نشست پیشکسوتان بازار سرمایه با بررسی وضعیت گذشته و آینده نرخ تورم و سود بانکی و تحلیل عبده‌تبریزی، رجایی‌سلماسی و عسکری‌مارانی از شرایط اقتصاد و بورس و اعلام 11 خواسته برگزار شد. به گزارش «تعادل» شانزدهمین نشست پیشکسوتان بازار سرمایه با همکاری و همت پیشکسوتان به خصوص تلاش‌های عظیم ثابت عضو هیات‌مدیره کارگزاری بانک سپه و از مدیران تامین سرمایه آرمان، در کارگزاری بانک ملی برگزار شد تا با حضور فعالان باسابقه، آخرین وضعیت اقتصاد و بازار سرمایه مورد بحث و هم‌اندیشی قرار گیرد. در این جلسه کارگزاران و فعالان قدیمی و کنونی بازار و مسوولانی چون محسن خدابخش مدیر جدید نظارت بر بورس‌ها و بازارها، یاسر فلاح مدیر روابط عمومی سازمان بورس، شهرام دانشور مدیر امور اعضای بورس تهران، الله‌وردی رجایی‌سلماسی نخستین دبیرکل سازمان بورس در بعد از انقلاب، حسین عبده‌تبریزی عضو شورای عالی بورس و دبیرکل اسبق سازمان بورس، عسکری‌مارانی مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی ایران، محمود خواجه‌نصیر مدیرعامل تامین سرمایه آرمان، علی محمد بد مدیرعامل هلدینگ سیمان غدیر و... حضور داشتند.
پیش‌بینی نرخ سال جاری و آینده
براساس این گزارش در ابتدای این نشست که گاه با طنزها و نکات جالبی از سویی حاضران توام می‌شد، مصطفی نعمتی از کارشناسان تامین سرمایه آرمان، تحلیلی از وضعیت اقتصاد ایران با تکیه بر دو شاخصه اصلی یعنی نرخ تورم و نرخ سود بانکی ارائه کرد. وی با اشاره به کمترین و بیشترین نرخ تورم ایران در دوران بعد از انقلاب با 9 درصد در سال 69 و 50درصد در سال 74، نرخ تورم سال جاری را نخستین تورم تک رقمی بعد از 26 سال اعلام کرد. به گفته وی، نرخ تورم سال جاری در بهترین حالت
یک‌رقمی بوده و در بدترین حالت دو رقمی نخواهد شد. برای سال آینده نیز این متغیر مهم در بدترین حالت و درصورت خارج شدن از اختیار دولت، می‌تواند به 15درصد برسد. در این میان نهاد بین‌المللی حداقل و حداکثر تورم سال آینده را 7.2 تا 10.4درصد اعلام کرده‌اند. نعمتی با بیان اینکه دولت، اولویت اصلی را تک رقمی کردن تورم قرار داد اما با تعمیق رکود و سیاست‌های انقباضی، بهای آن را هم پرداخت، پیش بینی کرد دولت از طریق افزایش سرعت گردش پول و ورود نقدینگی به بازار، سیاست‌های انبساطی را در پیش بگیرد. وی به نرخ 6درصدی واقعی سود باتوجه به تورم و نرخ سود بانکی اشاره کرد که برای نخستین بار رخ داده و باعث تمایل به سرمایه‌گذاری در بانک‌ها شده اما با توجه به تنگناهای اعتباری بانک و حساسیت تزریق پول به اقتصاد و وجود دارایی‌های 265هزار میلیارد تومانی (که یک‌سوم منابع کل بانکی کشور است)، منجر به ایجاد رقابت‌های کاذب بین بانک‌ها برای جذب سپرده‌ها شده است.
تحلیل عبده‌تبریزی از اوضاع اقتصادی و آینده بازارها
در ادامه این نشست عبده‌تبریزی که از جلسه شورای عالی بورس به جمع پیشکسوتان پیوسته بود، به همراه رجایی‌سلماسی و عسکری‌مارانی به پانل سخنرانی دعوت شد. وی با اعلام گسترده بودن مشکلات دولت که گاه ساده انگاشته می‌شود (مثلا این تلقی ساده که فروش اوراق دولتی باعث منفی‌شدن بازار سرمایه شده)، دستاوردهای اقتصادی دولت را قابل‌ملاحظه دانست. عبده‌تبربزی به مشکلات ناشی از نبود ابزار کافی برای جذب مدیران نخبه توسط دولت و محدودیت حقوق مدیران که منجر به استعفای مدیران سالم بانکی می‌شود، اشاره کرد و علل احساس رکود با وجود دستاوردهای دولت را توضیح داد. این کارشناس ارشد بازارهای مالی و پولی، بخشی از این احساس را واقعی و مربوط به بخش واقعی اقتصاد و بخشی را هم مرتبط به حباب‌های تشکیل‌شده در دولت قبل اعلام کرد و بعضی روزهای شیرین بورس در دولت قبلی که امروز به روزهای تلخ بدل شده، به آن حباب‌ها مرتبط دانست. عبده‌تبریزی کاهش درآمدهای نفتی بعد از اوج سال 90، کاهش درآمد سرانه و تضعیف بودجه خانوار و نیز مازاد ساخت واحدهای مسکونی لوکس و تجاری را عوامل واقعی مشکل‌آفرین در وضعیت جاری دانست.
