یکی از ضعفهای ساختاری سازمان بورس ایران تعداد کم شرکتهای فعال است که نیازمند ایجاد اهرمهای لازم و کافی برای ترغیب شرکتهایی برای ورود به این بازار مالی است. یک کارشناس بازار سرمایه در این باره معتقد است شفافیت اقتصادی هزینههایی دارد که باید جبران شود. سیدفرهنگ حسینی، مشاور سرمایهگذاری و کارشناس بازار سرمایه با تشریح دلایل شکلگیری روند فعلی در بازار سرمایه و ارتباط آن با ریسکهای موجود اظهار کرد: عملکرد شرکتها در بازار سرمایه را میتوان در دو بخش بازدهی سهام همچنین عملکرد و فعالیتهای عملیاتی شرکت دستهبندی کرد؛ بخش اول ناشی از انتظارات و رفتار بازار سرمایه است که در رشد برآوردی، بازده مورد انتظار سهامداران و ریسکهای سیستماتیک خودنمایی میکند.
وی در پاسخ به اینکه آیا انتظارات و رفتارهای سهامداران متناسب با عملکرد آنان است، گفت: عملکرد شرکتها در بازار سرمایه را میتوان در دو بخش بازدهی سهام همچنین عملکرد و فعالیتهای عملیاتی شرکت دستهبندی کرد. بخش اول ناشی از انتظارات و رفتار بازار سرمایه است که در رشد برآوردی، بازده مورد انتظار سهامداران و ریسکهای سیستماتیک خودنمایی میکند. اما بخش دوم عملکرد مدیریت شرکت و ریسکهای مختص شرکت است. از این جهت بخش اول در P/E خودنمایی میکند و بخش دوم در افزایش فعالیت، سودآوری و رشد است؛ در بخش واقعی شرکتهای بازار سرمایه باوجود کنترل شدید قیمتها با رشد سودآوری مواجه شدهاند؛ پس آنچه در بازار شاهد هستیم یا انتظار رشد بالاتر از واقعیت رخ داده یا خوشبینی بازار بوده است.
این کارشناس درباره چگونگی ایجاد انگیزه برای ورود بیشتر شرکتها به بورس گفت: شرکتهای بازار سرمایه بهعنوان بخش شفاف اقتصاد ایران فعالیت میکنند و از شفافیت اطلاعاتی بالایی در مقایسه با بسیاری از شرکتهای غیربورسی برخوردار هستند.
از این حیث لزوم توجه بسیار بیشتر به شرکتهای سهامی عام را نشان میدهد. این مزایا باید بیش از معافیت مالیاتی فعلی باشد؛ شفافیت اقتصادی و مالی و پاسخگویی به سهامداران و گزارشدهی هزینههای قابل توجهی دارد که باید بهنحوی جبران شود و حتی منافعی برای شرکتها داشته باشد تا انگیزه ورود به بورس وجود داشته باشد؛ علاوه بر این برگزاری مجامع و پرسش و مطالبهگری سهامداران، شرکت را بهسمت بهبود سوق میدهد. درحالی که بسیاری از بخشهای اقتصادی، یا مالیات نمیپردازند یا فرار مالیاتی قابل توجهی دارند که باید حمایتهای لازم از شرکتهای سهامی عام انجام شود و مزایا و امتیازاتی قایل شوند تا لزوم شفافسازی و عرضه در بورس ایجاد شود چراکه بسیاری از تخلفات اقتصادی ازجمله تخلف بزرگ اقتصادی سالهای قبل با ورود این مجموعهها به بخش شفاف اقتصاد شناسایی شد. حسینی درباره نقش شرکتهای بازار سرمایه در رشد اقتصادی کشور تاکید کرد: رشد اقتصادی نیازمند رشد تولید کالا و خدمات است. بخشی از رشد بدون نیاز به سرمایهگذاری در داراییهای سرمایهیی و بهدلیل تولید زیر ظرفیت در بسیاری از صنایع امکانپذیر است.
در این میان تامین سرمایه در گردش درکنار وجود بازارداخلی یا صادراتی میتواند به رشد تولید بینجامد که گواه این موضوع رشد تولید در خودروسازان است.
در شرایطی که نقدینگی سرگردان در جامعه وجود دارد، بخشهای مختلف اقتصادی از کمبود سرمایه گلهمند هستند؛ در بسیاری از موارد باوجود ظرفیت خالی در برخی محصولات یا حتی مازاد عرضه، سرمایهگذاریهای جدید صورت میگیرد.
عمده این سرمایهگذاری در حوزه صنایع کوچک بوده و اقتصادی نیست؛ بازار سرمایه میتواند فرصت مناسبی برای مشارکت آحاد سرمایهگذاران در توسعه کسب وکارهای بزرگ و ملی و حتی جهانی باشد؛ از لحاظ ابعادی شرکتهای بورسی در مقابل متوسط ابعاد بنگاههای اقتصادی کشور بزرگتر است در نتیجه مزیت اندازه وجود دارد.