گروه تشکل‌ها
در آخرین جلسه هیات نمایندگان نایب‌رییس اول اتاق بازرگانی به تشریح برنامه جدید هیات رییسه به نام «نقشه تقسیم کار فراگیر بخش خصوصی» پرداخت. این برنامه در ابتدا به تصویب هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران رسید و سپس در جلسه اخیر هیات نمایندگان رونمایی شد. حال پدرام سلطانی در نامه‌یی به دبیرکل اتاق خواستار ارسال این طرح برای تمامی اعضای هیات نمایندگان شده است تا نقطه نظرات طی هفته‌های ابتدایی اسفند درباره این طرح جمع‌آوری شود و به زودی شاهد اجرایی شدن این طرح باشیم. این طرح در حقیقت به موضوع تقسیم کار در اتاق بازرگانی می‌پردازد. درباره این برنامه بحث‌های مختلفی مطرح شد. در این گزارش آمده است که نقش و جایگاه اتاق نسبت به گذشته بسیار مهم‌تر شده و همین موضوع باعث شده است که اتاق با بار سنگینی از تقاضا روبه‌رو باشد. این تقاضاها در بخش‌های مختلفی وجود دارد. تعداد زیاد اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری و اقتصادی، تقاضای مسوولان برای دانستن نظرات کارشناسی و مشورتی اتاق بازرگانی و بخش خصوصی، دعوت‌های متعدد نمایندگان بخش خصوصی در جلسات کارشناسی و همچنین مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد، شکایات و تنگناهای متعددی که اعضای اتاق با
آن روبه‌رو هستند، همگی به چالشی برای اتاق بدل شده‌اند. بر همین اساس این برنامه به نوعی این بحث را مطرح می‌کند که برای هر بخش از اتاق مانند کمیسیونها، تشکل‌ها و بخش‌های مختلف باید یک یا دو وظیفه تعیین کرد. هرچند که این موضوع از خواسته‌های اعضای هیات نمایندگان بود اما نوع مطرح شدن این طرح انتقاداتی را به همراه داشت. بر همین اساس «تعادل» در هفته گذشته به بررسی این طرح پرداخت و در این شماره با یکی از منتقدان این طرح به گفت‌وگو نشست. سیدحمید حسینی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «تعادل» اعلام کرد: « اعتراض‌ها به اتاق بازرگانی روز به روز بیشتر می‌شود و این طرح در حقیقت برای پاسخگویی به این اعتراض‌هاست اما ایراداتی به آن وارد است.»
در برنامه‌یی که با عنوان نقشه تقسیم کار فراگیر بخش خصوصی منتشر شد بحث سنگینی وظایف اتاق بازرگانی بارها مطرح شد. آیا در دوره هشتم نسبت به دوره‌های دیگر وظایف اتاق بازرگانی سنگین شده است؟
نه از دیدگاه من وظایف اتاق بازرگانی چندان تغییر نکرده است. تفاوت این دوره نسبت به دوره‌های دیگر رکود حاکم بر اقتصاد کشور و بنگاه‌ها و فعال شدن فضای مجازی و بیان صریح‌ترمشکلات است. در فضای مجازی ما شاهد اعلام نارضایتی‌ها از چالش‌های موجود و انتظار از اتاق بازرگانی برای پیگیری جهت حل این چالش‌ها هستیم و صدای اعتراض شنیده می‌شود. این موضوع در عمل فشارهایی بر هیات رییسه وارد کرده و روز به روز بیشتر می‌شود. در حقیقت این پیشنهاد برای پاسخگویی به این اعتراض‌هاست.
با این حساب شما این طرح را نوعی فرار رو به جلو می‌دانید؟
این طرح از گروه‌های تلگرامی شروع شد و بحث این بود که با توجه به توانایی‌ها و وزن افراد به هرکس مسوولیتی در خور وی داده شود. بعد از آن فراکسیون تولیدکنندگان این بحث را تعقیب ودر رابطه با مسائل بانکی، تامین اجتماعی و مواد اولیه واحدهای صنعتی نمایندگانی را تعیین و اقدام به پیگیری کردند و هیات رییسه را در موضع انفعالی قرار دادند. از طرف دیگر وظایف واختیارات اتاق نباید فقط بر عهده هیات رییسه باشد و باید از ظرفیت و پتانسیل اعضای اتاق وتشکل‌ها نیز استفاده شود و با توجه به توانایی‌های اعضای هیات نمایندگان و تشکل‌ها به آنها وظایفی و اختیاراتی داده شود. این یک واقعیت است که هنوز اعضای هیات نمایندگان اعتقاد دارند که اتاق بهره‌وری وکارآیی سازمانی لازم را ندارد.
از طرف دیگر طرح و ایده آقای شافعی برای استفاده از اعضا هیات نمایندگان جهت حضور در مراجعی که اتاق کرسی دارد با تایید هیات رییسه نرسیده و اجرا نشدن این وعده نیز باعث گله‌مندی اعضا شده است. اگر نمایندگان اتاق در جلسات و نهادهای رسمی از اعضای هیات نمایندگان انتخاب شوند دیگر نیازی به این طرح احساس نمی‌شد، اما متاسفانه این موضوع هنوز اجرایی نشده است. در مجموع دادن اختیار به اعضا خواسته خود هیات نمایندگان است و هیات رییسه این خواسته را با آب و تاب بیشتری ارائه داده است. البته این طرح قبلادر جلسه با تشکل‌ها مطرح شد اما چندان مورد استقبال واقع نشد با این وجود هیات رییسه آن را به تصویب رساند و به هیات نمایندگان آورد. به نظر من اتاق ظرفیت وفرصت پرداختن به همه چالش‌ها را ندارد و بهتر است که برای هر سال 2 تا 3 چالش اصلی را در دستور کار قرار دهد و با تقسیم کار بین اتاقها، تشکل‌ها و سازمان اتاق به این موضوعات بپردازد. کمیسیونها نیز به امور تخصصی و روز کشور ورود کنند؛ چرا که در طول سال اتفاقات مختلفی رخ می‌دهد واتاق نمی‌تواند نسبت به آنها بی‌تفاوت باشد.