دبیرکل اسبق سازمان بورس، خلأ ابزارهای کنترلی دولت، قدرت ناکافی دولت در برخی حوزه‌ها، نظام بانکی گرفتار وجوه منجمد شده در مازاد ساخت و سازهای کلان‌شهرها (خواب سرمایه حداقل 100 میلیارد دلاری برای واحدهای اضافه در تهران)، عدم تشکیل سرمایه در کشور به دلیل خروج سرمایه (به دلایل فرهنگی و غیرفرهنگی) و مهاجرت متخصصان به کشورهای دیگر را از جمله عوامل بخش واقعی اقتصاد در عدم خروج کامل از رکود اعلام کرد. عبده‌تبریزی با بیان اینکه بسیاری از مشکلات لزوما مربوط به بازار سرمایه نیست و مربوط به متغیرهای محیطی است، پیش‌بینی کرد تصور پرش قیمت مسکن در دو، سه سال آینده غیرواقعی است. وی اعلام کرد: در هر شرایطی نباید در هیچ بازاری و از جمله در بازار سرمایه توقع معجزه داشت. هدف دولت نیز این نیست که بازار مسکن به رونق سال‌های گذشته برگردد، چون بازار سفته‌بازانه مسکن را نمی‌خواهد و به دنبال تقویت بازار مصرفی مسکن است.
مشکل اصلی بورس از نگاه نخستین دبیرکل سازمان
رجایی‌سلماسی هم با اشاره به تورم بیش از 40درصدی که به کمتر 10درصد رسیده، نرخ سود بانکی بیش از 20 و 22درصدی را یکی از عوامل آزار‌دهنده بازار سرمایه دانست که منجر شده سیستم بانکی رقیب اصلی بازار سهام شود. وی قاطعانه مشکل اصلی بورس را ناشی از وضعیت کنونی بانک‌ها و نرخ‌های سود پرداختی معرفی کرد که منجر به جذب سپرده‌ها و نقدینگی شده است. از سوی دیگر بانک‌ها در برابر دریافت مبالغی به عنوان حق وکاله از سپرده‌گذاران، اقدام به پرداخت سود از سهامداران می‌کند. در این میان بانک مرکزی بسیار ضعیف عمل کرده و با وجود انتشار گزارش‌های حسابرسان و در پیش بودن فرصت کافی در آینده، تکالیفی را به بانک‌ها داده است. به گفته رجایی سلماسی مگر مدیران بانک‌ها و حسابرس بانک‌ها توسط بانک مرکزی تایید نمی‌شود که منجر به بروز مشکلاتی شده است؟
عملکرد دولت در مواجهه با ژنرال‌های 5 ستاره
عسکری‌مارانی هم با انتقاداتی از عملکرد دولت در بخش‌های مالیاتی، پولی، مسکن، سیاست‌های تشویقی و مالی، عدم تحرک نسبت به شرایط اقتصاد جهانی، اعلام کرد دولت رسالت خود را در حد انتظار ما و ژنرال‌های 5 ستاره ایفا نکرده که منجر به بروز مشکلاتی شده است.
به گفته وی، سیاست‌های مالیاتی و تنبیهی دولت در مسکن برخلاف دیگر کشورها بوده و در بخش معادن و پتروشیمی، با وضع نرخ خوراک و بهره مالکانه، فشار مضاعفی به شرکت‌ها و صنایع وارد شده است. آن هم در شرایطی که تحریم‌ها حذف شده اما همچنان از تحریم بیرون نیامده‌ایم. وی با بیان اینکه ترامپ اقتصاد مقاومتی را حتی زودتر از ایران پیاده می‌کند، به لزوم اعتقاد دولت به حل مشکلات بازار سرمایه و رجحان دادن این بازار تاکید کرد که بازاری شفاف است اما در بازار پول با گرفتن شانه مدیران بانکی، وام‌های کلان گرفته می‌شود. عسکری‌مارانی اعلام کرد: کسی مخالف پولشویی و انضباط مالی و مبارزه با فساد نیست اما فراموش شده که هنوز اعتبار اسنادی باز نشده و برای انضباط مالی باید پله پله رفت و هر کاری را به موقع انجام داد.
