بسیاری انتظارش را نداشتند؛ یکی از دلایل این گروه این بود که با افزایش بیش از 50درصدی قیمت نفت طی یک سال گذشته فاصله قیمت بنزین در ایران با متوسط قیمت آن در خلیجفارس کاهش یافته است و به همین واسطه دولت دیگر دست به افزایش قیمت بنزین نخواهد زد. اما همهچیز بر خلاف انتظار پیش رفت. از حدود یکماه گذشته مساله بار سنگین یارانهها بر دوش وزارت نفت بیشازپیش ابعاد رسانهیی پیدا کرد. مسالهیی که اکنون با گران شدن قیمت بنزین میتوان تا حدودی دلیل پررنگتر شدن آن را فهمید. کاهش قیمت نفت درآمدهای کشور را به مخاطره انداخته بود و وزارت نفت نیز دیگر توانایی تحمل بار سنگین یارانهها را نداشت به همین واسطه 5خرداد روز خداحافظی با روزهای سهمیهبندی بنزین شد. تفاوت تغییر قیمت بنزین در روزهای اخیر با نخستین موجهای افزایش قیمت بنزین در سال 1389 در این است که آن زمان مردم از مدتها در انتظار این تغییر بودند و واکنش شدیدی نسبت به آن نشان دادند، روزهای آرام خرداد 94 اما قیمت بنزین در بیخبری گروه زیادی از مردم افزایش یافت. گزارش میدانی خبرنگار «تعادل» از وضعیت جایگاههای سوخت کشور یک روز بعد از اعلام تکنرخی شدن بنزین نشان میدهد
با وجود اینکه قرار بر این است که سهمیههای 700تومانی کارتهای سوخت که از گذشته برای مردم مانده است تا شهریور ماه نسوزد، بسیاری با این تصور که روز گذشته این سهمیه به پایان خواهد رسید به پمپبنزین هجوم برده و با حجم بالا سوختگیری کردهاند. بسیاری در حال انتقال سهمیه خود به دیگران هستند تا بتوانند از آخرین ذرههای بنزین سهمیهیی که یادگار دوران اقتصاد دولتی بود، استفاده کنند.
سهمیههای بنزین قطع شد. این جمله عبارتی است که در دو روز اخیر میتوان از تمامی مردم جدای از شغلی که به آن مشغولاند، شنید. تکنرخی شدن بنزین آنچنان برای مردم ناگهانی، غیرمنتظره و بیخبر بود که حتی از جزییات آن بیخبرند. برخی به گفتههای بیژنزنگنه وزیرنفت اشاره میکنند که پیش از این گفته بود قیمت بنزین افزایش پیدا نخواهد کرد و برخی دیگر از اینکه دولت بیخبر از مردم و عدم اطلاعرسانی این اقدام را انجام داده است ناراضی و گلایهمندند. این نارضایتی نه تنها به مردم بلکه به خانه ملتیها نیز رسیده است.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران از لغو نظام سهمیهبندی بنزین از ساعت ٢٤ سهشنبه (٥خردادماه) برای خودروهای سواری شخصی و عمومی خبر داده است. سیدناصر سجادی اعلام کرده است که بر اساس آخرین آمار در روز یکم خردادماه 2 میلیارد و یکصد میلیون لیتر بنزین ٧٠٠ تومانی در کارت سوخت خودروهای سواری شخصی و موتوسیکلتها وجود داشته است که هموطنان فرصت دارند تا پایان شهریورماه امسال از آن بهرهمند شوند. اما انتشار این خبر در حالی است که اکثر مردم از آن بیاطلاع هستند. فریدون راننده تاکسی است و میگوید: دیروز 50لیتر از بنزین خود را استفاده کردم و امروز هم 50لیتر دیگر آن را مصرف میکنم، نمیدانم با بنزینی که باقی میماند چه خواهم کرد، دولت میخواهد بنزینی که به ما داده است را پس بگیرد. حسن راننده تاکسی دیگری است که در صف بنزین خیابان ستارخان ایستاده، مردی 55ساله است که او هم از اینکه میتواند بنزین سهمیهیی خود را تا شهریورماه نگهدارد، ابراز بیاطلاعی میکند و میگوید، میخواهد بنزین سهمیه این ماه را برای استفاده به پسرانش بدهد تا از بین نرود.
نارضایتی بهارستانی
اقدام ناگهانی دولت نه تنها مردم بلکه خود قانونگذاران را نیز شوکه کرد. در روند تکنرخی شدن بنزین دولت اقدامی برخلاف قانون نداشته است اما بیخبری و عدم آمادهسازی زمینههای این اقدام سبب واکنش نشان دادن بهارستانیها شد. تا آنها نیز عدم رضایت خود را نشان دهند. اقتصادنیوز در گزارش خود در این رابطه نوشته است: «یکی از نمایندههای مجلس بیان کرده، بعد از تکنرخی شدن بنزین قرار است نمایندههای کمیسیون انرژی مجلس جلسه مشترکی با وزیرنفت داشته باشند و این موضوع را بررسی کنند.»
هر چند با اعلام تکنرخی شدن قیمت بنزین و رسیدن آن به نرخ هزار تومان به نظر میرسید پرونده آن بسته شده اما این موضوع در مجلس هنوز به اتمام نرسیده و به گفته یکی از نمایندههای مجلس این موضوع در جلسه سهشنبه نمایندههای کمیسیون انرژی با وزیر نفت بررسی خواهد شد. در این مورد روبرتبیگلریان، عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: در روز سهشنبه و با حضور آقای زنگنه این موضوع در کمیسیون انرژی مطرح میشود. در جلسه اخیر کمیسیون انرژی هم فقط موضوع سهمیهبندی بنزین و مصاحبههایی که مدیران شرکت نفت با مطبوعات داشتند و اخباری که در این مورد پخش شد در کمیسیون انرژی مورد بحث قرار گرفت و مطلب مهمی که در جلسه اخیر مطرح شد، این بود که دولت بدون اطلاع نمایندگان مجلس دست به چنین اقدامی زده که این اقدام گلایه نمایندههای مجلس را در پی داشته است.
