گروه بانک و بیمه احسان شمشیری
در 10ماه اول سال 94، دو رشته شخص ثالث و درمان روی هم 63.1درصد درآمد بیمه و 74.2درصد خسارت‌های بیمه را به خود اختصاص داده‌اند و به عنوان دو رشته خسارت‌ساز، فشار هزینه‌یی به شرکت‌های بیمه وارد کرده‌اند.
به گزارش «تعادل»، 36.6درصد حق بیمه‌های تولیدی به رشته بیمه شخص ثالث و مازاد اختصاص داشت و 26.5درصد از حق بیمه‌های تولیدی مرتبط با بیمه درمان بود. همچنین 40.9درصد از خسارت‌های بازار بیمه در رشته بیمه شخص ثالث و مازاد پرداخت شده و 33درصد از خسارت‌های پرداختی به بیمه درمان اختصاص داشت.
کاهش فروش بیمه‌نامه شخص ثالث
با توجه به رکود بازار و افت فروش خودروهای صفر کیلومتر در سال جاری، تعداد بیمه‌نامه‌‌های دو رشته ثالث و مازاد و حوادث راننده که همزمان صادر می‌شوند نسبت به مدت مشابه در سال گذشته کاهش داشته‌اند. همچنین حق بیمه شخص ثالث در 10ماه اول سال 94 به میزان 3.6درصد کاهش داشته است.
همچنین سهم بیمه‌های زندگی و بدنه اتومبیل به ترتیب به میزان 11.7 و 5.6درصد از پرتفوی حق بیمه تولیدی بازار رسید.
در دوره 10ماهه اول سال 1394 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حجم حق بیمه تولیدی بازار بیمه با 12درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بود و به حدود 183.1هزار میلیارد ریال رسید.
در مقایسه با تورم نقطه به نقطه 9.6درصدی یک سال اخیر، می‌توان دریافت که درآمد حق بیمه افزایش زیادی نداشته است.
سهم بخش غیردولتی از این مقدار به حدود 58.5درصد رسید و 41.5درصد دیگر توسط بیمه ایران در نقش تنها شرکت بیمه دولتی تولید شد.
9شرکت بیمه ایران، آسیا، البرز، دانا، پارسیان، معلم، کوثر، پاسارگاد و کارآفرین (هر یک دارای سهم بالاتر از 3درصد) در مجموع 84.7درصد از حق تولیدی بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
تعداد بیمه‌نامه‌‌های صادره در این مدت نیز با 10و 5درصد رشد نسبت به مدت مشابه در سال قبل حدود 39.9میلیون فقره شده است.
رشد خسارت پرداختی
شرکت‌های بیمه حدود 107.6هزار میلیارد ریال خسارت به بیمه‌گذاران پرداخت کردند که در مقایسه با 10ماهه اول سال قبل 23.5درصد رشد داشته است. 2.55درصد از خسارت‌های بازار بیمه توسط بخش غیردولتی جبران شد.
شرکت‌های بیمه بیش از 20میلیون مورد خسارت به بیمه‌گذاران پرداخت کردند که در مقایسه با 10ماهه سال قبل 34.2درصد رشد داشته است. 40.9درصد از خسارت‌های بازار بیمه در رشته بیمه شخص ثالث و مازاد پرداخت شده است. 33درصد از خسارت‌های پرداختی به بیمه درمان اختصاص داشت و بیمه‌های زندگی و بدنه اتومبیل هر یک حدود 6.6 و 6.3درصد از خسارت‌های پرداختی بازار بیمه سهم دارند.
کاهش سرعت بیمه‌نامه صادره
دو رشته شخص ثالث و مازاد و حوادث راننده در مجموع 75.3درصد از تعداد بیمه‌نامه‌‌های صادره در بازار را در 10ماهه اول سال جاری به خود اختصاص داده‌اند.
در این میان با توجه به رکود بازار و افت فروش خودروهای صفر کیلومتر در سال جاری تعداد بیمه‌نامه‌‌های دو رشته ثالث و مازاد و حوادث راننده که همزمان صادر می‌شوند نسبت به مدت مشابه در سال گذشته کاهش چشمگیری داشته‌اند.
کاهش رشد بیمه تولیدی در 10ماه
جدول ذیل رشته‌های بیمه‌یی هستند که سهم آنها از حق بیمه تولیدی در 10ماهه اول سال 94 بالای 4درصد بوده و در مجموع 93.7درصد از پرتفوی بازار بیمه را به خود اختصاص داده است که تنها 38.1درصد حجم آن با افزایش نرخ رشد مواجه شده و قسمت عمده آن 55.6درصد کاهش نرخ رشد داشته‌اند.
علت اصلی رشد کمتر حق بیمه تولیدی در 10ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد کمتر تعداد بیمه‌نامه‌‌های صادره ازجمله در بیمه شخص ثالث و مازاد با سهم عمده از بازار به موازات عدم افزایش مبلغ تعرفه حق بیمه این رشته با وجود 10درصد افزایش مبلغ دیه در سال 94 است.
سود و زیان 5ساله شخص ثالث
نتایج طرح تحقیقاتی سود و زیان عملیاتی بیمه شخص ثالث طی دوره اجرای قانون اصلاح آن در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ برای بررسی نتیجه عملیاتی بیمه شخص ثالث، روند تغییرات حق‌بیمه‌های تولیدی، خسارات پرداختی رشته شخص ثالث و رشته حوادث راننده، همچنین روند شاخص‌های کلان مربوط به رشته شخص ثالث اعلام شد.
