پس از چند روز افت شاخص کل بورس تهران، که در این مدت شاخص بیش از هزار واحد ریخته بود، حالا شاهد افزایش میزان شاخص در دو روز پیاپی هستیم. رشد شاخص کل قطعا می‌تواند خبر خوشی باشد، اما نه با وضع فعلی. چرا که تنها دلیل رشد شاخص در روز قبل مدیریت معاملات بوده است.
گویی شاخص کل مقصر و دلیل عمده افت عملکرد بازار سرمایه در اوضاع رکودی فعلی است، اگر نه چرا شاخص را مدیریت می‌کنند؟ تنها دو هفته از کمرنگ شدن مدیریت شاخص و معاملات در بورس تهران می‌گذشت که این حرکت مثبت در روز گذشته ترک شد. تا قبل از دو هفته پیش، مرتبا شاهد دخالت‌ها در روند معاملات بودیم. هدف اصلی از دخالت‌ها و حمایت‌های دستوری در چند ماه اخیر، خوب جلوه دادن حال بورس تهران بود و لاغیر.
شاید بد نباشد که مدیران و سیاستگذاران بورسی به‌فلسفه شاخص‌ها مراجعه کنند. تنها هدف محاسبه این‌گونه شاخص‌ها، تشخیص، تصمیم‌گیری و رصدکردن اوضاع بازار است. اگر این شاخص‌ها مدیریت یا دستکاری شوند به‌راحتی معنای خود را از دست می‌دهند چرا که دیگر منعکس‌کننده شرایط حقیقی بازار نبوده و تنها اعدادی بی‌معنی هستند.
بازار از نگاه آمار
به این ترتیب، شاخص کل بورس تهران در روز گذشته 115 واحد رشد کرد و در عدد 71هزار و 930 واحد بسته شد. نکته اینجاست که سه نماد اصلی که شاخص را سبز پوش کردند دقیقا همان نمادهایی بودند که روی آنها در نماد عادی معامله بلوکی صورت گرفت.
نماد شرکت‌های گسترش نفت‌وگاز پارسیان (پارسان)، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) و نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) به‌ترتیب 49، 41 و 22 واحد شاخص کل را ارتقا دادند. روی نماد هر سه شرکت در نماد عادی، معامله بلوکی انجام گرفت تا این سه نماد بتوانند جمعا شاخص کل را 112 واحد رشد دهند.
این مساله همانطور که پیش‌تر اشاره شد یک مداخله آشکار در روند معاملات به‌هدف صعودی جلوه دادن شاخص کل بود. پس از این سه نماد، نماد رمپنا (گروه مپنا)، تیپیکو (سرمایه‌گذاری دارویی تامین) و وبصادر (بانک صادرات ایران) بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل گذاشته و هرکدام به ترتیب شاخص را 16، 13 و 13 واحد ارتقا دادند. از طرف دیگر سهام بانک پاسارگاد (وپاسار) در صف فروش قرار گرفت و با کاهش قیمت حدودا چهار درصدی شاخص کل بورس تهران را تقریبا 15واحد تنزل داد.
همچنین در جریان معاملات روز گذشته بورس و فرابورس تهران، 551میلیون و 492هزار ورقه بها دار به ارزش تقریبا 202میلیارد تومان دست به دست شد که این میزان نشان از کمبود شدید نقدینگی در بورس تهران دارد.
از این میزان، تقریبا 137میلیارد تومان (معادل 68درصد) به‌سهام و حق تقدم معامله شده در بورس و فرابورس تعلق داشت.
همچنین 35میلیارد تومان (معادل 17درصد) از معاملات به‌اوراق بدهی اختصاص یافت. ضمنا 13درصد از معاملات (25میلیارد تومان) به معاملات عمده مربوط شد. همچنین دودرصد از ارزش کل معاملات معادل 7/3میلیارد تومان به اوراق تسهیلات مسکن اختصاص یافت. صدرنشین گروه‌های تاثیرگذار بر شاخص کل گروه محصولات شیمیایی بود که توانست شاخص کل بورس تهران را 68 واحد ارتقا دهد.
پس از این گروه، گروه‌های فلزات اساسی، مواد و محصولات دارویی و خدمات فنی و مهندسی هرکدام به ترتیب 47، 36 و 16 واحد شاخص کل را رشد دادند و در صدر جدول تاثیرگذاران مثبت بر شاخص قرار گرفتند. همانطور که انتظار می‌رفت و «تعادل» نیز در ابتدای هفته پیش‌بینی کرده بود، برای سهام اغلب شرکت‌های دارویی صف خرید تشکیل شد و این سهم‌ها رشد قابل توجهی از خود نشان دادند. از طرف دیگر شرکت‌های گروه استخراج کانه‌های فلزی، سرمایه‌گذاری‌ها و فرآورده‌های نفتی هرکدام به ترتیب 27، 7 و 6 واحد شاخص را تنزل دادند.
همچنین در معاملات روز گذشته، اشخاص حقیقی 304میلیون سهم به ارزش تقریبا 93میلیارد تومان در 18هزار و 787دفعه خریداری کرده و 306میلیون سهم به ارزش 93میلیارد تومان در 19هزار 399دفعه به‌فروش رساندند. از طرف دیگر اشخاص حقوقی 247میلیون سهم به ارزش 109میلیارد تومان در 405دفعه خریداری کرده و 244میلیون سهم به ارزش 109میلیارد تومان در 395دفعه فروختند.
شفاف‌سازی «وسکاب»
در روز گذشته، شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها، طی نامه‌یی خطاب به اداره نظارت بر ناشران بورسی درباره فروش یک دستگاه آپارتمان از پروژه الهیه، شفاف‌سازی کرد. در این نامه آمده است: یک آپارتمان به بهای تمام شده 17هزار و 266میلیون ریال به قیمت 57هزار و 115میلیون ریال به‌فروش رسیده که سود آن به ازای هر سهم 13ریال بر EPS شرکت اثر مثبت دارد. همچنین بانک صادرات ایران طی یک آگهی اعلام کرد که بلوک 6/9درصدی سرمایه‌گذاری غدیر را که تحت تملک این بانک قرار دارد به‌فروش خواهد رساند. هرچند سهام این بانک پس از این آگهی با افزایش قیمت مواجه شد، اما برای این سهم صف خرید تشکیل نشد. ظاهرا بازار تشخیص می‌دهد که سود حاصل از فروش این بلوک، یک سود غیرعملیاتی بوده و تکرار‌ناپذیر است.
صف خرید ثرود همچنان پابرجاست
در روز گذشته، سهام سرمایه‌گذاری مسکن زاینده‌رود برای هشتمین روز پیاپی با صف خرید مواجه شد و تا آخر وقت این صف خرید باقی ماند. با این وضعیت به نظر می‌رود که این صف خرید تا چند روز آینده از بین نرود. این مساله نشان‌دهنده ناکارایی و مشکلات محدودیت نوسان است. شاید زمان آن رسیده که سازمان بورس درباره قید و بندهای محدود‌کننده بورس تهران از جمله حجم مبنا و محدودیت نوسان تجدید نظر کند.
