اخذ کارمزد از تراکنش‌ها نیازمند فرهنگ‌سازی و گذشت زمان است
گروه بانک و بیمه احسان شمشیری
رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گفت: به‌دلیل نکول و تسهیلات معوق بالا در بانک‌ها ضرورت شتاب حرکت به سمت کارمزد محوری بیشتر از گذشته احساس می‌شود. اما اخذ کارمزد از تراکنش‌ها نیازمند فرهنگ‌سازی و گذشت زمان است به‌طوری‌که اخذ کارمزد از تراکنش‌ها از موضوعات کلیدی و محوری مورد بحث در همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت است. به گزارش «تعادل»، دیواندری رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، در نشست خبری ششمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت و در پاسخ به پرسش «تعادل» گفت: هزینه‌های بانک‌ها به‌ویژه در بخش شرکت‌های psp و پوزها به‌شدت در حال افزایش است و چون حرکت نظام بانکی به سمت کارمزد محوری است، در این راستا تعیین‌تکلیف اخذ کارمزد بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گفت: در سایر خدمات نیز کارمزدهای بانک‌ها بسیار پایین است و پاسخگوی هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته نیست و باعث مستهلک شدن سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود. وی تصریح کرد: هم‌اکنون خدمات مالی بانک‌ها رایگان نیست، اما به‌دلیل رقابت‌های همسو، برخی بانک‌ها، کارمزدها را تقلیل می‌دهند و مجموعه این عوامل باعث می‌شود تا درآمدها کم و هزینه‌ها افزایش یابد و در نهایت ساختار ترازنامه بانک‌ها دستخوش تغییر شود و بانک‌ها مجبور شوند به سمت درآمد از تسهیلات‌دهی و نرخ سود حرکت کنند.
دیواندری در پاسخ به پرسش «تعادل» مبنی بر اینکه برخی معتقدند شجاعت لازم برای تعیین‌تکلیف کارمزدها در نظام بانکی وجود ندارد، گفت: در کشورهای توسعه‌یافته نرخ سود ارزان‌تر است اما کارمزدهای خدمات مالی بسیار بالاست. طبیعتا افزایش کارمزدها نمی‌تواند به یکباره اتفاق بیفتد و نیازمند شیب ملایم است زیرا نمی‌شود وقتی 20سال کارمزد نمی‌گیریم ناگهان اراده کنیم و کارمزد با نرخ واقعی دریافت کنیم. طبیعتا این روش قابلیت پیاده‌سازی ندارد و می‌تواند مشکلاتی هم ایجاد کند.
هم‌اکنون مدیران نظام بانکی معتقدند بانک‌ها باید به سمت کارمزد محوری حرکت کنند نه اخذ سود از تسهیلات، زیرا برخی تسهیلات نکول یا معوق می‌شود و درآمدها تحقق نمی‌یابد و نرخ‌ها هم متغیر است و این موضوعات باعث ایجاد نوسان و عدم تحقق درآمدها می‌شود. اما درآمدهای کارمزدی، ثابت، مطمئن، قابل پیش‌بینی و توزیع شده است و متناسب با ارائه خدمات درآمد ایجاد می‌کنند. وی افزود: اگر درآمد بانک‌ها از تسهیلات‌دهی باشد مطمئنا قشر ضعیف جامعه بیشتر متضرر می‌شوند و در این رابطه بانک مرکزی در حال کار است و امیدواریم به‌صورت تدریجی مشکل کارمزد بانک‌ها حل شود. رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گفت: این همایش سالانه یک‌بار برگزار می‌شود و از جنبه‌های مختلف حایزاهمیت است. بر همین اساس نقطه تلاقی بانکداری و الکترونیک (ICT) به‌شمار می‌رود. دبیر ششمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با بیان اینکه، بانکداری و ICT رفته‌رفته با یکدیگر آمیخته‌تر می‌شوند، افزود: همایش رخدادی است که بازیگران بانکداری و ICT کنار هم جمع شده و نقشه راه آینده را ترسیم می‌کنند. دیواندری خاطرنشان کرد: وزرای امور اقتصادی و دارایی، ارتباطات و
فناوری اطلاعات و رییس کل بانک مرکزی سخنرانان روز افتتاحیه ششمین همایش بانکداری الکترونیک خواهند بود.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی گفت: بانکداری الکترونیک ایران از لحاظ امنیتی، دارای استاندارد بالایی است. رییس پژوهشکده پولی و بانکی تاکید کرد: امنیت بانکداری الکترونیک در ایران قابل‌قبول بوده و نسبت امنیت ایران در ارائه خدمات بانکداری الکترونیک نسبت به دنیا بالاست.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی درباره بند مربوط به بانکداری الکترونیک در لایحه اصلاح نظام بانکی، اظهار داشت: ابعاد مختلف اصلاح نظام بانکی در دستور کار بانک مرکزی و نظام بانکی کشور است و پژوهشکده پولی و بانکی نیز در این زمینه فعالیت‌های مختلفی را انجام داده است.
