گروه بازرگانی
روز گذشته در طبقه دهم اتاق ایران اختتامیه ششمین جشنواره ملی بهرهوری با حضور مسوولان دولتی و فعالان بخش خصوصی برگزار شد، در این نشست محسن جلالپور نایبرییس اتاق ایران تاکید کرد که برای رشد میزان بهرهوری باید اقتصاد کشور از سمت رانتخواری به سمت فضای شفاف و سالم حرکت کند.
بر اساس این گزارش، جلالپور با بیان اینکه با ایجاد فضای رقابتی در کشور بهرهوری رشد مییابد، اضافه کرد: در فضایی که درآمدهای ناشی از رانت و سوءاستفادهها بسیار زیاد است، درآمدهای بهرهوری جایی نخواهد داشت.
نایبرییس اتاق ایران با اشاره به اینکه به دلیل تحریمها و محدود بودن فضای اقتصادی نگاه جدی به بهرهوری نشده است، تصریح کرد: هماکنون باید توجه کرد که در حوزه بهرهوری چه اقداماتی انجام گیرد.
اهمیت نیروی انسانی در افزایش بهرهوری
این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه سرمایه نیروی انسانی و اجتماعی از اهمیت زیادی در بهرهوری برخوردار است، افزود: اگر قرار بود سرمایههای مادی و فیزیکی زمینه پیشرفت را در ایران ایجاد کنند تاکنون این اتفاق افتاده بود بهخصوص زمانی که 700میلیارد دلار ارز در کشور وجود داشت و سرمایههای مالی به نوعی تبدیل به سرمایه فیزیکی شد.
جلالپور به وجود انبوه طرحهای نیمهتمام در کشور اشاره کرد و اذعان داشت: هرچند تاکنون اقدامات زیادی برای اتمام پروژههای نیمهتمام انجام شده اما در سالهای گذشته به دلیل چالشهای مختلف نهتنها در این مسیر موفق نبودیم بلکه به جای رشد اقتصادی 8درصدی حتی شاهد رشد اقتصادی منفی نیز بودهایم. وی با بیان اینکه در این برهه از زمان توجه به سرمایههای انسانی و اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: بر همین اساس باید توجه ویژهیی به آموزشهای ضمن خدمت و همچنین آموزش نیروی انسانی در بخشهای مختلف کرد.
نایبرییس اتاق ایران با اشاره به تحلیل رفتن سرمایه انسانی در سالهای گذشته، تصریح کرد: علاوهبر این، اعتماد عمومی و اخلاق به میزان زیادی کاهش یافته است به نحوی که دولت از ثروتمندان میخواهد از دریافت یارانه نقدی صرف نظر کنند اما تقریبا تمام ثروتمندان آن را حق خود میدانند.
نامناسب بودن محیط کسب و کار برای رشد بهرهوری
براساس این گزارش، در ادامه این همایش پدرام سلطانی، نایبرییس اتاق ایران علت عدم توفیق کشور در رشد بهرهوری را نامطلوب بودن وضعیت محیط کسب و کار برشمرد.
سلطانی با بیان اینکه در 6سال گذشته که اتاق بازرگانی به موضوع ارتقای بهرهوری پرداخته، ابعاد بسیاری از این موضوع برای اعضای این نهاد آشکار شده است، گفت: مشکل اصلی نبود بهرهوری نیست، بلکه مشکل موضوعاتی است که مانع رشد بهرهوری در کشور شدهاند، از اینرو در به دست آوردن رشد اقتصادی در قوانین برنامه توسعه اقتصادی موفق نبودهایم.
به گفته این فعال بخش خصوصی، بهرهوری خود معلول محیط کسب و کار است و اگر امروز رشد بهرهوری نداشتهایم به این دلیل است که در بهبود شرایط محیط کسب و کار موفق نبودهایم. نایبرییس اتاق ایران با اشاره به محاسبات صورت گرفته در زمینه رشد بهرهوری، عنوان کرد: بهرهوری در بخش خدمات بانکداری و بیمه بالاتر از سایر بخشها بوده است، این در حالی است که در بخش بانکداری و بیمه اصولا فعالیتها در محیطی قرنطینه انجام میشود. وی افزود: امروز اگر بخش تولید دچار چالش است، به دلیل مسایل و مشکلات محیطی و تحریمها است و اینکه با دنیا رقابتی نابرابر داشتهایم؛ در این فضای نابرابر پرداختن به موضوع بهرهوری اگرچه مهم است اما به دلیل عوامل محیطی نتیجه مورد دلخواه حاصل نخواهد شد.