به گزارش «تعادل»، پژوهشکده بیمه اعلام کرد: بررسی‌های این طرح نشان می‌دهد سهم حق‌بیمه شخص ثالث در پرتفوی درآمد‌ی صنعت بیمه کشور بسیار بالاست. این رشته به تنهایی بیش از ۴۰درصد از حق بیمه‌های دریافتی صنعت را رقم می‌زند. این در حالی است که سهم بیمه‌های غیرزندگی از کل حق بیمه‌های تولیدی طی سالیان متمادی بیش از ۹۰درصد بوده و این بدان معنی است که بیمه شخص ثالث حداقل ۴۵درصد درآمد و هزینه بیمه‌های غیرزندگی را به خود اختصاص داده است.
این پژوهش نشان می‌دهد خسارت پرداختی رشته شخص ثالث در سال ۱۳۹۲ برابر 49.252هزار میلیارد ریال است که این رقم 46.9درصد خسارت پرداختی کل صنعت بیمه در سال یاد شده را تشکیل
می‌دهد. این آمارها نشان می‌دهد همان قدر که بیمه شخص ثالث در جذب حق‌بیمه صنعت سهم بالایی دارد، در پرداخت خسارت نیز سهم دارد.
همچنین در سال‌های مورد نظر، سهم خسارت‌های پرداختی رشته شخص ثالث از خسارت کل بیشتر از سهم حق بیمه تولیدی رشته شخص ثالث از حق بیمه تولیدی کل است. برای نمونه این میزان در سال ۱۳۹۲، سهم 46.9درصدی شخص ثالث از کل خسارت‌ها در مقایسه با سهم 42.8درصدی شخص ثالث از کل درآمدها نشان‌دهنده فشار هزینه‌یی شخص ثالث بر کل صنعت بیمه است.
ضریب خسارت به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های صنعت بیمه در این رشته بسیار بالا و طی این سال‌ها همواره بالاتر از ۸۵، همچنین بالاتر از ضریب خسارت کل بوده و تقریبا روند صعودی را طی کرده است. رقم ضریب خسارت رشته شخص ثالث در سال ۱۳۹۲ نیز 103.4درصد است.
بر پایه این گزارش، سود و زیان بیمه شخص ثالث طی سال‌های ۱۳۸۷ الی ۱۳۹۲ در صنعت بیمه، همچنین به تفکیک شرکت‌های بیمه با معرفی دو شاخص جدید شامل شاخص کارایی و نسبت مرکب، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. آمارها نشان می‌دهد طی این سال‌ها هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی در رشته شخص ثالث با زیان مواجه بوده‌اند. به عبارت دیگر، درآمد‌های حاصله در این رشته کفاف مخارج و نیز هزینه‌های قانونی را نمی‌دهد. مهم‌تر آنکه صنعت بیمه در رشته شخص ثالث در سال۱۳۹۲ با ۱۱۶۴میلیارد تومان زیان مواجه شده است.
در این پژوهش آمده است: برخی از سازمان‌ها و مجامع بیمه‌یی ازجمله OECD و Capgemini شاخصی را برای اندازه‌گیری میزان سوددهی عملیات بیمه‌های غیرزندگی تحت عنوان «نسبت مرکب» تعریف کرده‌اند و بر اساس آن هر ساله میزان این شاخص را در بخش بیمه‌های غیرزندگی برای کشورهای عضو محاسبه و اعلام می‌کنند.
شاخص مذکور برای بازار بیمه شخص ثالث ایران طی سال‌های ۱۳۸۷ الی ۱۳۹۲ محاسبه شده است.
نسبت مرکب رشته شخص ثالث صنعت بیمه ایران برای سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به ترتیب 130.52 و 137.95به دست آمده است که این ارقام ادعای زیانده بودن رشته شخص ثالث را تایید می‌کند. این تحقیق تاکید کرده است بررسی دقیق علل زیانده بودن شخص ثالث در سال‌های اخیر نیازمند مطالعات مبسوط جداگانه‌یی است.
علل غیرسود‌ده بودن تاریخی این رشته به مواردی چون توزیع نامتوازن بازار بیمه، فقدان بیمه‌نامه در ۴۰درصد از وسایل نقلیه موتوری، کسری مکرر ذخایر فنی شرکت‌های بیمه، وضع عوارض قانونی ناکارآمد در برخی موارد توسط دولت و بالا بودن نرخ تصادفات جاده‌یی در ایران باز می‌گردد.
1164میلیارد تومان زیان رشته شخص ثالث
در سال ۱۳۹۲، سهم 46.9درصدی شخص ثالث از کل خسارت‌ها در مقایسه با سهم 42.8درصدی شخص ثالث از کل در آمدها نشان‌دهنده فشار هزینه‌یی شخص ثالث بر کل صنعت بیمه است.
در نتیجه ضریب خسارت رشته شخص ثالث در سال ۱۳۹۲ معادل 103.4درصد بوده و خسارت‌ها 3.4درصد بیش از درآمد این رشته بوده و با ۱۱۶۴میلیارد تومان زیان مواجه شده است.
