مهم‌ترین نکات سخنرانی رییس‌جمهور در اجلاس شانگهای
مقابله با «تحریم» باید به یکی از «اصول» سازمان همکاری شانگهای تبدیل شود
ثبات، توسعه منطقه‌یی و رفاه ملی نیز از موضوعات مهم دیگری است که باید همواره مدنظر قرار گرفته و این سازمان با توسعه و طراحی سازوکارهای تاثیرگذارتر در عرصه‌های منطقه‌یی و بین‌المللی به نقش‌آفرینی مبادرت کند.
انرژی، آب و توسعه شبکه‌های مواصلاتی برای دسترسی به بازارهای جهانی، بی‌شک در جهت ثبات و توسعه منطقه‌یی حایز اهمیت خواهد بود.
شرایط سیاسی امروز افغانستان موجب نگرانی اعضای سازمان است و ما امیدواریم با توجه به اهمیت این کشور از ثبات و امنیت آن، مردم و گروه‌های سیاسی افغانستان با حزم، دوراندیشی و درایت از این شرایط در جهت تامین منافع مردم خود عبور کنند.
همکاری‌های اقتصادی ایران، سازمان شانگهای را از ساختار ارتباطی پیشرفته‌یی از خلیج فارس تا اقیانوس هند و از آنجا تا دریای چین برخوردار می‌کند.
حل و فصل «بحران منطقه» نیازمند اقدام مشترک منطقه‌یی و بین‌المللی است.
بدون حضور نقش‌آفرین ایران، طراحی کریدورهای حمل و نقلی و انتقال انرژی در منطقه فاقد توجیه اقتصادی و عملیاتی خواهد بود.
«چهاردهمین» اجلاس سران کشورهای سازمان همکاری «شانگهای»با شعار «همکاری»، «رشد»، «شکوفایی» و «توسعه مشترک» صبح روز گذشته با حضور سران کشورهای عضو اصلی این سازمان و رییس‌جمهور کشورمان، به عنوان یکی از اعضای«ناظر»، در محل کاخ «نوروز» شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، آغاز شد. حسن روحانی در آیین گشایش این اجلاس که با حضور «روسای جمهور» و نمایندگان «15 کشور» و «4 سازمان بین‌المللی» برگزار شد، درباره ضرورت همکاری‌های «اقتصادی و «امنیتی» اعضای شانگهای سخنرانی کرد. یکی از دستاوردهای اولیه نشست «چهاردهم» شانگهای برای ایران، دیدارها و رایزنی‌هایی بود که رییس‌جمهور ایران در حاشیه این اجلاس با مقامات روسیه، چین، هند، ترکمنستان، افغانستان، ازبکستان و... انجام داد.
چین خواهان روابط استراتژیک با ایران
روسای جمهور «ایران» و «چین» ظهر روز گذشته در حاشیه اجلاس شانگهای در تاجیکستان، دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار، دو طرف با تشریح مهم‌ترین سرفصل‌های «اقتصادی»میان دوطرف خواستار افزایش حجم تبادلات اقتصادی شدند، ضمن اینکه رییس‌جمهوری چین از سفر خود به ایران در سال «آینده» خبر داد. به گزارش ایرنا، حسن روحانی در این دیدار با اشاره به‌روابط مستحکم ایران و چین، به‌مذاکرات خود با همتای چینی در اجلاس گذشته شانگهای و تشکیل هفت گروه کاری مشترک اشاره کرد و خواستار اجرای هرچه سریع‌تر توافقات فی‌مابین شد. «شی جین پینگ» رییس‌جمهوری چین نیز جایگاه مهم ایران در منطقه و جهان را یادآور شد و گفت: «چین خواهان روابط استراتژیک با ایران است.»
دیدار روحانی با پوتین
رییس‌جمهور ایران و رییس‌جمهوری فدراسیون روسیه نیز درحاشیه چهاردهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای در «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان دیدار و گفت‌وگو کردند. این دیدار که مورد توجه رسانه‌ها نیز قرار گرفت، قبل از پایان سفر روحانی و ترک «دوشنبه» انجام شد. به گزارش خبرگزاری‌ها، روحانی و پوتین با اشاره به‌مهم‌ترین اولویت‌های «اقتصادی» و «امنیتی» منطقه، راه‌های گسترش روابط فی‌مابین را مرور کردند. روسای جمهوری ایران و روسیه در این دیدار با اشاره به امکانات و توانمندی‌های دو کشور، خواهان گسترش روابط تهران- مسکو در همه عرصه‌های مورد علاقه شدند.
اولویت سرمایه‌گذاری هند در ایران
حسن روحانی ظهر جمعه و در دیدار وزیر خارجه هند با وی نیزکه در حاشیه اجلاس شانگهای در تاجیکستان برگزارشد، گفت: «ایران و هند علاوه بر ریشه‌های مشترک تاریخی و فرهنگی همواره شرکای مطمئنی برای یکدیگر بوده‌اند.» رییس‌جمهور کشورمان با اشاره به‌روابط تاریخی «ایران» و «هند» در زمینه‌های فرهنگی و تجاری تاکید کرد: «ایران برای سرمایه‌گذاری هند در پروژه‌های خود به‌ویژه در بندر چابهار اولویت قائل است.» روحانی از نخست وزیر هند برای سفر به تهران و مذاکره در خصوص توسعه روابط دعوت کرد و گفت: «ایران علاوه بر روابط تاریخی همواره یکی از شرکای مطمئن و از تامین‌کنندگان اصلی انرژی هند بوده است.»«سوشما سوراج» در پاسخ به‌دعوت روحانی از هند برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در بنادر جنوبی ایران به‌ویژه چابهار، گفت: «هند در حال بررسی نهایی این موضوع است و نتیجه نهایی طی هفته‌های آینده اعلام خواهد شد.»وی همچنین با تشکر از دعوت از نخست وزیر کشورش برای سفر به تهران، گفت: «پروژه‌های کریدور ترانزیتی شمال - جنوب علاوه بر کاهش قابل توجه هزینه‌های حمل و نقل، منافع دو کشور و سایر همسایگان را نیز تامین خواهد کرد و نخست وزیر هند در سال آینده از ایران
دیدار خواهد کرد.»
