گروه بنگاه‌ها مهدی بیک
ماجرای بررسی بودجه «سال95» در مجلس «نهم» همچنان ادامه دارد و هنوز نمی‌توان پایانی بر این چالش اقتصادی که دامنه تاثیرگذاری‌اش، گزاره‌های «خرد و کلان» اقتصاد ایران را دربرمی‌گیرد، پیش‌بینی کرد. از یک طرف دولتمردان «اعتدالی» نشسته‌اند که تصویب «کامل» بودجه سنواتی سال آینده را یک ضرورت غیر قابل انکار اعلام کنند و حاضر به ارائه بودجه چند دوازدهمی نیستند و از سوی دیگر نمایندگان مجلسی که اصولا بعد از انتخابات مجلس دهم و تغییر ترکیب اکثریت نمایندگان، به نظر می‌رسد حس و حالی برای بررسی بودجه کامل و برگزاری جلسات پی‌درپی برای ارزیابی ردیف‌های بودجه سال آینده نداشته باشند از دولت خواسته‌اند که یک بودجه دو دوازدهمی را برای رتق و فتق امور فروردین و اردیبهشت 95 ارائه کند تا بعد از تشکیل مجلس دهم، ساکنان جدید ساختمان بهارستان درباره مهم‌ترین سند مالی کشور تصمیم‌گیری کنند. جالب اینجاست که بیشتر کارشناسان و فعالان اقتصادی در جریان گفت‌وگو با «تعادل» به این نکته اشاره می‌کنند که در شرایط فعلی که اقتصاد ایران در وضعیت گذار از«تحریم‌ها» به دوران «پساتحریم‌ها» است، انظباط اقتصادی و حرکت بر اساس برنامه‌ریزی‌های کلان از نان شب هم برای اقتصاد کشورمان واجب‌تر است؛ با این درجه از اهمیت پرسشی که در میان فعالان اقتصادی و تحلیلگران، دست به دست می‌چرخد این است که در شرایط فعلی، نمایندگان چه کاری مهم‌تر از تصویب بودجه 95 دارند که به دلیل اشتغال به آن قادر به تصویب کامل بودجه سال آینده کشورمان نیستند؟ با توجه به این واقعیت که نتیجه عینی هر نوع تصمیم‌سازی در خصوص بودجه، مستقیما روی اقتصاد و معیشت اکثریت ایرانیان تاثیرگذار است، سراغ اهالی اقتصاد و مدیران بخش خصوصی رفتیم تا از دیدگاه‌های فعالان اقتصادی درباره موضوعی که این روزها به مهم‌ترین معادله پیش‌روی اقتصاد کشور بدل شده، آگاه شویم.
سیگنال‌های نامناسب برای سرمایه‌گذاران
موضع دولت یازدهم درباره سرنوشت بررسی بودجه سال آینده همانی است که طی ماه‌های اخیر از سوی نوبخت و سایر مردان اقتصادی دولت اعلام شده است. دولتمردان با توجه به تاثیر اسناد بالادستی اقتصادی در شمایل نهایی اقتصاد ایران مصرانه از اهالی بهارستان می‌خواهند که وقت گذاشته و بودجه سنواتی کشور را (حتی با تاخیر سه هفته‌ای) تصویب کنند. اما هر اندازه دولتمردان روی این موضوع اصرار می‌کنند، از طرف مقابل پاسخی به این مطالبات داده نمی‌شود. علیرضاصالح معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با اشاره به مخالفت دولت با ارائه لایحه بودجه چند دوازدهم می‌گوید: «لایحه دو دوازدهم یا چند دوازدهم به سرمایه‌گذاران سیگنال‌های خوبی نمی‌دهد از این‌رو اصراری به دادن آن نیست.» معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در خصوص تعیین قیمت 40دلاری برای نفت در بودجه سال آینده گفت: «براساس پیش‌بینی سازمان‌های پیش‌بینی‌کننده قیمت نفت همچون مدلی که اوپک برای سال 2016 اعلام کرده حدود 40 دلار را نشان می‌دهد. اما اینکه بگوییم دقیقا نفت چقدر می‌شود هیچ‌کس نمی‌تواند دقیق ادعا کند که برآورد کرده است قیمت نفت را پیش‌بینی می‌کند.» صالح درباره علت تاخیر ارائه لایحه
بودجه نیز گفت: «قبل از تعیین تکلیف شدن بحث برجام و عملیاتی شدن آن نمی‌توانستیم درباره فروش نفت تصمیم بگیریم و بلافاصله پس از آنکه موضوع انجام شد منابع را روی فروش دو میلیون و 250هزار بشکه گذاشتیم.» صالح که اصرار داشت بحث لایحه با تلاش مجلس می‌تواند به فروردین برسد در پاسخ به این سوال که چرا نمی‌خواهید لایحه چند دوازدهم بدهید گفت: «لایحه دو دوازدهم یا چند دوازدهم به سرمایه‌گذاران سیگنال‌های خوبی نمی‌دهد از این‌رو اصراری به دادن آن نیست.» معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی درباره وضعیت یارانه‌ها در بودجه 95 نیز گفت: «یارانه‌ها به همان رویه سابق پرداخت می‌شود که البته بحث یارانه‌ها بیرون از بودجه عمل می‌شود.» اما اینکه چرا با وجود این استدلال‌های دولتمردان راضی به بررسی کامل بودجه نمی‌شوند، موضوعی است که برای آگاهی از آن باید سراغ اهالی بهارستان رفت.
