با وجود اینکه تنها 15روز از عضویت رسمی شرکت بورس کالای ایران در اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی (IEU) می‌گذرد، روز گذشته اعلام شد بورس کالا بررسی‌های خود را برای واردات قراضه‌آهن از کشورهای عضو IEU یعنی ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، اوکراین و بلاروس آغاز کرده است تا مشخص شود بورس کالای ایران عزم جدی برای بین‌المللی شدن و برداشتن گام‌هایی فراتر از مرزهای ملی دارد.
به گزارش «تعادل»، 26آبان بود که پس از دو‌روز نشست بین‌المللی بورس‌های کالایی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) و اروپای‌شرقی در قالب اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی در تهران، خبر امضای توافقنامه عضویت بورس کالای ایران در این نهاد بین‌المللی منتشر شد. پس از پایان این نشست دو‌روزه نیز مدیران بورس کالای ایران و اعضای IEU اعلام کردند برای آغاز مبادلات کالایی، بررسی نحوه ارتباطات الکترونیکی و همچنین اتخاذ راه‌حلی برای نقل‌و‌انتقال وجوه از سیستم بانکی و به‌نوعی بی‌اثر‌کردن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تدابیری را اتخاذ خواهند کرد. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شد طی‌کردن مقدمات اولیه به زمان طولانی نیاز خواهد داشت اما در کمال تعجب روز گذشته معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران از آغاز بررسی‌ها برای واردات قراضه‌آهن از طریق کشورهای عضو IEU خبر داد.
علی پناهی با تاکید بر اینکه در حال رایزنی برای عرضه قراضه‌آهن سازمان کشتیرانی، شهرداری‌ها و خودروسازها در بورس کالا هستیم، اعلام کرد: بورس کالا آمادگی واردات قراضه‌آهن از کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) در قالب اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی (IEU) را دارد و درصورت درخواست تولیدکنندگان داخلی فولاد این موضوع را بررسی می‌کند.
معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در جلسه «هم‌اندیشی قراضه‌آهن؛ سرمایه ملی، چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارها» که در یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران متافو در تهران برگزار شد، گفت: بورس کالای ایران برای تکمیل زنجیره صنعت فولاد کشور، شفافیت معاملات و کشف منطقی محصولات اولیه و محصولات نهایی این صنعت، وارد عمل شده است. مقاطع فولادی هم‌اکنون در بورس کالای ایران عرضه می‌شود و این بورس تلاش داشته که عرضه و کشف نرخ مواد اولیه اصلی این صنعت یعنی سنگ‌آهن و قراضه‌آهن را در تالار معاملات توسعه دهد.
وی توضیح داد: سنگ‌آهن هم‌اکنون در بورس کالا عرضه می‌شود که امیدواریم همه عرضه‌کنندگان در آینده محصولاتشان را از‌طریق تالار داخلی و صادراتی این بورس عرضه کنند. همچنین، عرضه قراضه‌آهن در بورس کالا آغاز شده است که برای نخستین‌بار شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران 500تن براده فلزی را روی تابلو معاملات برد که با استقبال مشتریان مواجه شد و به فروش رسید. او اعلام کرد: به‌زودی شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی محموله دوم خود را نیز در بازار فرعی عرضه خواهد کرد که امیدواریم دیگر عرضه‌کنندگان قراضه‌آهن کشور نیز به این موضوع ورود کرده و محصولات خود را از‌طریق بورس کالا عرضه کنند. این موضوع منفعت عرضه‌کنندگان و خریداران این محصول استراتژیک را تامین خواهد کرد و موجب کاهش نوسانات قیمتی و افزایش کیفیت قراضه‌آهن می‌شود. پناهی افزود: هم‌اکنون در حال رایزنی با سازمان کشتیرانی، شهرداری‌ها، خودروسازها، وزارت نفت و بخش خصوصی برای آغاز این معاملات هستیم.
تسهیل واردات قراضه از‌طریق IEU
معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در ادامه با بیان اینکه طبق آمارها ما هم‌اکنون با کمبود قراضه‌آهن مواجهیم، گفت: ما نیازمند واردات قراضه‌آهن هستیم، در این بین ترکیه بالاترین واردات قراضه‌آهن را در جهان دارد که اغلب از‌طریق اروپا و امریکا تامین می‌شود. این کشور هم‌اکنون افزایش قابل‌توجه خرید از کشورهای سی‌آی‌اس داشته درحالیکه ایران باید پیش از این به بازارهای کشورهای مستقل مشترک‌المنافع ورود و قراضه‌آهن تهیه می‌کرد.
وی اظهار کرد: بورس کالای ایران به‌تازگی عضو اتحادیه الکترونیکی بین‌بورسی شده است که خریداران قراضه‌آهن می‌توانند از‌طریق این اتحادیه محصول مورد نیاز خود را از کشورهای CIS تامین کنند. بورس‌های کالایی کشورهای قزاقستان، ارمنستان، بلاروس، اوکراین و قرقیزستان عضو این اتحادیه هستند که درصورت درخواست متقاضیان قراضه‌آهن، بورس کالا موضوع واردات این محصول را از کشورهای مذکور، بررسی می‌کند.