دیدار با روسای جمهور افغانستان و ترکمنستان
همچنین حسن روحانی در دیدار با «حامدکرزای» همتای افغانستانی خود به اهمیت ثبات و آرامش در سایه همکاری و حضور همه گروه‌های سیاسی افغانستان، تاکید کرد و گفت: «تحقق اراده و خواست مردم افغانستان مهم‌ترین عامل در توسعه این کشور است و جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه مساعدتی در این زمینه آماده است. حامد کرزای رییس‌جمهوری افغانستان در این دیدار، آخرین تحولات سیاسی و داخلی افغانستان پس از انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری در این کشور را به اطلاع رییس‌جمهوری ایران رساند. در این گفت‌وگو، اقدامات و تحرکات کشورهای مختلف منطقه و نیز نقش قدرت‌های فرامنطقه‌یی در زمینه آینده افغانستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
ایران برای همه ایرانیان است
قبل از آغاز رسمی اجلاس رییس‌جمهور روز پنج‌شنبه در دیدار ایرانیان «مقیم» تاجیکستان با اشاره به اینکه شرایط اقتصادی اجتماعی، سیاست داخلی و روابط بین‌الملل و ثبات و امنیت کشور در همه زمینه‌ها رو به رشد است گفت: «آنچه امروز در ایران و در میان ایرانیان در سراسر جهان مشاهده می‌شود امید و نشاط بیشتر به آینده و توسعه و تعالی در داخل کشور است.»
رییس‌جمهور با بیان اینکه همه سرمایه‌داران و کارآفرینان به‌دنبال سرمایه‌گذاری در داخل کشور هستند و این به معنای امید و اعتماد و آینده بهتر برای کشورشان است گفت: «ما امروز می‌بینیم که رشدی که درتورم وجود داشت قدم به قدم در حال کاهش است.» رییس دولت یازدهم با اشاره به پیشرفت‌های ایران در عرصه‌های مختلف از جمله هسته‌یی و هوا فضا تاکید کرد و گفت: «به فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی و صلح آمیز خود ادامه خواهیم داد و خواهان روابط سالم اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با همه دنیا و همه ملت‌ها هستیم.» همچنین صبح روز جمعه روحانی با قربانعلی بردی محمداف رییس‌جمهور ترکمنستان دیدار و گفت‌وگو کرد، ضمن اینکه دیدار روسای‌جمهور ایران و ازبکستان هم انجام شد. در این دیدارها دوطرف راه‌های گسترش مبادلات اقتصادی و فرهنگی دوکشور را خواستار شدند.
فرصت‌های اجلاس شانگهای برای ایران
حضور پر رنگ ایران در اجلاس چهاردهم شانگهای و رایزنی با مقامات و سران کشورهای عضو و ناظر و در راس آنها روسیه، چین و هندوستان که فرصتی «منحصر به فرد» برای تامین منافع ملی و ترمیم روابط خارجی و بین‌الملل ایران که متاسفانه در سال‌های گذشته با آسیب جدی مواجه شده بود، از جمله دستاوردهای اولیه‌یی بود که از این نشست عاید ایران خواهد شد. همچنین اجلاس شانگهای جدای از همکاری‌های «اقتصادی» و «امنیتی» این دستاورد و فرصت قابل توجه را برای ایران فراهم کرد تا پیش از رسیدن قطار هسته‌یی به مراحل نهایی «توافق جامع»، در یکی از مهم‌ترین سازمان‌های منطقه‌یی با رهبران کشورهای مهم منطقه و جهان از جمله روسیه، چین، قرقیزستان، قزاقستان، افغانستان، تاجیکستان، مغولستان و هند در زمینه مسایل مهم منطقه به‌ویژه بحران عراق وفلسطین دیدار و گفت‌وگو کند.
ارزیابی نهایی تحلیلگران از اجلاس چهاردهم
ریاست دوره‌یی «شانگهای» در اختیار تاجیکستان است و بعد از سال 2008 این دومین باراست که این کشور میزبان اجلاس سران این نهاد منطقه‌یی شده است. بسیاری از تحلیلگران امور بین‌الملل تاکید می‌کنند که حضور رییس‌جمهور ایران در این اجلاس؛ یعنی جایی که تمامی قدرت‌های بزرگ «شرقی» در آن جمع شده‌اند، برای همه طرف‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. چرا که از نظر کشورهای عضو، ایران به‌عنوان یک بازیگر مهم و قدرتمند منطقه‌یی می‌تواند کارکردهای این سازمان را افزایش دهد. در واقع ایران کشوری است که به‌عنوان شریک گفت‌وگو و رایزنی‌های سازمان مورد توجه است و می‌تواند علاوه بر افزایش قابلیت‌های بالقوه سازمان، به آن در امور منطقه‌یی از جمله خاورمیانه و حل و فصل سیاسی و دیپلماتیکی بحران‌های امنیتی موجود در این منطقه کمک کند. ضمن اینکه حضور مستمر روحانی در این اجلاس نشان می‌دهد که دولت «تدبیر وامید» یکی از طرف‌های گفت‌وگو و تبادل نظر با کشورهای قدرتمند و تاثیرگذار در معادلات منطقه‌یی و جهانی است که از این نظر نیز نشست اخیر می‌تواند فرصتی مهم برای ایران باشد.
