گروه بازرگانی
نتایج مذاکرات ایران و 1+5 در لوزان پیامدهای گوناگونی داشته است و هنوز باید منتظر باشیم تا پیامدهای دیگری از راه برسند. یکی از این پیامدهای احتمالی مناسبات بازرگانی ایران و روسیه است که مورد توجه مارک کاتز از پژوهشگران اندیشکده ویلسون قرار گرفته است. نوشته وی توسط مرکز اشراف به فارسی ترجمه شده است که در ادامه از نظرتان خواهد گذشت.
مسکو بهدنبال توافقی پایاپای میان روسیه و ایران به ارزش یکونیم میلیارد دلار در ماه بوده که طبق آن ایران روزانه ۵۰۰هزار بشکه نفت به روسیه بفرستد و در عوض تجهیزات و کالاهای روسی دریافت کند.
هرچند که اکنون روسیه عمدتا فلزات و کالاهای فلزی (و نیز برخی کالاهای چوبی، غلات و مواد معدنی) به ایران صادر میکند، درحالی که ایران اغلب غذا و محصولات کشاورزی به روسیه میفروشد. تهران ترجیح میدهد نفت خام خود را بهجای دریافت کالاهای روسی، در ازای دریافت دلار بفروشد، بهویژه اینکه ماشینآلات روسی کیفیتی پایینتر نسبت به ماشینآلات ساخت غرب دارند.
تعرفههای روسی و دیگر عوامل آزاردهنده (مانند سلامت پایین غذاهای روسی که صنعت طیور ایالات متحده بهخوبی از آن آگاه است) نیز مانع افزایش بازرگانی میان روسیه و ایران میشود. مسکو و تهران همچنین درمورد کنار گذاشتن دلار امریکا و بهکارگیری از واحد پول ملی خود در انجام معاملات میان دو کشور گفتوگو کردهاند، درحالی که ممکن است یک سود دوسویه و نوعی «احساس خرسندی» در این کار وجود داشته باشد؛ اما ازسوی دیگر، ضعیف بودن واحد پول روسیه و ایران میتواند تنشی بیپایان بر سر نحوه انجام این معاملات پایاپای بهوجود آورد.
سازمان همکاری شانگهای
این گزارش بهطور گستردهیی پخش شده که ایران آماده است تا از وضعیت ناظر به عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای (SCO) ارتقای مقام پیدا کند و این کار قرار است در نشست پیش روی سران که در جولای ۲۰۱۵ خواهد بود، روی دهد.
این سازمان- که فعلا روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، و ازبکستان را دربر میگیرد- بدین منظور شکل گرفته تا نهتنها بنا به ظاهر علیه جداییطلبی و تجزیهطلبی، تندروی و تروریسم مبارزه کند، بلکه بهدنبال این است تا تاثیر و نفوذ غرب در منطقه را نیز محدود سازد. تهران از دیرباز بهدنبال این بوده تا به عضو کامل سازمان همکاری شانگهای تبدیل شود، اما تا پیش از این با واکنش منفی این سازمان روبهرو شده بود. گویا اعضای فعلی سازمان همکاری شانگهای اکنون که ایالات متحده و نیروهای ائتلاف در حال خروج از آن کشور هستند، همکاری با ایران درمورد مساله افغانستان را دارای اهمیت دانستهاند. هرچند سازمان همکاری شانگهای یک توافق دفاعی حقیقی نیست.
بهبود روابط ایران با غرب و امریکا
به ضرر اقتصاد و سیاست خارجی روسیه
مسکو میداند که اگر توافق هستهیی پیش رو (همانگونه که پیشبینی میشود) دارای این شرط باشد که روسیه سوخت مصرفشده از رآکتورهای هستهیی ایران را بازفرآوری (پردازش مجدد) کند، این کار از نظر اقتصادی بهنفع روسیه خواهد بود، اما ازسوی دیگر، اگر برداشته شدن اختلافات درمورد مساله هستهیی ایران در سطح گستردهتر منجر به بهبود روابط ایران با ایالات متحده و غرب شود، در آن صورت پیوندهای اقتصادی تهران با غرب به سرعت گسترش خواهد یافت و تاثیر و نفوذ روسیه در ایران پایین خواهد آمد. اگر بهبود روابط ایالات متحده و ایران منجر به افزایش همکاری این دو کشور درمورد مسایل منطقهیی (مانند سوریه) شود، در آن صورت روسیه چارهیی نخواهد داشت جز آنکه به هرچه که واشنگتن و تهران دررابطه با مسایل منطقه تصمیمگیری کنند، تن در دهد.