پیشتازی پوشاک قاچاق بر تولیدات داخلی
قاچاق پوشاک ترک از مرزهای زمینی و قاچاق پوشاک چینی از طریق امارات
بازار شب عید به بازار پر تب و تاب خرید لباس و پوشاک معروف است. طبق روال هر سال، با نزدیک شدن به سال جدید، ذوق خرید پوشاک نو در مردم به وجود می‌آید اما امسال با وجود ترافیک و شلوغی خیابان‌ها، انگار خبری از رونق فروش پوشاک نیست. هر چند سال گذشته نیز، بازار چندان رونقی نداشت، اما به نظر می‌رسد امسال رکود تا پایان سال ادامه یافته و خود را به شب عید رسانده است.
نداشتن قدرت خرید یکی از عمده دلایل رکود در بازار است؛ چنانچه بسیاری از فعالان بازار بر این باور هستند که مردم تنها جذب حراج‌ها و پوشاک قیمت پایین می‌شوند. در همین حال نیز بسیاری از فروشندگان معتقدند، قیمت تمام شده پوشاک در ایران بالاست و همین امر باعث رونق پوشاک قاچاق نسبت به پوشاک داخلی است؛ همان‌طور که اغلب فروشندگان برای رونق بازار خود ترجیح می‌دهند واردکننده باشند و با قیمت پایین‌تر محصولات بی‌کیفیت را به آسانی به فروش رسانند.
از همین رو محمد مروج، رییس انجمن صنایع نساجی کشور در گفت‌وگو با «تعادل» معتقد است، زمستان سرد به بازار بهاری پوشاک رسیده است. این فعال بخش خصوصی و صنعت پوشاک کشور معتقد است که در حال حاضر، بزرگ‌ترین مشکل پیش روی صنعت پوشاک کشور قاچاق است. محمد مروج همچنین بر این باور است که پول‌های قاچاق سوخت تبدیل به واردات کالا از چین، ترکیه و سایر کشورها به ایران می‌شود که قیمت بسیار ارزانی در عین کیفیت متوسط دارند. مروج همچنین گفت: بخشی از پوشاک قاچاق از طریق ترکیه به صورت زمینی و از امارات به صورت دریایی وارد کشور می‌شود که عمدتا پوشاک چینی هستند و البته با وجود اینکه نظارت فراوان وجود دارد، اما جلو این حجم وسیع قاچاق کماکان گرفته نشده است؛ لذا امیدواریم این معضل بزرگ هرچه زودتر برطرف شود. در همین‌حال به باور رییس انجمن صنایع نساجی کشور با توجه به اینکه در رکود اقتصادی به سر می‌بریم و از طرفی نیز به سال نو نزدیک می‌شویم، صنعت پوشاک و نساجی کشورمان نیز در رکود بسیار شدید به سر می‌برد. رکودی که عملا بی‌سابقه بوده است و تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک رونق شب عید را احساس نمی‌کنند. البته دو یا سه سالی است که اقتصاد ایران در رکود به سر می‌برد، اما امسال این رکود بر اساس آمار، در تمام صنایع کشور از جمله پوشاک تشدید شده است؛ چنانچه رکود فعلی از رکود دوران نخست‌وزیری دکتر امینی نیز بدتر است. به گفته مروج، این رکود از کاهش قدرت خرید مردم نشات می‌گیرد. در حالی که دولت تنها بسته خروج از رکود را برای خودروسازان اجرا کرد و اقدامی در راستای خروج از رکود و رونق بخشی به سایر صنایع کشور اجرا نکرد.
