بعد از شکست عرضه نفت خام در بورس انرژی و با وجود وعده‌های مختلف مسوولان مبنی بر عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی هنوز این وعده عملی نشده و با نزدیک شدن به سالگرد عرضه نفت در بورس انرژی مشخص نیست چه زمانی قرار است دوباره بوی نفت در فضای چهارمین بورس کشور بپیچد
رویای حضور نفت در بورس به نظر می‌رسد حداقل تا پایان سال جاری بر باد رفته است و این موضوع به سال آینده موکول خواهد شد. حال باید دید که در سال آینده بالاخره طلسم موفقیت عرضه نفت در بورس شکسته خواهد شد و طلای سیاه به‌صورت موفقیت‌آمیز در بازار سرمایه داد‌و‌ستد می‌شود یا اینکه به مثابه 10سال گذشته همچنان عرضه نفت در بورس ناکام خواهد ماند.
براساس این گزارش 17 فروردین امسال بود که بعد از سال‌ها انتظار نفت خام به بورس راه پیدا کرد و 2هزار و 920بشکه از این محصول بعد از 14سال مقاومت در بورس انرژی عرضه شد؛ اما وارد شدن این محصول به بورس طولی نکشید و معاملات نفت خام با شکست مواجه شد.
در عرضه نفت خام در بورس انرژی 12پالایشگاه به انتخاب شرکت نفت انتخاب و قیمت توسط عرضه‌کننده تعیین شد و در روز اول 2هزار و 920 بشکه نفت خام داخلی به قیمت پایه 306هزار تومان به فروش رفت. اما تعیین قیمت دستوری از سوی شرکت نفت و جلوگیری از رقابتی شدن قیمت این محصول مشکلاتی را برای عرضه نفت خام در بورس انرژی به‌وجود آورد و همین مشکلات باعث شد تا نفت خام عرضه شده در بورس انرژی بدون مشتری باقی بماند.
به این ترتیب فروش بشکه‌های نفتی با محاسبه ارز آزاد و تعیین قیمت توسط شرکت ملی نفت باعث شد تا مانع از شفاف شدن قیمت این محصول مهم شود و با نپذیرفتن قیمت عرضه از سوی خریداران، عرضه تعطیل شد.
نخستین وعده در مهر
بعد از بی‌اقبالی خریداران به نفت عرضه شده در بورس انرژی، وزیر نفت در شهریور امسال از احتمال تخفیف پنج درصدی قیمت نفت خام در بورس انرژی خبر داد و اعلام کرد: ما حاضریم نفت را برای فروش در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم ولی اعلام می‌کنیم که مطمئن‌ترین و سالم‌ترین روش حضور بخش خصوصی، خرید و فروش فرآورده‌های نفتی و نفت خام در بورس انرژی است.
وی با بیان اینکه نفت به‌دلیل قیمت بالای آن که قیمت فوب بود مورد استقبال قرار نگرفت، تاکید کرد: درحال حاضر بحث توقف عرضه نفت مطرح نیست اما وزارت نفت باید مطمئن شود که خریداران نفت در بورس انرژی مصرف‌کننده واقعی هستند و فعالیت پالایشی انجام می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه خیلی‌ها خواهان خرید نفت با تخفیف 5 درصدی که پالایشگاه‌ها از آن استفاده می‌کنند بودند، اظهارکرد: این موضوع در دست بررسی است و برای کسانی که بخواهند از نفت خام در واحدهای فرآورشی داخل کشور استفاده کنند به احتمال زیاد این تخفیف قابل اعمال است.
این وعده درحالی عملی نشد که وزیر نفت تدبیر دیگری اندیشید و در اظهارنظر دیگری در مهر ماه از عرضه زودهنگام 100هزار بشکه نفت خام در بورس انرژی خبر داد و گفت: با هدف صادرات 100هزار بشکه نفت خام از طریق بورس انرژی به‌صورت ریالی عرضه می‌شود.
زنگنه اعلام کرد: تجربه این کار وجود دارد و در گذشته نفت خام برای صادرات در مقیاس کم عرضه شده بود ولی این امر نیاز به ملاحظات بسیاری دارد که درحال فراهم شدن است.
وعده دیگر با 2 شرط
اما این وعده نیز در مهر محقق نشد و مدیر اموربین‌الملل شرکت ملی نفت، دلیل این امر را فراهم نشدن سازوکار‌ها عنوان کرد و گفت: به‌دلیل فراهم شدن سازوکارهای مورد نیاز، عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی به هفته اول آذر موکول شد آن هم به شرطی که توافق درباره قیمت نفت و نحوه پرداخت حاصل شود.
به گزارش ایسنا، بعد از این وعده جلسات متعددی بین شرکت ملی نفت و بورس برگزار شد و درخصوص قیمت نفت و نحوه پرداخت آن بررسی‌های زیادی صورت گرفت اما اختلافات بر سر قیمت مانع از عرضه صادراتی این محصول شد زیرا شرکت ملی نفت اعتقاد دارد که قیمت نفت را باید اموربین‌الملل شرکت ملی نفت ایران اعلام کند.
به‌گفته مسوولان با عرضه نفت خام صادراتی به‌صورت ریالی در بورس انرژی دیگر مشکلات قبلی تکرار نمی‌شود زیرا نفت خامی که در گذشته در بورس انرژی مصرف می‌شد به‌صورت داخلی بوده و خریداران آن چند پالایشگاه کوچک بودند اما این‌بار برای خریداران محدودیتی وجود ندارد زیرا صادراتی بوده و قیمت آن براساس نرخ‌های روز تعیین می‌شود.
به این ترتیب درحالی قیمت و شرایط عرضه نفت خام صادراتی مشخص نشده و لازم است برای جلوگیری از تکرار شکست، سازوکار دقیق‌تری اتخاذ شود که طبیعتا نفت عرضه شده در بورس به قیمت صادراتی عرضه می‌شود یعنی فروش در بورس انرژی به قیمت صادراتی به ارز ریالی ولی به روش فوب
صورت می‌گیرد.
با این حال بعد از شکست عرضه نفت خام در بورس انرژی و با وجود وعده‌های مختلف مسوولان مبنی بر عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی هنوز این وعده عملی نشده و با نزدیک شدن به سالگرد عرضه نفت در بورس انرژی مشخص نیست چه زمانی قرار است دوباره بوی نفت در فضای چهارمین بورس کشور بپیچد.