بودجه‌های سالانه نباید از نو نوشته شوند
حسین گروسی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نهم و یکی از منتخبین مجلس دهم از حوزه انتخابیه شهریار در جریان گفت‌وگو با «تعادل» به نکته‌یی اشاره کرد که می‌تواند، قطعه گمشده پازل بودجه 95 باشد. گروسی با اشاره به تاثیر تاخیر در تصویب بودجه و مشکلاتی که برای کسب و کار کوچک ایجاد می شود به این موضوع که برخی نمایندگان قصد دارند، بودجه را دوباره از نو بازنویسی کنند. این در حالی است بودجه‌های سالانه‌یی که از طرف دولت راهی بهارستان می‌شود. هزاران ساعت نفر کار کارشناسی روی آن صورت گرفته و از آنجا که دولت قصد اجرای این بودجه را دارد، نمایندگان باید حداکثر با 10درصد تغییر بودجه سنواتی را تصویب کنند. ولی به نظر می‌رسد برخی از نمایندگان تصور درستی از این موضوع ندارند و انگار دوباره قصد دارند، بودجه را بنویسند. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نهم در ادامه صحبت‌هایش به این نکته اشاره می‌کند: «همین نوع نگاه است که باعث شده برخی نمایندگان تصور کنند برای تصویب بودجه زمان بسیار زیادی احتیاج دارند، به نظرم در این زمینه باید جلسات مشترک میان نمایندگان دولت و نمایندگان ترتیب داده شود، تا در این زمینه به یک درک مشترک برسند. معتقدم که
در مورد بودجه سال 95 نباید زیاد سختگیری کرد و باید به دولت اجازه داد که بر اساس راهکاری که تدارک دیده، اقتصاد و معیشت ایرانیان را به سمت جلو هدایت کند. بازهم تکرار می‌کنم، ضرورتی ندارد که نمایندگان دوباره از نو بودجه تقدیمی دولت را بازنویسی کنند، چراکه ضمانت اجرایی بودجه‌یی که بدون نظر و هماهنگی با دولت تنظیم شده باشد، پایین است.» اما در شرایطی که گروسی مشکل بودجه 95 را بازنویسی آن توسط نمایندگان می‌داند، بد نیست از دیدگاه فعالان بخش خصوصی که تصویب یا عدم تصویب بودجه مستقیما روی کسب و کار آنها تاثیرگذار است نیز آگاه شویم. برای آگاهی از نظران مدیران بخش خصوصی سراغ رحیم بنامولایی رییس اتاق البرز رفتیم تا درباره سرنوشت بودجه 95 صحبت کنیم.
بخش خصوصی بودجه کامل می‌خواهد
رحیم بنامولایی ازجمله مدیرانی است که از ابتدای پیروزی انقلاب در ساختار مدیریت اقتصادی جامعه حضور داشته و در این زمینه می‌تواند دیدگاه‌های راهگشایی ارائه کند. رییس اتاق البرز در پاسخ به پرسش «تعادل» درباره سرنوشت بودجه 95 و سهم بنگاه های کوچک و متوسط اقتصادی از بودجه می‌گوید: «نمایندگان مجلس نهم قبل از هر تصمیمی باید نگاهی به شرایط امروز اقتصاد و سرمایه‌گذاری در ایران داشته باشند و درک کنند که تاخیر در تصویب بودجه مستقیما وضعیت تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط را تحت تاثیر قرار می دهد.متاسفانه طی چند سال گذشته و از زمان تشکیل دولت یازدهم موضوع بودجه به این صورت در جامعه منعکس شده که دولت تدبیر و امید بودجه را تحویل مجلس می‌دهد، اما نمایندگان مجلس به جای تصویب کامل بودجه از دولت بودجه چند دوازدهمی طلب می‌کنند. در حالی که با توجه به شرایط جدید اقتصاد ایران و حضور هیات‌های خارجی در ایران هر اندازه که اسناد بالادستی اقتصادی منظم‌تر و سامان‌یافته‌تر باشد، درخواست شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در ایران بیشتر خواهد شد.» بنامولایی در ادامه با اشاره به اعداد و ارقام حیاتی بودجه‌های سالانه می‌گوید: «اینکه
رییس‌جمهور و سایر مدیران اقتصادی دولت خواستار بودجه کامل هستند، به دلیل پیام‌هایی است که این موضوع به فضای اقتصاد و تجارت بین‌المللی مخابره می‌کند. اعدادی مثل قیمت نفت، نرخ برابری دلار و ریال، حجم سرمایه‌گذاری، رقم پروژه‌های عمرانی، سهم تولید و... موضوعاتی هستند که بایدهرچه سریعتردر مورد آنها تصمیم‌گیری شود. با توجه به اینکه این آخرین تصمیم‌گیری بزرگ نمایندگان مجلس نهم است و از خردادماه مجلس جدید سکان هدایت قانونی کشور را به دست می‌گیرد، به نظرم بهتر است نمایندگان با اختصاص وقت کافی به این موضوع، خاطره‌یی خوش از خود به یادگار بگذارند.»