خوش‌بینی به نتایج لغو تحریم‌ها
با این حال در سال 94 اتفاق مهمی‌در کشور رخ داد که انتظار می‌رود روی همه صنایع از جمله صنعت پوشاک نیز موثر واقع شود. در همین حال رییس انجمن صنایع نساجی گفت: نتایج اثربخش لغو تحریم‌ها اواخر سال آینده مشخص خواهد شد، زیرا رفته رفته روابط ما با تمام بانک‌های دنیا مجددا برقرار می‌شود و شرایط با گذشته تغییر خواهد کرد. در همین حال به گفته این فعال صنعت پوشاک؛ تاثیر برجام بر افزایش قدرت خرید مردم زمان می‌برد، زیرا باید بازارهای از دست رفته را مجددا احیا کنیم تا بتوانیم در عرصه تولید کالاهای مختلف از جمله نساجی رونق داشته باشیم. وی در عین حال با ابراز گلایه از تشدید اهرم مالیاتی دولت بر سر اصناف افزود: بخشنامه جدید مالیاتی به صنایع ابلاغ شده که اجرای آن، تعدیل نیروی کارخانه‌ها را افزایش می‌دهد.
تمایل مصرف‌کنندگان به پوشاک خارجی
از سوی دیگر یکی از معضلاتی که امروز صنعت پوشاک و نساجی ما را با خود همراه کرده است، عرضه محصولات تولید داخل با برند ترک است. به گزارش «تعادل» زمانی که به برخی فروشندگان در بازار نسبت به این موضوع اعتراض می‌شود، آنها معتقدند خریداران متاسفانه اجناس ترک و خارجی را به راحتی خریداری می‌کنند و در واقع این موضوع در فرهنگ ایران جا افتاده است که صنعت پوشاک و نساجی ترکیه از ایران پیشتازتر است.
در همین خصوص، رییس انجمن نساجی معتقد است؛ در مورد پوشاک باید گفت که متاسفانه تولیدکنندگان ما با برندهای تقلبی خارجی کالاهای خود را روانه بازار می‌کنند، زیرا این موضوع به دلیل تمایل مصرف‌کنندگان ایرانی به خرید جنس خارجی است و تولیدکننده داخلی نیز برای اینکه بتواند در بازار دوام بیاورد، مجبور است از برند خارجی روی کالای خود استفاده کند. مروج در خصوص راهکارهای موجود برای مقابله با این موضوع گفت: از جمله راهکارهایی که اکنون در حال اجرا شدن است، می‌توان به بخشنامه وزارت صنایع اشاره کرد که مبنی بر این است که از فروشندگانی که تابلوی برندهای مشهور دنیا را مانند زارا و... دارند، سوال شود که نمایندگی واقعی دارند یا خیر.
توافق نیم‌بند برخی نمایندگی‌ها
رییس انجمن نساجی کشور همچنین با اشاره به ارزیابی‌های وزارت صنعت برای تشخیص اصالت پوشاک گفت: متاسفانه از هشتاد برندی که مورد بررسی قرار گرفته است، تنها پنج برند در کشور با توافق نیم‌بندی که داشتند، مشغول به کار بوده‌اند. سایر فروشگاه‌ها کاملا قلابی بوده و اصلا نماینده رسمی برند معتبر خارجی نیستند. این درحالی است که برخی از آنها، تعداد زیادی فروشگاه دارند و تابلوهای آنها تبلیغ برند خارجی است. این در شرایطی است که با افزایش روابط بین‌المللی ایران با سایر کشورها پس از اجرایی شدن برجام، وقت آن است که برندهای اصلی از فروشگاه‌های تقلبی شکایت کنند و از طرق قانونی مانع سوءاستفاده از نام برندهای خود شوند.