روایت رسانههای دولتی از رضایت مردم
در میان نارضایتیهای مردم ایرنا خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران که ارگان رسمی دولتی است از رضایت مردم سخن میگوید. این خبرگزاری با تیتر «شب آرام جایگاهها در زمان اعلام نرخ جدید بنزین» سعی در راضی نشان دان مردم داشته است و در خبر خود به نقل از رییس کانون کارفرمایی جایگاهداران سوخت کشور بیان کرده است: با بیان آنکه پس از تکنرخی شدن بنزین در شب گذشته که نرخ جدید بنزین اعلام شد، جایگاههای عرضه، وضعیت آرامی را داشتند و تغییری در میزان سوختگیری خودروها ایجاد نشد. ناصر رییسیفرد گفته است که سهمیه بنزین 60لیتری 700 تومانی، تاثیر مهمی در وضعیت معیشت خانوادهها نداشت و بنابراین حذف آن نیز مشکلی را برای مردم ایجاد نمیکند. رییس کانون کارفرمایی جایگاهداران سوخت کشور با بیان آنکه عرضه بنزین دو نرخی در جایگاهها، مشکلات فراوانی را برای جایگاهداران ایجاد کرده بود، بیان کرده که عرضه بنزین یارانهای، فسادآور بوده و باعث شده بود که برخی افراد اقدام به سوءاستفاه از آن کنند همچنین عرضه بنزین یارانهیی زمینه گسترش قاچاق سوخت را فراهم کرده بود بهطوری که ماهانه حجم قابل توجهی بنزین به صورت قاچاق از کشور خارج میشد.
سخنان رییسیفرد در حالی است که اغلب تاکسیرانان در سال جدید و با عدم افزایش نرخ تاکسیهای بیان میکردند که امسال برخلاف سالهای گذشته نرخ بنزین افزایش پیدا نکرده و میتوان امیدوار بود که اندکی وضعیت معیشتی بهبود پیدا کند. در تماسهای تلفنی که با پمپبنزینها گرفته شد جایگاههای انقلاب ومطهری در مرکز شهرتهران و خیابان دماوند و همچنین میدان امامحسین از عادی بودن جایگاهها و طی شدن روند عادی هر روزه میگفتند. برخی از جایگاهداران براینبارو بودند که تا این زمان مردم از برداشته شدن سهمیهها بیخبرند به همین دلیل تاکنون واکنشی نشان ندادهاند و دولتیها بیخبر و ناگهانی این اقدام را انجام دادند اما در دولت گذشته به علت اینکه مردم از ابتدا در جریان این امر بودند، توانستند نارضایتی خود را اعلام کنند. جایگاهدار خیابان شوش میگوید: از دیشب تاکنون اتفاق غیرعادی در جایگاه رخ نداده اما میزان مراجعهکنندگان بیشتر از روزهای معمول است.
مردم چه میگویند؟
خبرگزاری ایلنا گزارش تکنرخی شدن بنزین را رنگ و بویی مردمی داده و در این گزارش آمده است: شب گذشته دولت تیر دیگری را درخصوص بهای بنزین رها و بدون اطلاع قبلی قیمت بنزین را هزار تومان اعلام کرد که این اقدام از سوی دولت اعتدال، نارضایتی هموطنان را به همراه داشت. براساس آخرین آمار دولت یازدهم از ابتدای فعالیت خود تا به امروز نزدیک به ۱۴۰درصد بهای بنزین را افزایش داده که این اقدام بدون شک در قیمت دیگر فعالیتها نیز تاثیرگذار بوده است.
در ادامه این گزارش بیان شده است: علی یکی از شهروندان تهرانی درخصوص قطع سهمیه بنزین میگوید: اگر دولت قصد چنین کاری را داشت باید به مردم بهطور کامل اعلام میکرد و نه اینکه با عدم واریز در اول ماه و همچنین اعلام شب گذشته مردم کشور خود را غافلگیر کند. من به عنوان یک شهروند تهرانی از این اقدام دولت ناراحت هستم. محمد یکی دیگر از شهروندان تهرانی نیز بیان میدارد: این اقدام دولت درحالی بود که حتی وزیرنفت گفته بود قیمت بنزین افزایش نخواهد یافت. در کشور ما چرا همه کارها باید یکشبه رخ دهد و چرا دولت تمایل نداشت که مردم را در جریان کامل اقدامات بگذارد. آقای روحانی گفته بود هر صد روز یک گزارش میدهد اما با گذشت 2سال، با اقدامات اینچنینی که در زندگی ما نقش دارد تنها بر مشکلات ما افزوده شده است. رضاصالحی یکی دیگر از شهروندان تهرانی هم ضمن نارضایتی از این اقدام دولت بیان میکند شب گذشته یکی از مسوولان در رسانه ملی گفت که مردم نگران نباشند قیمتها با افزایش بنزین تغییر نخواهد کرد و حال یک سوال به عنوان یک شهروند از مسوولان دارم که تا به امروز چرا نتوانستهاند قیمتها را کنترل کنند. سالیان سال است که با افزایش بهای بنزین قیمت دیگر کالاها نیز افزایش یافته و من فکر میکنم این مقام مسوول در ایران زندگی نکرده است که چنین صحبتی را بیان میکند.