مهدی حاجی‌وند
همانقدر که صنایع بزرگ و شاخص‌ساز برای مثبت کردن روند معاملات بورس و نیز حرکت دماسنج بازار سرمایه مورد توجه و خوشایند مدیران بورسی هستند، در مقابل منفی بودن آنها باب میل و رضایت آنها نیست. در این میان گروه پتروشیمی و پالایشگاهی ازجمله صنایع بزرگ بورسی محسوب می‌شوند که از زمستان سال گذشته و با افزایش نرخ خواک و مسایلی چون موضوع کیفی‌سازی یکی از دلایل اصلی افت شاخص بورس و قیمت سهام در بازار سرمایه برشمرده می‌شوند و تهدیدشان علاوه بر بورس، دامن پرتفوی سهام عدالت را نیز گرفته است چراکه پتروشیمی و پالایشی‌ها سهم حدود 30درصدی را از سبد سهام عدالت دارند.
بر این اساس، نماد پالایشگاه اصفهان از اسفند92، پالایشگاه تهران از فروردین93 و پالایشگاه‌های بندرعباس، تبریز، لاوان و شیراز از اواخر تیر امسال به‌دلیل مطرح شدن بحث کیفی‌سازی و تاثیر آن روی سودآوری این شرکت‌ها متوقف شده‌اند و علاوه بر حواشی این توقف بر این صنعت و نیز بازار سهام، سرمایه سهامداران این شرکت‌ها هم در حبس چند ماهه به سر می‌برند.
البته برخی کارشناسان بورسی معتقدند باتوجه به اینکه این شرکت‌ها از نمادهای تاثیرگذار بر شاخص بورس هستند و از طرفی دیگر روند 15ماهه گذشته بازار سرمایه نیز نزولی و منفی بوده، سیاست مدیران سازمان بورس توقف این نمادها به بهانه کیفی‌سازی است تا به ریزش بیشتر شاخص بورس و قیمت‌ها دامن نزنند و برخی دیگر بر این باورند که بازشدن نماد پالایشگاهی‌ها، ریزش چند هزار واحدی شاخص را به‌همراه دارد.
با این حال درچند هفته گذشته با دادن مهلت 5ساله به پالایشگاهی‌ها برای کیفی‌سازی محصولات، زمزمه بازگشایی نماد آنها در بورس دهان به دهان چرخیده و حالا ارایه صورت‌های مالی شرکت‌های پالایشگاهی پیش‌نیاز بازگشایی نمادها پالایشی‌ها در تالار شیشه‌یی است. بر این اساس نیز تازگی‌ها، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس درخصوص بازگشایی نماد 6پالایشگاه بورسی و فرابورسی گفته این سازمان در تلاش است تا درچند روز باقی‌مانده تا پایان سال، این کار را انجام دهد؛ چراکه قیمت‌های جدید خوراک و فرآورده‌های نفتی چند روز پیش به شرکت‌های پالایشی ابلاغ شده و آنها درحال نهایی کردن صورت‌های مالی و بودجه سال آینده خود هستند.
با این حال، دغدغه سهامداران تاثیر احتمالی منفی بازگشایی این نمادها بر شاخص بورس و قیمت سهام شرکت‌هاست که ظاهرا در مقابل استراتژی سازمان بورس این است که نماد این شرکت‌ها را همزمان با یکدیگر بازگشایی کند که حتی ممکن است اثر مثبتی روی شاخص داشته باشد و همه اینها به اعداد و رقم‌های اعلامی این شرکت‌ها بستگی خواهد داشت.
همچنین براساس شنیده‌ها، در پی ابلاغیه قیمت‌های جدید به پالایشگاه و اعلام آمادگی مدیران این شرکت‌ها برای ارایه اطلاعات در نخستین فرصت، سازمان بورس برای ایفای مطالبات سهامداران به این 6شرکت پالایشی نامه داده و از آنها خواسته به استناد قوانین و مقررات مربوط به دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان در نخستین روز معاملاتی هفته پایانی سال93 اطلاعات موردنیاز را ارایه دهند.
همچنین آنچه از محتویات این نامه تراوش می‌کند این است که براساس خواسته سازمان بورس، مدیران این 6شرکت پالایشی باید پیش‌بینی درآمد هر سهم سال مالی منتهی به اسفند93 طبق عملکرد واقعی 9ماهه (حسابرسی نشده) و نخستین پیش‌بینی درآمد سال94 (حسابرسی نشده) را تا روز شنبه به سازمان بورس ارایه کنند و مسوولیت هرگونه نواقص در اطلاعات شرکت برخلاف آیین‌نامه افشا و مقررات مربوطه و همچنین مسوولیت تاخیر در ارسال اطلاعات کامل و عدم امکان تصمیم‌گیری یا تصمیم‌گیری نادرست سرمایه‌گذاران بالقوه و بالفعل، برعهده هیات‌مدیره شرکت‌های پالایشی خواهد بود.
افزون بر این؛ سازمان بورس از مدیران این 6پالایشگاه خواسته به مسوولیت مدیران در قبال گزارشگری مناسب و سریع به مفاد قانون بازار اوراق بهادار و دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌ها و دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران توجه کنند.
ازسوی دیگر هرچند مدیران برخی شرکت‌های پالایشگاهی اعلام کرده‌اند که تهیه و ارسال گزارش حسابرسی وقت‌گیر بوده و به 7 تا 10 روز زمان نیاز دارد، با این حال گفته‌اند با دریافت قیمت‌ها، در نخستین فرصت حتی طی روزهای تعطیلی آخر هفته و حداکثر طی دو تا سه روز، محاسبات را انجام و صورت‌های مالی میان‌دوره‌یی93 و بودجه94 را به سازمان بورس ارایه می‌کنند و در مقابل معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس معتقد است باتوجه به اینکه لحاظ کردن قیمت‌های اعلامی در آمار تولید و فروش محصولات، مقوله جدیدی نبوده و گزارش‌های حسابرسی هم مربوط به این موارد نمی‌شود، در وهله اول نیازی به ارایه گزارش‌های حسابرسی شده صورت‌های مالی میان‌دوره‌یی پالایشگاه‌ها نیست.
بر این اساس، درصورت دریافت آخرین اطلاعات مربوط به درآمد سال‌جاری و پیش‌بینی94 پالایشی‌ها، سازمان بورس قرار است در کوتاه‌ترین زمان بررسی‌های لازم را انجام داده و بعد از انتشار اطلاعات در کدال، اقدام به بازگشایی نماد آنها در چند روز باقی‌مانده از سال‌جاری کند تا شاید پرونده یکی از طولانی‌ترین غیبت‌ها و نیز ابهامات صنایع بورسی و فرابورسی در سال‌جاری بسته شود. با این حساب باید منتظر ماند و دید آیا پس از غیبتی طولانی، بازگشایی نماد پالایشی‌ها آن هم در چند روز مانده به پایان سال، اتفاق خواهد افتاد یا نه؟! و اینکه این بازگشت، لبخندی خواهد داشت بر تخلکامی‌های بازار سرمایه در سال‌جاری یا اینکه بازگشایی آنها و در پی آن ریزش شاخص و قیمت‌ها، تکمیل‌کننده ناکامی‌های بورس93 است؟