وی موضوع افزایش سرمایه بانک‌ها برای ایمن‌تر شدن نظام بانکی را یکی از موضوعات اصلاح نظام بانکی عنوان کرد و افزود: افزایش امنیت اطلاعات و ارتباطات بانکی، Core Banking و مسائل مختلف در دست بررسی است. رییس پژوهشکده پولی و بانکی اظهار داشت: در زمینه توسعه ابزارهای استاندارد برای
Core Banking اقداماتی را با شرکت خدمات انفورماتیک آغاز کرده‌ایم که فاز اول آن نهایی شده و در حال ورود به فازهای دوم و سوم آن هستیم.
وی با تاکید بر اینکه در زمینه بانکداری الکترونیک بسیار پیشرفت کرده‌ایم، گفت: برخی خدمات بانکی مانند ساتنا یا پایا در بسیاری از کشورها حتی کشورهای اروپایی ارائه نمی‌شود.
دبیر ششمین همایش بانکداری الکترونیک، پیشرفت بانکداری الکترونیک در ایران را محصول نگاه بانک مرکزی به‌عنوان نهاد قانون‌گذار و ناظر دانست و افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان و جوانان خلاق فراوانی در کشور داریم که توانسته‌اند این اقدامات را انجام دهند. دیواندری خاطرنشان کرد: با کمک بانکداری الکترونیک از گسترش فیزیکی شعب بانکی جلوگیری شده و نظام بانکی در حال کار روی کیفیت خدمات و نوآوری در زمینه این خدمات است. رییس پژوهشکده پولی و بانکی درباره توسعه خودپردازهای ارزی، اظهار داشت: با توجه به بخشنامه بانک مرکزی برای خرید و فروش ارز با نرخ آزاد، بانک‌ها مشکلی برای استفاده از عابربانک ارزی ندارند. دیواندری با بیان اینکه می‌توان در مکان‌های پرتردد گردشگران خارجی مانند هتل‌ها و فرودگاه‌ها از عابربانک‌های ارزی استفاده کرد، افزود: وجود این عابربانک‌ها باعث می‌شود تا گردشگران خارجی یا اتباع کشور که از خارج به ایران بازمی‌گردند، مشکلی برای تبدیل ارز نداشته باشند.
بحث و بررسی نقشه راه بانکداری الکترونیک
دیواندری در ادامه این نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره بدبینی به بانکداری الکترونیک در بین بخشی از مسوولان، گفت: بانکداری الکترونیک نیز چالش‌های خاص خود را دارد، زیرا در این زمینه تنها بانک‌ها نیستند و سیاست‌گذار باید زیرساخت‌های فناوری اطلاعات را تایید کرده و شرکت‌های قدرتمندی برای طراحی نرم‌افزار اقدام کنند. وی ادامه داد: بهتر است از واژه دشواری برای همه نهادها و دستگاه‌ها به جای بدبینی استفاده شود.
دبیر ششمین همایش بانکداری الکترونیک در پاسخ به سوال دیگری درباره استفاده بانک‌ها از بستر شبکه ملی ارتباطات برای ارائه خدمات بانکی اظهار داشت: مسوولان حاکمیتی و سخنرانان کلیدی در بخش ICT درباره این موضوع و مسائل مرتبط با آن صحبت خواهند کرد.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی درباره محور ارتباطات بین‌المللی بانکی در همایش و برخی محدودیت‌های باقی‌مانده در دوره پسابرجام برای نقل و انتقال دلار، اظهار داشت: در همایش موضوعاتی مانند اتصال به سوئیچ کشورهای همسایه به‌ویژه کشورهایی که تردد مسافر ایرانی با آنها زیاد است، مطرح خواهد شد. دیواندری گفت: نیاز نیست تبدیل ریال به ارزهای دیگر الزاما در ابتدا به دلار انجام شود.
