گروه بانک و بیمه
گرچه پیشبینی میشد که با اعلام نتیجه مذاکرات هستهیی بازار ارز نیز تحتتاثیر هیجانات ناشی از آن قرار گرفته و با کاهش قیمت مواجه شود، ولی بعد از توافق روند به گونهیی دیگر پیش رفت و حتی بازار در عرض چند ساعت با نوسان شدید نرخ ارز همراه شد؛ تغییراتی که اظهارات متفاوتی دررابطه با پشت پرده آن مطرح میشود.
بازار ارز حداقل از یک سال اخیر، دیگر نشانهیی از نوسان و التهابات شدید سالهای گذشته را نداشت تا اینکه پس از پایان مذاکرات هستهیی وین با نوسانهای نسبتا شدیدی همراه شد؛ آن هم در شرایطی که بهنظر میرسید نرخها در بازار حداقل برای دورهیی کوتاه کاهش یافته و دلار به قیمتی پایینتر از قبل برسد. در روز نخست اعلام نتیجه مذاکرات هستهیی یعنی سهشنبه -23 تیرماه- قیمت دلار با کاهش حدود 50تومانی نسبت به روز قبل تا 3180تومان کاهش یافت ولی این وضعیت چند ساعت بیشتر طول نکشید که بازار روند معکوس پیدا کرد و دلار با رشد بیش از 120تومانی از 3300تومان هم عبور کرد و این نوسان در روز چهارشنبه هم هر چند کمتر ادامه یافت.
رفتار عجیب بازار ارز درحالی اتفاق افتاد که گرچه مقامات رسمی آن را تحتتاثیر هیجانات ناشی از مذاکرات میدانند، ولی در کنار آن روایتهای مختلفی هم طرح میشود که درنهایت چندان با یکدیگر تطابق نداشته و گاها متناقض هستند. بعد از افزایش نرخ ارز در فاصلهیی کوتاه از کاهش قابلتوجه در ساعات اولیه پس از توافق هستهیی، برخی منابع اعلام کردند که این روال عادی نبوده و نمیتوان گفت که فقط اخبار بر آن اثر داشته است بلکه پیگیریها نشان میدهد که تقاضاهای سنگینی در بازار ارز شکل گرفته و تعدادی معدود نسبت به خریدهای کلان در بازار آزاد اقدام کردهاند. با این حال یکی از فرضیههای مطرح در این رابطه این بود که شاید این تقاضاهای خرید ازسوی نمایندگان بانک مرکزی برای ممانعت از کاهش یکباره نرخ دلار صورت گرفته باشد تا در مجموع ضمن پیشگیری از هیجان کاذب در بازار از ضررهای احتمالی در فروش دلارهای دولتی نیز ممانعت کند. از سویی دیگر پیگیری موضوع از صرافان معتبر بازار آزاد نشان میدهد که خریدهای سنگین دلار در دو روز گذشته نمیتواند ازسوی صرافان خصوصی یا خرده دلالان اتفاق افتاده باشد چراکه میزان خریدوفروش صرافان مشخص بوده و چنین اتفاقی
در بین آنها بعید است، بنابراین فقط گروهها و افراد خاصی که باید به بخشهایی غیر از صرافان خصوصی وصل باشند میتوانند عامل چنین تغییراتی در بازار شوند. همچنین مدیر اداره صادرات بانک مرکزی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه نوسانات دو روز اخیر بازار ارز سبب شده شایعاتی درباره تغییر رفتار بانک مرکزی در این بازار شکل بگیرد، دلیل این شایعات تا چه حد صحیح است؟ افزود: درحالی که موفقیت در مذاکرات هستهیی دستاورد بزرگی محسوب میشود، معالوصف برای آنکه آثار واقعی این توافق بر متغیرهای اقتصادی و بازارهای عمده قابل مشاهده باشد، نیاز به زمان است.
صمد کریمی با بیان آنکه بازار ارز به مسیر تعادلی خود بازمیگردد، ادامه داد: در حقیقت، این توافق بر متغیرهای بنیادین، الگوهای تولیدی و روابط تجاری که متغیرهای بلندمدت تعیینکننده نرخ ارز در اقتصاد هستند، آثاری دارد که به لحاظ ساختاری بودن این متغیرها، طی ماههای آتی و بهتدریج قابل ارزیابی و مشاهده خواهد بود. وی ادامه داد: در نتیجه تغییرات نرخ ارز و نوسانات آن طی دو روز اخیر عمدتا ناشی از رفتارهای هیجانی برخی فعالان اقتصادی است که درراستای اخبار انتشار یافته، انتظارات شکل گرفته از ماههای قبل و به امید کسب منفعتهای سفتهبازانه، مبادلات کوتاهمدتی را در بازار ارز شکل میدهند و موجب نوسانات نرخ ارز میشوند. کریمی در پاسخ به این پرسش که بر این اساس آیا شما انتظار دارید طی روزهای آتی از میزان نوسانات بازار ارز کاسته شود؟ تصریح کرد: قطعا همینطور خواهد بود. عمده تحولات دو روز اخیر در بازار ارز و حتی طلا، ناشی از تصورات و انتظارات خاص برخی عاملان اقتصادی است.