افزایش 100میلیارد تومانی تسهیلات بنگاه‌های کوچک و زودبازده
بنابر اعلام بانک مرکزی به نقل از خلاصه تحولات اقتصادی سال92، مانده تسهیلات بانک‌ها به بنگاه‌های کوچک، اقتصادی زودبازده و کارآفرین در سال 1392 معادل 100میلیارد تومان نسبت به سال91 افزایش یافته است.
به‌گزارش «تعادل»، خلاصه تحولات اقتصادی سال 1392 توسط بانک مرکزی منتشر شده و مهم‌ترین تحولات اقتصادی سال92 را مورد بررسی قرار داده است.
در این گزارش آمده است: جهت‌گیری کلی سیاست‌های پولی، اعتباری، نظارتی و ارزی بانک مرکزی در سال 1392 بر استفاده از رویکردهای علمی در مدیریت رفتار بازارها و متغیرها و رعایت اصول پایداری اقتصاد کلان استوار بود.
ارتقای انضباط پولی، حفظ ثبات نسبی بازار ارز، بهبود ترکیب رشد نقدینگی به نفع افزایش سهم پول درونزا، مدیریت بهینه مصارف ارزی، هدایت تسهیلات بانکی به سمت ظرفیت‌های خالی اقتصاد و افزایش سهم اعتبارات سرمایه در گردش، تسهیل جریان مبادلات تجاری از طریق به‌روز کردن مجموعه مقررات ارزی و در نهایت تسهیل دسترسی فعالان اقتصادی به منابع مالی خارجی را می‌توان ازجمله مهم‌ترین اقدامات مبتنی‌بر دیدگاه‌های کارشناسی بانک مرکزی در سال 1392 به‌شمار آورد.
ثمربخشی این مجموعه از رویکردها و اقدامات را می‌توان در قرار گرفتن نرخ تورم در مسیر کاهش مستمر و کاهش شتاب رشد منفی اقتصاد در فصل پایانی سال مشاهده کرد.
به واسطه این دستاوردها، مسیر بانک مرکزی در جهت مدیریت موثر تحولات فضای اقتصاد کلان در سال 1393 هموار شده و آمارهای مقدماتی نیز تثبیت نشانه‌های خروج از بحران در اقتصاد ایران را نوید می‌دهد.
تامین مالی صنعت و معدن
در سال 1392، میزان تسهیلات پرداختی توسط شبکه بانکی و موسسات اعتباری غیربانکی به بخش صنعت و معدن به رقم 706هزار‌میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به سال قبل 14درصد افزایش نشان می‌دهد. براین اساس، سهم بخش صنعت و معدن از کل تسهیلات پرداختی در سال مزبور 30درصد بود. بانک صنعت و معدن به‌عنوان تنها بانک تخصصی در بخش صنعت و معدن، در سال 1392 مبلغ 18هزار‌میلیارد ریال تسهیلات به این بخش پرداخت کرد که نسبت به سال قبل 11درصد افزایش نشان می‌دهد.
تسهیلات اعطایی به بخش مسکن و ساختمان
تسهیلات پرداختی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به بخش‌های مسکن و ساختمان طی سال 1392 نسبت به سال قبل با 9درصد افزایش به 287هزار‌میلیارد ریال رسید. براساس آمار مزبور در سال 1392، بخش ساختمان و مسکن سهمی معادل 12درصد از کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها و موسسات اعتباری را به خود اختصاص داد.
بررسی آمار عملکرد تسهیلات پرداختی بانک مسکن در سال 1392 حاکی از آن است که 94درصد از کل تسهیلات پرداختی این بانک به بخش ساختمان و مسکن اختصاص یافته است. در سال مورد گزارش، بانک مسکن مبلغ 115هزار‌میلیارد ریال تسهیلات به بخش ساختمان و مسکن اختصاص داد که نسبت به سال قبل 14درصد کاهش نشان می‌دهد.
همچنین، تسهیلات تکلیفی پرداخت شده توسط بانک‌های دولتی به بخش مسکن از ابتدای شروع طرح مسکن مهر تا پایان اسفند 1392 معادل 504هزار‌میلیارد ریال بوده است. تسهیلات مزبور در قالب طرح‌های مختلف حمایتی دولت و به تعداد 4025هزار فقره تسهیلات پرداخت شده است. بیشترین سهم از مبلغ تسهیلات اعطایی به میزان 71درصد (معادل 362هزار‌میلیارد ریال) به طرح حق بهره‌برداری زمین 99ساله (تسهیلات ساخت مسکن مهر) اختصاص یافته است. همچنین، سهم تسهیلات اعطایی بانک‌های مزبور برای کمک به بهسازی و نوسازی مسکن روستایی 6/15درصد است.
