بورس تهران روز گذشته را با رشد شاخص کل و کاهش نسبی ارزش معاملات پشت سر گذاشت. در ابتدای نخستین روز هفته آخر بهمن، بهنظر میرسید صفهای استواری برای خرید سهمهای کوچک و بزرگ شکل گیرد. اما با ادامه روند معاملات، خبری از صفهای مطول نبود. انتظار میرفت با رشد قابل توجه قیمت نفت برنت، شاخص کل بورس تهران هم تکانی بخورد اما ظاهرا اعتمادها به بازار سرمایه از دست رفته است.
پس از آنکه در انتهای هفته گذشته قیمت نفت برنت در بازارهای بینالمللی به بیش از 61دلار برای هر بشکه رسید، حالا از گوشه و کنارهای بازار نفت، تحلیلهایی مبنی بر توقف کاهش قیمت نفت و حتی افزایش آن به گوش میرسد. اما اتفاقی که روز گذشته در بورس تهران رخ داد، برخی امیدها را از بین برد. در واقع بورس تهران اگرچه با رشد شاخص کل همراه بود اما این رشد به کمک معاملات بلوکی و حمایتهای دستوری در بازار شکل گرفت.
اگر معاملات بلوکی در نمادهای عادی «وصندوق»، «رمپنا» و «شخارک» رخ نمیداد، شاخص کل در بهترین حالت تنها 40واحد رشد نشان میداد. این مساله نشانگر این است که بورس تهران واکنش معناداری به افزایش قیمت نفت نشان نداد. بهنظر میرسد قیمت نفت باید بیش از اینها رشد کند تا بورس تهران نیز جانی بگیرد. به علاوه ارزش معاملات بورس تهران نیز در روز گذشته چنگی به دل نمیزد. لذا نباید به رشد اندک شاخص کل اهمیت چندانی داد. خصوصا که سازمان بورس و صندوق توسعه بازار بهشدت تلاش دارد در برخی نمادهای تاثیرگذار، چه از لحاظ شاخصسازی و چه از نظر اثرگذاری روانی، بهگونهیی رفتار کند که قیمتها را به سمت بالا هدایت کند.
عرضه فولاد به حقیقیها در بورس کالا
خبر دیگری که در چند روز گذشته جریانساز شده است، عرضه فولاد بهصورت خرد به اشخاص حقیقی در بورس کالا بود. در نشست مشترک هفته گذشته مسوولان سازمان بورس و اوراق بهادار با مدیران عامل چند شرکت فولادی، دو تصمیم جدید برای فروش بهتر محصولات فولادی در بورس کالای ایران اتخاذ شد. در این نشست که با حضور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیرعامل بورس کالای ایران و جمعی از مدیران عامل شرکتهای بزرگ تولیدکننده فولاد ازجمله ذوبآهن اصفهان، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و فولاد آلیاژی برگزار شد، مقرر شد امکان عرضه خرد محصولات فولادی در بورس کالای ایران به اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم شود.
نکته اینجاست که شرکت بورس کالا و سازمان بورس در این سالها، به هدف حذف واسطهها و از بین بردن دلالی تلاش داشتهاند بورس کالا را رونق دهند. بهتر است خودمان را فریب ندهیم. اولا در این رکود شدید، با اینگونه مصوبات بعید است که طرف تقاضا تحریک شود، ثانیا کدام شخص حقیقی بهدنبال خرید فولاد و محصولات از این دست است؟ خریدار اصلی اینگونه محصولات شرکتها و تولیدیها هستند و خریدار حقیقی معنایی به جز دلال نخواهد داشت.
بهتر است سازمان برای بهبود فضای ارکان بازار سرمایه، به جای آنکه دست به اقدامات ضربتی بزند، تمهیداتی ماندگار پیشنهاد کند. سیکلهای رونق و رکود در هر بازاری وجود دارد، چنانچه ابزارهای دایمی برای کنترل عمق رکود و اوج رونق وجود نداشته باشد، خواه ناخواه سیاستگذاران دست به دامان سیاستهای زودگذر خواهند شد. همانطور که قبلا هم تجربه شده است، پس از رونق گرفتن بازار فولاد، سازمان بورس درصدد قطع دست خریداران حقیقی (بخوانید دلالان) برخواهد آمد و از این طریق به ثبات بازار شوک وارد خواهد کرد. در شرایط فعلی پیشنهاد میشود که به جای این قبیل مصوبات، شاید بهتر باشد که تولیدکنندگان فولاد به خریداران شرکتی امتیازاتی از قبیل تخفیف و استمهال پرداخت بدهند تا از این طریق هم تقاضای واقعی ایجاد شود و هم موتور اقتصاد به گردش درآید. در این صورت سرمایه در گردش فولادیها که عمدتا بورسی هستند تامین میشود و دستکم میزان تولید کاهش نمییابد. به علاوه نیازی به حذف و اضافه کردن دلالان هم نخواهد بود.
بانکها در معرض خطر
زمانی از ابلاغ بخشنامه بانک مرکزی به بانکها مبنی بر عدم پذیرش چکهای بیش از 100میلیون تومان سه بانک نگذشته بود که دستور برای رد چکهای با مبلغ بالاتر از 10میلیون تومان یکی از آن سه بانک نیز صادر شد. به گزارش ایسنا، با تشدید سختگیریهای نظارتی بانک مرکزی در راستای به نظم کشیدن بانکها و انطباق فعالیت آنها با چارچوب و مقررات تعیین شده، در یکی از اقدامات اخیر نظارتی این بانک وصول چکهای چند بانک ازسوی بانکهای دیگر با محدودیت مواجه شد.