قاچاق 600 میلیون دلاری پوشاک
به گفته رییس انجمن صنایع نساجی ایران، در 6 ماهه نخست سال جاری، حجم کل واردات پوشاک در گمرک ایران، 5. 5میلیون دلار بوده و این در حالی است که گمرک ترکیه صادرات 600میلیون دلاری پوشاک به ایران را در این مدت ثبت کرده است. مروج‌حسینی با اشاره به تلاش وزارت صنعت و سازمان حمایت برای پایین آوردن تابلوهای برندهای تقلبی در کشور گفت: تعداد این برندها به قدری زیاد است که فقط از یک برند نزدیک 80 مغازه در ایران ایجاد شده که هیچ یک از آنها هم نمایندگی نیستند. وی افزود: این فروشگاه‌ها فقط یک اسم را کپی می‌کنند و حتی آن را در قالب نماینده رسمی به افراد دیگر نیز واگذار می‌کنند. مروج‌حسینی با تاکید بر اینکه این کار قطعا غیرقانونی انجام می‌شود، گفت: بستن قرار‌داد‌ها و اخذ نمایندگی از برندهای معتبر دنیا به این راحتی‌ها نیست که یک فروشگاه بتواند 10 روزه این کار را انجام بدهد. مروج با بیان اینکه امیدواریم با لغو تحریم‌ها قاچاق پوشاک به کشور نیز کاهش پیدا کند، اظهار کرد: جلسات زیادی با نیروی انتظامی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و... داشته‌ایم اما هنوز این معضل حل نشده است.
تعداد معدود برندهای ایرانی در بازار
مروج همچنین در خصوص اینکه چرا در ایران برندسازی برای تولیدات پوشاک نمی‌شود، گفت: در عرصه پوشاک ایرانی نیز چند برند وجود دارد که از جمله آن می‌توان به هاکوپیان اشاره کرد که برندی چهل‌ساله است که تولیدات و کار خوب به بازار عرضه می‌کند، همچنین گراد نیز از جمله برندهای خوب کشور به حساب می‌آید. البته ما در کشور برندهای نساجی خوبی از جمله مازندران و کاشان را داشتیم که سال‌ها تلاش کردند که اسم خود را مشهور کنند اما متاسفانه تعطیل شدند. وی با اشاره به آمار ارائه شده از سوی معاون سابق وزیر صنعت در مورد تعطیلی 9 هزار واحد صنعتی در شرکت‌های صنعتی طی سال گذشته گفت: بسیاری از واحدهای تولیدی در خارج از شهرک‌های صنعتی مستقر هستند که آنها جزو این آمار محاسبه نشده‌اند، وگرنه آمار بیشتری عنوان می‌شد. رییس انجمن نساجی با بیان اینکه تعدیل نیروی کار در صنعت، ابتدای سال ۹۵ شدت بیشتری خواهد یافت، گفت: تولید را برای سال آینده بدتر از امسال پیش‌بینی می‌کنیم، زیرا در حال حاضر، تنها حدود 30درصد ظرفیت واحدهای تولیدی در صنعت نساجی فعال است.
راهکارهای دولت و ایجاد 2 شهرک پوشاک
این فعال صنعت پوشاک در خصوص راهکارهای تبیین شده دولت برای برندسازی در این صنعت گفت: از جمله اقداماتی که تولیدکنندگان ما می‌توانند برای جا انداختن برند خود در بازار مصرف‌کنندگان استفاده کنند، این است که اکنون وزارت صنایع موضوع ایجاد دو شهرک تخصصی پوشاک را در کشور دنبال می‌کند که چیزی شبیه بازار مبل است که در آن هم تولیدکنندگان حضور داشته باشند و هم مردم بتوانند در آن خرید کنند. این موضوع شاید بتواند رونقی را در بازار پوشاک ایجاد کند. وی همچنین افزود: در این برنامه بناست در یک منطقه که دارای زمین بزرگی است، شهرک‌سازی کنند تا در آن، تعدادی تولیدکننده حضور داشته باشد. همچنین تمام امکانات رفاهی برای مراجعه‌کننده وجود دارد و این کار اکنون آغاز شده و وزارت صنایع نیز به جد دنبال این موضوع است.
