«خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا» این خبری است که برای چندمین بار در سال جاری ازسوی بالاترین متولی صنعت کشور مطرح می‌شود و دلهره را به رینگ این محصولات در بورس کالا تزریق می‌کند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال جاری برخلاف مصوبه دولت بارها موضوع خارج شدن محصولات پتروشیمی از بورس کالا را مطرح کرده و در نامه‌یی به معاون اول رییس‌جمهور برخروج محصولات پتروشیمی از بورس و اختیاری شدن عرضه آن در بورس اصرار می‌کند.
طرح موضوع خروج این محصول از بورس کالا درحالی است که این طرح با مخالفت‌های جدی مسوولان مختلف و نمایندگان مجلس رو‌به‌رو شده و به دلیل نداشتن توجیه منطقی مانع عملی شدن آن شده است. زیرا اکثر مسوولان به اتفاق، خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا را تصمیمی نسنجیده و غیرعلمی عنوان می‌کنند و معتقدند عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا زمینه چند نرخی شدن این کالا و نوسان قیمت‌ها را از بین برده و باعث کوتاه شدن دست دلالان و شفافیت آن نسبت به گذشته شده است. مخالفان، ایجاد رانت و افزایش قیمت این محصول را مهم‌ترین تبعات این تصمیم عنوان می‌کنند و می‌گویند خروج معاملات پتروشیمی‌ها از بورس و بازگشت به سیستم گذشته و خرید محصول درب کارخانه تنها پاک کردن صورت مساله است زیرا هدف از ایجاد راه‌اندازی بورس شفافیت در عرضه و تقاضا و قیمت‌گذاری محصولات است.
مخالفان همچنین تاکید دارند که اگر معاملات محصولات پتروشیمی در بورس با مشکلاتی مواجه است، این مشکلات باید در بازار بورس برطرف شود نه اینکه با خروج کامل محصولات پتروشیمی زمینه فساد عظیم در این محصولات فراهم شود.
ازسوی دیگر، موافقان خروج محصولات پتروشیمی می‌گویند که با عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا، بازار این محصول در دست دلالان افتاده است و توزیع آن با ابهاماتی مواجه است این درحالی است که مبنای معاملات بورس کالا سامانه بهین‌یاب وزارت صنعت است یعنی سامانه بهین‌یاب توسط وزارت صنعت راه‌اندازی شده است تا صلاحیت شرکت‌ها و حجم مواد اولیه مورد نیاز آنها ارزیابی شده و برای خرید به بورس کالا معرفی شود و خریداران با مهر تایید وزارت صنعت وارد
بورس می‌شوند.
به این ترتیب و درحالی همچنان مخالفت با خروج محصولات پتروشیمی از بورس ادامه دارد که اخیرا سخنگوی دولت اعلام کرده است که این طرح هنوز در دولت مطرح نشده است، بنابراین هنوز تصمیم قطعی در این خصوص گرفته نشده، اما انتشار این اخبار بازار محصولات پتروشیمی را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار داده و موجب ایجاد هرج‌ومرج و ترس در بازار این محصول شده است. در این میان شهرام شهمیری- مدیرعامل کارگزاری سهم آشنا- درخصوص تبعات خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا به ایسنا گفت: خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا پاک کردن صورت مساله بوده و نه به نفع صنعت، نه به نفع بورس و نه به نفع صنعت کارگزاری است و قطعا حضور این محصول در بورس کالا به نفع هر سه صنعت است.
وی با بیان اینکه حضور محصولات پتروشیمی در بورس کالا بهتر از بازار سنتی است، به مزایای عرضه محصولات در بورس کالا اشاره کرد و افزود: بورس بازاری شفاف بوده و مدیریت ریسک دارد که این موارد در بازار سنتی کمتر دیده می‌شود علاوه بر اینکه می‌شود در بورس‌ها ابزارهای متفاوتی مانند اوراق سلف موازی استاندارد و معاملات فیوچرز روی محصول تعریف کرد و از عرضه محصول جهت تامین مالی بهره برد که بازار سنتی فاقد چنین ویژگی‌هایی است.
شهمیری تاکید کرد: لذا در گام اول باید دید با وجود مزیت‌های متعدد بورس کالا درعرضه محصول، دغدغه وزارت صنعت برای خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا چیست و به چه دلیل بر خروج این محصول از بورس کالا اصرار می‌کند.
وی به دغدغه‌های وزارت صنعت در این خصوص اشاره و تصریح کرد: یکی از دغدغه‌های وزارت صنعت درخصوص محصولات پتروشیمی این است که امکان خرده‌فروشی فراهم شود و مصرف‌کنندگان خرد بتوانند به این محصولات دسترسی داشته باشند زیرا هم‌اکنون حداقل خرید محصول پتروشیمی در بورس کالا بین 11 تا 20 تن است که این امکان در بورس کالا فراهم است. این فعال بازار سرمایه عنوان کرد: دغدغه دیگر این است که کالا بدون واسطه به دست مصرف‌کنندگان برسد که این امکان نیز در بورس کالا فراهم است و اگر این موارد در بورس کالا اتفاق بیفتد، برای صنعت پتروشیمی و مصرف‌کنندگان بهتر است.
وی یادآور شد: در بورس کالا مشوق‌هایی وجود دارد و عرضه‌کنندگان می‌توانند از تخفیف مالیاتی برخوردار شوند علاوه بر اینکه می‌توانند از ابزارهایی مانند فیوچرز و سلف موازی استاندارد استفاده کنند این درحالی است که عرضه محصولات در بورس با توجه به قانون‌مداری و شفافیت به نفع مصرف‌کنندگان هم است.
شهمیری به تبعات خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا اشاره کرد و گفت: خروج این محصولات ممکن است موجب خارج شدن سایر محصولات و در نتیجه تضعیف و کوچک شدن بورس شود این درحالی است که بورس‌ها بازاری شفاف برای کشف قیمت هستند باید بزرگ‌تر شوند علاوه بر اینکه در بازار سنتی امکان تامین مالی گسترده و کشف نرخ وجود ندارد، بنابراین بهتر است به جای خروج این محصول مهم از بورس کالا، دغدغه‌های وزارت صنعت برطرف شده و از قابلیت‌های بورس کالا در عرضه این محصول استفاده شود.