این دستور که ازسوی اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی در سامانه چکاوک (سامانه مبادلات الکترونیکی چک) خطاب به بانکها صادر شده است حاوی این موضوع است که باید شعب بانکها از دریافت و واگذاری چکهای عادی و رمزدار با مبلغ بالای 100میلیون ریال (10میلیون تومان) برای بانک... در سامانه چکاوک و مبادلات اتاق پایاپای اسناد بانکی خودداری کنند.
این خبر میتوانست مانند بمب نظام بانکی کشور را بهخطر اندازد، اما بازار سرمایه ایران فعلا قصد ندارد به این خبر واکنش نشان دهد. چنانچه این مساله ادامه پیدا کند، با افزایش ریسک نکول و احتمال هجوم سپردهگذاران به بانکها برای دریافت سپردههای خود، ممکن است نظام بانکی کشور دچار فاجعه شود. اما بورس تهران بیتوجه به این اخبار همچنان سهمهای بانکی را میخرد. تا جایی که روز گذشته گروه بانکی از اثرگذارترین گروهها بر شاخص کل لقب گرفت.
آمار معاملات
در معاملات روز گذشته بازار سهام، تعداد 536 میلیون و 411 هزار و 238 سهم و حق تقدم به ارزش یک هزار و پنج میلیارد و 57 میلیون ریال خریداری شد.
دادوستدهای بورس در 44هزارو 122 دفعه انجام شد و طی آن شاخص کل با افزایشی 91واحدی به 64هزار و932واحد رسید.
همچنین طی معاملات دیروز بازار سهام، کشتیرانی با 14واحد بیشترین تاثیر منفی را بر روند شاخص به جای گذاشت. پس از آن صنایع پتروشیمی خلیجفارس با 8.84واحد و تاپیکو با 8.72واحد بیشترین اثر منفی را بر روند شاخص گذاشتند. این درحالی است که پتروشیمی خارک با 21واحد، گروه مپنا با 17واحد، سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی با 13واحد و ایران خودرو با 10واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر روند شاخص داشتند.
جزییات معاملات نشان میدهد که صنعت خودرو بیشترین ارزش معاملات را در بازار سرمایه داشت. سهامداران تعداد 153میلیون و321هزار سهم از سهام شرکتهای این گروه را به ارزش 238میلیارد و 198میلیون ریال خریداری کردند. پس از آن، گروه مالی و محصولات فلزی بیشترین ارزش معاملات را داشتند.
از میان شاخصهای بورسی نیز، شاخص صنعت با 52واحد افزایش به 54هزارو475واحد، شاخص بازار اول با 117واحد افزایش به 47هزارو881واحد و شاخص بازار دوم با 149واحد کاهش به 127هزارو 386واحد رسید.
از میان شرکتهای بورسی، پلی اکریل، فرآوردههای نسوز آذر، سایپا آذین، صنایع جوشکاب یزد و کمک فنر ایندامین بیشترین افزایش قیمت و شرکتهای آبسال، دشت مرغاب، حملونقل پتروشیمی بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند.
برترین تقاضاها برای سهام شرکتهای سرمایهگذاری صنعت نفت، گروه بهمن، نوسازی و ساختمان تهران و نورد آلومینیوم ثبت شد. در مقابل، پتروشیمی فناوران، حفاری شمال، معدنی و صنعتی گلگهر بیشترین درخواست فروش را داشتند.
فرابورس
همچنین در نخستین روز از هفته پایانی بهمن، بازار فرابورس شاهد معامله 140میلیون ورقه بهادار در 15هزارو756نوبت بود.
به گزارش روابط عمومی فرابورس ایران، در بیستوپنجمین روز بهمن، 140میلیون و450هزار ورقه بهادار به ارزش 512میلیارد و100میلیون ریال در بازار فرابورس معامله شد. معاملهگران فرابورسی در 15هزارو756نوبت، اوراق بهادار را دستبهدست کردند و شاخص با 3.69واحد افزایش روی عدد 741.99واحد ایستاد. بانک حکمت ایرانیان با معامله 10میلیون و690هزار سهم بیشترین حجم و سرمایهگذاری مسکن تهران با 22میلیارد و160میلیون ریال معامله بیشترین ارزش معاملات امروز فرابورس را به خود اختصاص داد.
بیشترین افزایش قیمت مربوط به سهام مهندسی صنعتی روان فناور و بعد از آن شرکتهای صنایع فولاد آلیاژی یزد و معادن مس تکنار و بیشترین کاهش قیمت هم نصیب شرکتهای فرآوردههای غذایی و قند چهارمحال، قند شیروان قوچان و بجنورد و بیمه ما شد. در روز گذشته، بیشترین حجم معاملات صندوقهای قابل معامله دراختیار صندوق سرمایهگذاری اطلس با معامله 11هزارو671 سهم بود و قیمت اوراق تسهیلات مسکن در اغلب نمادها کاهش یافت.
همچنین در بازار اوراق با درآمد ثابت، اوراق اجاره ماهانه رایتل با معامله 49هزارو400 ورقه با ارزشی بالغ بر 49میلیارد و400میلیون ریال بیشترین حجم و ارزش را به خود اختصاص داد.