقتصاد را معیار می‌دانند. همه اینها ما را به این نقطه می‌رساند که باید سازوکار عضویت در هیات نمایندگان تغییر کند. سوالات زیادی در حال حاضر بی‌جواب است. مثلا تشکل‌ها با چه قدمتی می‌توانند کرسی داشته باشند یا اینکه چرا یک فدراسیون یک کرسی دارد و اعضای آن نیز هر یک، یک کرسی دارند. این مسائل باید بررسی شود.
انتقاد دیگر عدم حضور تشکل‌ها در هیات رییسه است. در قانون چنین موضوعی ذکر نشده است اما در عمل چنین مساله را شاهد هستیم. نظرتان در‌این‌باره چیست؟
از نظر من کسی که می‌تواند، انتخاب کند باید بتواند انتخاب شود و معنی دموکراسی این نیست که یک نفر بتواند انتخاب کند ولی نتواند انتخاب شود. هیات رییسه به ویژه آقای شافعی هم قائل به اصلاح این موضوع هستند و در جلسات راهبردی ما به دنبال اصلاح آن هستیم. با وجود این هنوز مشکلاتی در این مسیر وجود دارد. یک بحث این است که کسانی که به هیات نمایندگان می‌آیند صلاحیت دارند یا خیر. از نظر من اگر قبل از ورود به هیات نمایندگان اگر کسی از کانال صلاحیت عبور کرد و وارد هیات نمایندگان شد حتما باید انتخاب هم شود. یک سری بحث هم مطرح بود که نمایندگان تشکل‌ها معمولا سریع تغییر می‌کنند. در بعضی از تشکل‌ها هر ۶ ماه یک نماینده معرفی شده است. قبل از ورود تشکل‌ها به هیات رییسه این فرآیند هم باید عضو شود. بخشی از انتخاب باید از درون تشکل‌ها باشد یعنی اگر تشکل‌ها فردی را برای عضویت در هیات نمایندگان معرفی می‌کنند بعضی ویژگی‌ها و الزامات را داشته باشد. مثلا معیارهایی مانند داشتن چند سال سابقه مستمر در آن صنعت و مسائلی شبیه به آن را داشته باشد. اگر فردی از طرف تشکل عضو هیات رییسه شد و ۶ ماه بعد تشکل وی را برکنار کرد عملا ثبات هیات رییسه به
هم می‌ریزد. اگر این مشکلات برطرف شود فکر می‌کنم هیات رییسه هم مخالف این مساله نیستند.
برنامه‌های معاونت تشکل‌ها در سال ۹۶ چیست؟
کارهای زیادی در حوزه تشکل‌هاست که باید انجام شود و راه نرفته بسیار داریم. همچنین بسیاری از کارها هم ناقص مانده است. ما در حوزه تشکل‌ها بعضی نابسامانی‌ها داریم که بر اساس برنامه باید در سال ۹۶ به آنها بپردازیم. تعداد قابل توجهی تشکل داریم که تکالیف قانونی خود مثل برگزاری مجمع را بیش از ۳ سال است که انجام نداده‌اند. اینها باید ساماندهی و رسیدگی شود. نمایندگانی از تشکل‌ها در هیات نمایندگان داریم که تاریخ کارت‌های آنها خیلی وقت است به پایان رسیده یا باید کارت‌ها تمدید شود یا تشکل نماینده خود را تغییر دهد. بعضی از تشکل‌ها را داریم که با یکدیگر اختلاف منافعی با هم دارند و چندین ماه است که این اختلافات حل نشده است. باید معاونت تشکل‌ها با کمک واحد حقوقی مشکلات را رسیدگی کند. درخواست‌های متعددی برای تاسیس، الحاق و ادغام داریم و با اولویت‌بندی صورت گرفته قرار است که در ۲-۳ ماه اول سال ۹۶ رسیدگی شود. تنها در سال ۹۵ حدود ۷۰درخواست به این شکل داشته‌ایم که هیچ اقدامی روی آن صورت نگرفته است. همین اندازه درخواست هم از سال‌های قبل داریم که بلاتکلیف مانده و اینکه چرا اقدامی نشده است، جای بررسی دارد.