اشاره این طرح به تقسیم کار نامناسب در اتاق بازرگانی است اما این تقسیم کار توسط هیات رییسه صورت گرفته است. مقصر سنگین بودن حجم کار هیات رییسه کیست؟
ببینید، اتاق یک سازمان دارد که توسط دبیرکل اداره می‌شود که توان محدودی دارد و باید خیلی از کارها با کمک هیات نمایندگان پیگیری شود و وظیفه هیات رییسه هماهنگی و نظارت بر امور است و نباید با ورود در کارها باعث فراموش شدن وظایف اصلی خود شوند. ما شاهد هستیم که اتاق بازرگانی در امور بین‌الملل ورود پررنگی دارد در حالی که می‌تواند از ظرفیت اتاقها وشوراهای مشترک استفاده بهینه عمل آورد یا برای بررسی و پیگیری موضوعات تخصصی از ظرفیت کمیسیونها وتشکل‌ها بهتر استفاده کند ولی در این دوره اختیارات کمیسیونها و هیات رییسه آن را محدود و حتی اختیار مصاحبه را از آنان سلب کرده‌اند.
از طرف دیگر با ارائه این مطالب شاهد تغییر دیدگاه بعضی از اعضا هیات رییسه هستیم که تا امروز وظیفه اتاق را ورود به مسائل خرد اقتصاد ومحیط کسب و کار می‌دانستند و امروز با این طرح درصددند تا ٢٠٠ چالش بخش خصوصی را در دستور کار قرار دهند که عمده این چالش‌ها به مسائل کلان اقتصاد ربط دارد و باید به آن ورود کرد.
ما قبلا می‌گفتیم در اقتصاد نفتی این خوش خیالی است که بدون حل مشکلات کلان فضای کسب و کار می‌توان با بهبود محیط قوانین و مقررات اقتصاد را اصلاح کرد. امروز به نظر می‌آید که پرچم‌داران بحث به تغییر تفکرها تبدیل شده‌اند و می‌خواهند مشکلات کلان اقتصاد را نیز حل کنند.
شما در روزنوشت هایتان این طرح را سیاسی‌کاری خواندید. آیا این کار در راستای منافع گروهی است؟
بالاخره بخش خصوصی توانایی‌های محدودی دارد. بدنه دولت یک تیم مشاوره وکارشناسی قوی دارد، مجلس نیز مرکز پژوهش‌ها را با بودجه وکارشناسان مجرب در اختیار دارد.
در حالی که اتاق چنین امکاناتی ندارد و تجربیات ارزشمند هیات نمایندگان به تنهایی کارساز نیست و راه‌حل‌ها مقبول واقع نخواهد شد و بخش خصوصی بازنده این بازی است و عملا مشت خود را باز کرده است.
بر همین اساس چنین طرحی تبعات سیاسی واقتصادی برای پخش خصوصی به همراه خواهد داشت.
ما به نیمه عمر اتاق هشتم نزدیک هستیم و تقریبا 2 سال از آغاز به کار اتاق تهران در دوره هشتم می‌گذرد. کارنامه این اتاق در این دوره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اتاق تهران همیشه اتاقی چابک و نسبتا کارا بوده است، هیات نمایندگان این اتاق از چهره‌های شاخص وموفق اقتصادی بوده‌اند و لذا این اتاق در اقتصاد کشور تاثیرگذار بوده است.
در این دوره عملکرد کمیسیونها، امور بین‌الملل وروابط عمومی اتاق مطلوب بوده است و تلاش‌های خوبی جهت اطلاع‌رسانی و خدمت‌دهی به اعضا صورت گرفته است ولی بعضی از نقاط مثبت اتاق نظیر مشاورهای اقتصادی وبین‌الملل، کارهای تحقیقاتی وپژوهشی وهمکاری با تشکل‌ها کم رنگ شده و نشریه وزین آینده‌نگر که تنها نشریه آینده پژوهشی کشور بود به یک نشریه اقتصادی و اطلاع‌رسانی تبدیل شده است.
در دوره هشتم کمتر شاهد کار تاسیسی و جدید بودیم و فقط می‌توان به کار ارزشمند جایزه امین‌الضرب اشاره کرد، ضمنا افزایش اعضا اتاق به بیش از شانزده هزار نفر نیز قابل تقدیر است. در دوره قبل ساختمان بزرگی برای ارائه سرویس و فضا به تشکل‌ها خریداری شد و عملا 2 سال است که این ساختمان بلااستفاده مانده است و از این ساختمان، تشکل‌ها نتوانسته‌اند، استفاده
کنند.
یکدست بودن اعضا هیات نمایندگان اتاق تهران ضمن اینکه می‌تواند امتیازی برای اتاق باشد ولی باعث شده که فضای نقد عملکرد اتاق تعطیل شود وتعداد زیادی از اعضا هیات نمایندگان اتاق در بحث‌های مربوط به گفتمان‌سازی و اعلام نظر در رابطه با مسائل روز کشور نقشی ندارند و همه این وظایف بر دوش تعداد اندکی از هیات نمایندگان افتاده و حضور رسانه‌یی اتاق تهران کم‌رنگ شده است.