تسهیلات اعطایی بانک‌ها به بنگاه‌های کوچک اقتصادی
مجموع سهمیه ابلاغی بانک مرکزی برای اعطای تسهیلات به بنگاه‌های کوچک اقتصادی زودبازده و کارآفرین تا پایان سال 1392 مبلغ 467هزار‌میلیارد ریال بود که در مقایسه با سال 1391 تغییری نداشت. بررسی عملکرد آیین‌نامه اجرایی گسترش بنگاه‌های کوچک اقتصادی زودبازده و کارآفرین از ابتدای اجرای آیین‌نامه (اسفند 1384) تا پایان سال 1392 نشان می‌دهد مبلغ 316هزار‌میلیارد ریال قرارداد توسط شبکه بانکی منعقد شد. براساس قراردادهای منعقد شده، پیش‌بینی شد که برای بیش از 2میلیون نفر فرصت شغلی فراهم شود. مانده تسهیلات پرداخت شده توسط بانک‌های عامل از ابتدای اجرای آیین‌نامه تا پایان اسفند 1392 در مجموع مبلغ 295هزار‌میلیارد ریال بود. از این میزان عملکرد، 10هزار‌میلیارد ریال مربوط به تغییر در مانده تسهیلات اعطایی در پایان اسفند 1392 نسبت به اسفند 1391 است. در اسفند 1392، مانده مبلغ طرح‌های معرفی شده به بانک‌ها 766هزار‌میلیارد ریال و ارزش طرح‌های تایید شده در بانک‌ها 354هزار‌میلیارد ریال بود که در مقایسه با اسفند 1391 به ترتیب 2 و 4درصد رشد داشت. با توجه به مبلغ قراردادهای منعقد شده و فرصت‌های شغلی مورد انتظار در قراردادهای مذکور، میزان
اعتبار لازم برای ایجاد هر فرصت شغلی 154میلیون ریال برآورد می‌شود.
تسهیلات مشاغل خانگی و خوداشتغالی
به‌دنبال تصویب و ابلاغ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی در سال 1389، بانک مرکزی براساس مصوبه شورای پول و اعتبار و از منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها مبالغی را جهت اختصاص به طرح‌های خوداشتغالی و مشاغل خانگی به تصویب رساند. تا پایان دی 1392، با معرفی کمیته امداد امام خمینی(ره) و با عاملیت بانک‌های ملی، ملت، صادرات، مسکن، کشاورزی، رفاه کارگران، تجارت، سپه، پست‌بانک و توسعه تعاون مبلغ 6891میلیارد ریال تسهیلات مشاغل خانگی و خوداشتغالی پرداخت شد.
دارایی‌های خارجی بانک مرکزی 2/13میلیارد دلار افزایش یافت
در سال ١٣٩٢، درنتیجه دریافت‌ها و پرداخت‌های ارزی، معادل دلاری دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز 2/13میلیارد دلار افزایش یافت. محاسبات انجام شده در بانک مرکزی بیانگر آن است که در حوزه تراز پرداخت‌های خارجی، مازاد حساب جاری در سال 1392 با 6.4درصد افزایش نسبت به سال ١٣٩١ به حدود ٢٨میلیارد دلار رسید. در سال ١٣٩٢، درنتیجه دریافت‌ها و پرداخت‌های ارزی، معادل دلاری دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز 13.2میلیارد دلار افزایش یافت. در مجموع، به‌نظر می‌رسد که عملکرد عمومی اقتصاد در سال ١٣٩٢ اگرچه با سطح آرمانی و مطلوب خود فاصله داشت، لیکن تا حد زیادی متاثر از دشواری شرایط بیرونی و اقتضایات تحمیل شده به مجموعه دولت یازدهم بود. بانک مرکزی در این سال تلاش کرد با استفاده از ظرفیت‌های محدود موجود و فرصت‌هایی که فضای بهبود تعاملات بین‌المللی فراهم کرده بود، بر چالش‌های ناشی از تحریم و برخی سوءتدبیرهای قبلی غلبه کند و سکان ثبات و آرامش نظام اقتصادی کشور باشد. آمار و ارقام منتشره نیز موید موفقیت نسبی در دستیابی به هدف مذکور است.
فروش 4342میلیارد تومان اوراق مشارکت
در سال92 میزان 88916.9میلیارد ریال اوراق مشارکت مربوط به دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و بانک مرکزی منتشر شد که از مبلغ مذکور 43421.5میلیارد ریال (48.8درصد) به فروش رسید. در گزارش خلاصه تحولات اقتصادی کشور در سال92 آمده است که بانک مرکزی ایران بیشترین سهم از فروش اوراق مشارکت به میزان 21935میلیارد ریال را داشت.
فروش 25میلیارد و 821میلیون دلار ارز توسط بانک مرکزی
کل ارز فروخته شده در بازار رسمی توسط بانک مرکزی در سال۹۲ معادل ۲۵میلیارد و ۸۲۱میلیون دلار بود که در مقایسه با سال۹۱ حدود 38.8درصد کاهش را نشان می‌دهد.
کل ارز فروخته شده در بازار رسمی توسط بانک مرکزی در سال92 معادل 25821میلیون دلار بود که در مقایسه با سال91 حدود 38.8درصد کاهش را نشان می‌دهد. از این مقدار 19408میلیون دلار در بازار بین‌بانکی (با نرخ مرجع و نرخ روز بانک مرکزی) و 6413میلیون دلار با نرخ مبادله‌یی از طریق مرکز مبادلات ارزی عرضه شد. لازم به یادآوری است که از 11 تیر 92 نرخ مرجع 12260ریالی حذف شد و نرخ روز بانک مرکزی مبنای کلیه محاسبات قرار گرفت.
گفتنی است در سال مورد بررسی یورو ارز مداخله‌یی بانک مرکزی بود و بیش از 40درصد از حجم فروش بانک مرکزی به این ارز
اختصاص داشت.