سهم صادرات ایران در صنعت نساجی
بر اساس این گزارش، از سویی در سال‌های اخیر موضوع صادرات کالا و اجناس ایرانی جدی‌تر شده است. در همین حال نیز رییس انجمن صنایع نساجی گفت: اکنون سهم ایران در صادرات نساجی بین یک میلیارد تا یک‌میلیارد و دویست‌میلیون دلار به صورت سالانه است و حتی بسیار جالب است بدانید، با اینکه صادرات صنعت نساجی چندان جدی گرفته نشده اما بر اساس آمار، از صنایع مرتبط خودروسازی پیشی گرفته است. وی البته تصریح کرد: متاسفانه سال آینده بسیار سخت خواهد بود؛ به دلیل اینکه دولت بسیار بی‌پول است و فشار مالیاتی بسیار وحشتناک است و در اخذ مالیات نیز به دنبال مودیان جدید نمی‌روند و به همان مودیان قدیمی را فشار وارد می‌کنند تا از آنها مالیات‌های سنگین دریافت کنند. وی همچنین با اشاره به تلاش دولت برای کاهش تورم از ابلاغ بخشنامه دولت در مورد اجرایی شدن اصلاحیه قانون مالیات‌ها به صنایع برای اجرا از ابتدای سال 95 خبر داد و گفت: طبق این قانون، ممیز مالیاتی می‌تواند دستور زندانی شدن مودی مالیاتی را صادر کند؛ در حالی که برای صدور حکم زندان، باید دادگاه تشکیل شود؛ نه اینکه با تصمیم یک ممیز، این اتفاق بیفتد.
پوشاک تابع قیمت‌گذاری کنترل شده نیست
مروج همچنین در خصوص نحوه قیمت‌گذاری پوشاک گفت: در مورد قیمت‌گذاری پوشاک نیز باید گفت که پوشاک تابع قیمت‌گذاری کنترل شده نیست، قیمت‌ها عملا آزاد است اما تولیدکنندگان داخلی باید با پوشاک خارجی رقابت کنند، زیرا اکنون پوشاک از ترکیه، چین و... با قیمت‌های نازل‌تر وارد می‌شود و طبیعتا مصرف‌کننده تمایل به قیمت‌های پایین‌تر دارد. وی با اشاره به تعطیلی بسیاری از واحدهای تولید نیز اظهار کرد: کسانی که در کار تولید هستند، وضع بدی ندارند؛ به خصوص برای تولیدکنندگان لباس کودک وضع خوبی حاکم است و حتی صادرات نیز در این بخش داریم. حتی برخی تولیدکنندگان ایرانی، فروشگاه‌هایی در خارج از کشور دارند که همین امر امیدها نسبت به رونق صنعت پوشاک را افزایش می‌دهد.
مزایای سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی
مروج همچنین معتقد است؛ عمده کشورهایی که مشکل اشتغال داشته‌اند بر صنعت نساجی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. او با نام بردن از کشورهایی مانند چین، ویتنام، کامبوج، هند و بنگلادش که درصد قابل توجهی از چالش اشتغال را در کشورشان با صنایع نساجی و پوشاک حل کرده‌اند، گفت: در حال حاضر، بنگلادش یکی از صادرکنندگان عمده پوشاک است و نزدیک به 30میلیارد دلار صادرات سالانه از این راه دارد؛ در حالی که حدود 20 سال پیش، شاید درآمد کل بنگلادش کمتر از یک میلیارد دلار بود و این رشد برای کشور فقیری چون بنگلادش عددی قابل توجه است. وی با اشاره به اینکه برای ایجاد یک شغل در صنعت نساجی عدد کوچک‌تری نسبت به مشاغل دیگر نیاز است و این مزیت بسیار مهمی است، گفت: براساس محاسبات، برای راه‌اندازی یک شغل در پتروشیمی 914 هزار دلار نیاز است درحالی این عدد در صنعت نساجی تنها 10هزار دلار یعنی سی و چند میلیون تومان است. مروج گفت: صنایع نساجی نسبت به صنایع دیگر، آلودگی کمتری دارد و حتی لزومی ندارد در شعاع 120کیلومتری شهرها جای بگیرد که این موارد، از مزایای صنعت نساجی برای تولیدکنندگان جدید است و باید به آنها توجه شود.