سلطانی در ادامه در رابطه با افزایش بهرهوری در بخش بانکی و بیمهیی پرسشی را مطرح کرد: آیا اگر فعالیتهای بانکی و بیمه کشور رقابتی بود باز میتوانستیم شاهد چنین بهرهوریای در این بخش باشیم؟ و اضافه کرد: برای اینکه در نظام اقتصادی با دنیا رقابت کنیم، در وهله اول باید به بهبود محیط کسب و کار بپردازیم.
دولت شروعکننده افزایش بهرهوری
نایبرییس اتاق ایران با اشاره به اینکه بخش عمدهیی از اقتصاد کشور دولتی است، تصریح کرد: ما به عنوان بخش خصوصی مطالبهگر بهرهوری هستیم و این حرکت ابتدا باید از دولت شروع شود. این فعال بخش خصوصی با تاکید بر اینکه با تکلیف و قانون نمیتوان بهرهوری را افزایش داد، ادامه داد: مشکل کشور در نبود قانون نیست بلکه در وجود قوانین بسیار است. از اینرو بهرهوری در مجلس هم باید افزایش یابد اما نه با تولید قانون. سلطانی به یکی از مشکلات سر راه افزایش بهرهوری اشاره کرد و گفت: نامناسب بودن ریلگذاری تربیت نیروی انسانی در کشور از مشکلات دیگر بهرهوری نیروی کار است. نایبرییس اتاق ایران افزود: در حال حاضر شکاف بزرگی بین نیاز صنعت به نیروی کار ماهر و فارغالتحصیلان کارشناسی و کارشناسیارشد وجود دارد. از اینرو در نظام آموزشی نیز با مشکلاتی همراه هستیم که باعث افت بهرهوری نیروی کار میشود.
وی با بیان اینکه برای ارتقای بهرهوری در کشور، بنگاههای بخش خصوصی نیز باید نظام تشویقی قویای را در محیط کار به وجود آورده، خاطرنشان ساخت: همان طور که آموزش نیروی کار قبل از ورود به محل کار مهم است، آموزش حین خدمت نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
سهم بهرهوری در برنامه ششم
بر اساس این گزارش، در ادامه این نشست حمیدرضا فولادگر، رییس فراکسیون استاندارد و کیفیت مجلس شورای اسلامی، با اشاره به عملکرد برنامههای برنامه چهارم و پنجم توسعه و همچنین آغاز تدوین برنامه ششم، گفت: قرار است از رشد 8درصدی اقتصاد کشور، حدود یکسوم آن سهم ارتقای بهرهوری باشد. اما در برنامه ششم روی عدد و رقم بحثهایی وجود داشت و تنها رشد 8درصدی در این برنامه تصویب شد. وی در ادامه توضیح داد: به طور کل، آنچه به عنوان سیاستهای نظام و خط مشی مطرح میشود، باید فرابخشی و فراجناحی باشد. به عبارتی در برگیرنده همه بخشهای کشور باشد. فولادگر با اشاره به اقداماتی که در مجلس انجام شده و ارتباط مستقیمی که با افزایش بهرهوری داشت، گفت: در مجلس وارد بحث محیط کسب و کار شدیم، قانون رفع موانع تولید و تشکیل فراکسیونی در مجلس به نام کیفیت استاندارد اقدامات دیگر مجلس در این
راستا است.
انتظارات از رشد بهرهوری برآورده نشد
همچنین محمدی، رییس کمیته راهبری جشنواره ملی بهرهوری در این نشست به ارایه آمارهایی از نرخ رشد بهرهوری کشور از سال 70 تا 2011 پرداخت و گفت: ایران در نرخ رشد بهرهوری عامل کل، نرخ 4/0درصد را کسب کرده این در حالی است که این نرخ برای چین 2/3درصد، برای کرهجنوبی 7/1درصد و برای هند نیز 4/1درصد بوده است.
وی همچنین به سهم عوامل مختلف اقتصادی در رشد اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: سهم بهرهوری عامل کل در رشد اقتصادی کشور، 11درصد، سهم رشد سرمایه 62درصد، سهم فناوری اطلاعات 2درصد و سهم اشتغال 24درصد بوده است و این آمارها نشان میدهد که به هیچوجه به آن عددی که از سهم ارتقای بهرهوری در رشد اقتصاد کشور انتظار داشتیم نرسیدیم.