من معتقد هستم که نباید درخواستی را بدون جواب بگذاریم و حتی اگر قرار است به تشکلی نه بگوییم باید با ذکر دلیل و به صورت واضح بیان شود. اینکه یک درخواست را نگه داریم رفتار محترمانه‌یی با تشکل‌ها و افراد درخواست‌کننده نیست. یکی از برنامه‌ها ساماندهی درخواست‌هاست که در چند ماه اول تعیین و تکلیف شود. از کارهای دیگر تعیین دستورالعمل حمایت از تشکل‌هاست که هم قائده‌مند است و هم ضابطه‌مند و سعی کرده‌ایم چارچوب مشخصی به حمایت از تشکل‌ها بدهیم. این دستورالعمل عملا آماده است و اگر تصویب شود در سال آینده اجرایی می‌شود. با توجه به نگرش مثبت آقای شافعی و هیات راهبردی قرار است بودجه حمایت از تشکل‌ها تقویت شود و جهش خوب بودجه حمایتی نسبت به سال ۹۵ و ۹۴ خواهیم داشت. تخصیص این بودجه برنامه‌ریزی می‌خواهد. ما می‌خواهیم حمایت سلیقه نباشد بلکه ضابطه مند باشد.
به همین دلیل بحث رتبه‌بندی تشکل‌ها مطرح می‌شود. رتبه‌بندی اولا به اتاق ایران یک افق دید می‌دهد که تشکل‌ها در کجای کار قرار دارند و همچنین به ما کمک می‌کند که حمایت بر اساس این ارزیابی باشد و تشکل‌ها با فعالیت بیشتر حمایت بیشتری داشته باشند. البته منظور این نیست که فقط از تشکل‌های درجه الف حمایت می‌شود بلکه ممکن است بحث حمایت از تشکل‌های ضعیف‌تر هم مطرح باشد. از طرف دیگر این رتبه‌بندی به ما می‌گوید تشکل‌ها در کدام حوزه‌ها قوی هستند و کدام حوزه‌ها نیاز به کمک دارند.
از زمانی که شما به معاونت تشکل‌ها آمده‌اید بیشترین جلسات آموزشی را شاهد هستیم. برنامه آموزش تشکل‌ها در سال ۹۶ به چه شکل است؟
امروزه نگاه دنیا به بحث آموزش تغییر کرده است و پایه تحول در تمام دنیا آموزش است ولی در بخش تشکل‌ها عملا آموزش مغفول مانده بود. به همین دلیل در این چند ماه بیشترین بحث ما آموزش بود. از نظر من مسیر توسعه تشکل‌ها با آموزش هموار می‌شود. ما با چند گروه مشاوره که تجربیات زیادی در بحث آموزش دارند، جلساتی گذاشتیم.
همچنین سرفصل‌هایی از قبل وجود داشت اما مهم‌ترین کار ما برگزاری یک نیازسنجی در زمینه آموزش بود. آموزش در دو سطح اعضای تشکل‌ها و ارکان تشکل‌ها یعنی دبیر و دبیرخانه و کارکنان تشکل‌ها است.
در این خصوص حدود ۸۰ دوره آموزشی در این دو سطح برای سال ۹۶ در نظر گرفته شده است. بعضی موضوعات تخصصی مانند مسائل ثبتی، حوزه تامین اجتماعی، مباحث مالیاتی، فن مذاکره، دوره‌های تخصصی صادرات و واردات و پروتکل‌های تشریفات موضوعاتی است که برای تشکل‌ها لازم است بدانند. همچنین ۵۰ دوره هم برای تشکل‌های استانی در نظر گرفته شده است. خوشبختانه بودجه مناسبی هم برای این موضوع در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر در سال ۹۶ برگزاری همایش سراسری تشکل‌های سراسر کشور را در نظر داریم که کاملا بی‌سابقه است. هدف از این همایش شناخت نقش تشکل‌ها در اقتصاد کشور است.