پناهی در پایان با بیان اینکه معاملات در بورس کالا، متشکل و سازمان‌یافته، قانونمند، قابل نظارت، شفاف، عادلانه، رقابتی و کم‌هزینه است، گفت: مزایای معامله در بورس کالا شامل معافیت معاملاتی 10درصدی، حذف مزایده و مناقصه، تضمین کیفیت، کمیت کالا، مبلغ و مدت معامله و همچنین امکان پوشش توزیع و انتقال ریسک است.
افزایش 700 درصدی قراضه!
مدیر بازرگانی شرکت توکا تدارک فولاد مبارکه از دیگر سخنرانان جلسه هم‌اندیشی قراضه‌آهن در نمایشگاه بین‌المللی ایران متافو بود. محمد سیاوشی با بیان اینکه قراضه‌آهن بخشی از زنجیره تولید فولاد در کشور است که نه‌تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای صاحب‌نام در عرصه تولید فولاد نیز به‌عنوان یک کالای استراتژیک شناخته می‌شود، گفت: از این‌رو پذیرش محصول مورد نظر در بورس کالا و کشف قیمت شفاف آن، کمک قابل‌توجهی به مراحل پسین تولید فولاد در کشور می‌کند و باید قراضه‌آهن در بورس کالا عرضه شود.
سیاوشی اظهار کرد: بنا بر آمارهای موجود، قیمت قراضه‌آهن در فاصله سال‌های 85 تا 92 نزدیک به 700درصد رشد کرده است، درحالیکه باقی محصولات زنجیره تولید فولاد چنین رشدی را تجربه نکرده‌اند، بنابراین اهمیت این محصول برای صنعت فولاد و تاثیر نوسانات قیمت آن بر بهای تمام‌شده محصولات فولادی بسیار حایز اهمیت و قابل‌توجه است؛ لذا ورود بورس کالا به این حوزه یک ضرورت است.
مدیر بازرگانی شرکت توکا تدارک فولاد مبارکه اظهار کرد: ترکیه با 22.5میلیون تن واردات قراضه‌آهن بزرگ‌ترین وارد‌کننده این محصول در جهان است؛ این در‌صورتی است که از سال71 تا 92، یک‌میلیون‌و700هزار تن قراضه‌آهن وارد ایران شده است. نکته قابل‌تامل این است که به‌جای اینکه ایران در بازارهای کشورهای مستقل مشترک‌المنافع ورود و قراضه‌آهن لازم را تامین کند، ترکیه وارد این بازارها شده و تقاضای خود را در این کشورها به‌شکل باور‌نکردنی افزایش داده است. وی تصریح کرد: متاسفانه صنعت قراضه کشور متولی نداشته و نه‌تنها زیرساخت‌های تخلیه و بارگیری برای این محصول در بنادر وجود ندارد، بلکه برنامه‌ریزی برای این صنعت نیز صورت نگرفته است.
مدیر بازرگانی شرکت توکا تدارک فولاد مبارکه با بیان اینکه در متون برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری بیشترین تاکید روی سنگ‌آهن به‌عنوان ماده اولیه تولید فولاد بوده و کمترین توجه قراضه‌آهن بوده است، توضیح داد: قراضه یکی از مواد اولیه راهبردی صنعت فولاد است، سنگ‌آهن هم از دیگر مواد اولیه زنجیره تولید فولاد به‌شمار می‌رود اما سنگ‌آهن جزو منابع تجدید‌ناپذیر به‌حساب می‌آید که بحث کشف، استخراج، تبدیل و بهره‌برداری آن به منابع مالی زیادی نیاز دارد، اما قراضه فولادی قابلیت بازگشت مجدد به چرخه بازیافت و تولید مجدد فولاد را داراست و در صرفه‌جویی منابع انرژی از‌قبیل آب و برق نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
سیاوشی ادامه داد: علاوه بر این، هزینه استفاده از آهن قراضه نیز در چرخه تولید فولاد درصورت تنظیم عرضه و تقاضا به نسبت دیگر مواد اولیه پایین‌تر است و بازیافت این محصول در زنجیره تولید فولاد به‌عنوان یک ماده اولیه نقش مهمی در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی دارد؛ از دیگر مزیت‌های مصرف قراضه برای صنایع فولادسازی کشور بازدهی وزنی آن است که این بازدهی وزنی درصورت مصرف قراضه 98درصد و درصورت مصرف آهن اسفنجی 85درصد است که این میزان بازدهی وزنی برای فولادسازان و صاحبان صنایع فولادی از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی بسیار حایز اهمیت بوده و نقش بسیار زیادی در کاهش هزینه‌هایشان ایفا می‌کند. یعقوبی نماینده انجمن فولاد ایران نیز در این جلسه هم‌اندیشی گفت: ورود قراضه‌آهن شرکت راه‌آهن به بورس کالای ایران خبر خوش‌یمنی است و امیدورام در آینده شهرداری‌ها، سازمان کشتیرانی، خودروسازها و وزارت نفت نیز قراضه‌آهن خود را از طریق بورس کالا عرضه کنند.
وی توضیح داد: عرضه قراضه‌آهن در بورس کالا موجب تضمین کیفیت، شفافیت معاملاتی و مدیریت نوسانات می‌شود و انجمن فولاد ایران نیز از هر روشی که موجب شفافیت شود، استقبال می‌کند.
