گروه ایران مهدی بیک
در چهارمین روز مذاکرات ژنو و پس از سه دور مذاکره صالحی و مونیز؛ مذاکرات هسته‌یی دو جانبه و چندجانبه ایران با کشورهای 1+5 با حرارت تمام درحال پیگیری است؛ از ژنو خبر می‌رسد که روز گذشته دور دوم مذاکرات ایران و امریکا با حضور ظریف - کری و صالحی - مونیز انجام شد. مذاکراتی که با حضور معاونان وزیر امورخارجه ایران، امریکا و اروپا دنبال می‌شود تا آخرین هماهنگی‌ها برای به سامان رساندن اختلافات باقی مانده صورت پذیرد. تحلیلگران غربی، حضور رییس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی امریکا را در مذاکرات اخیر به منزله «تقویت جنبه فنی مذاکرات» ارزیابی کردند و آن را «نشانه تغییر در روند گفت‌وگوها» خواندند. روز گذشته همچنین ایسنا به نقل برخی از منابع نزدیک به مذاکرات اعلام کرد که هرچند زمان دور بعدی مذاکرات هنوز قطعی نشده است اما به احتمال قوی جمعه هفته آینده خواهد بود.
واشنگتن‌پست: اوباما امتیازات بی‌شماری در مذاکرات هسته‌ای به ایران داده است
به نظر می‌رسد، دایره وسیعی از اخبار رسانه‌های غربی این روزها به‌صورتی تنظیم می‌شود تا شمایلی از یک توافق برد، برد را برای افکارعمومی جهانی به تصویر بکشد. نمونه چنین تحلیل‌هایی را روز گذشته واشنگتن پست انجام داد. این نشریه امریکایی با اشاره به روابط نه چندان گرم اوباما با رژیم صهیونیستی، اشتیاق وی برای دستیابی به توافق و سابقه عملکرد او نوشته است که در این شرایط، قانع کردن کنگره برای پذیرش توافق هسته‌یی با ایران برای اوباما دشوار خواهد بود.
نشریه واشنگتن‌پست در گزارشی با ادعای اینکه اوباما طی مذاکرات هسته‌یی امتیازات بی‌شماری را دراختیار ایران قرار داده است و توافق احتمالی به‌جای اینکه «همانطوری که زمانی امید می‌رفت، قابلیت دستیابی ایران به سلاح هسته‌یی را از بین ببرد به‌دنبال کنترل فعالیت‌های ایران برای سال‌های محدودی است.» به نوشته واشنگتن‌پست این توافق بر این اساس که هیچ جایگزین بهتر دیگری از آن وجود ندارد ممکن است که قابل دفاع باشد، خاصه اینکه کارشناسان بر این باورند که یک «راه‌حل» نظامی تنها به‌طور موقت مفید بوده و احتمالا اثرات معکوسی خواهد داشت. این نشریه در ادامه نوشت که با این همه چنین توافقی در هر شرایطی چالش‌برانگیز خواهد بود.
زمانی برای اتخاذ تصمیمات سیاسی
همزمان با دور نخست مذاکرات ظریف- کری و صالحی - مونیز، معاونان وزیران خارجه ایران و کشورهای 1+5 جلسه داشتند و با پایان یافتن آن، عراقچی، روانچی و شرمن نیز به مذاکره‌کنندگان ایرانی و امریکایی پیوستند. اما رویترز روز گذشته به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشته است که طرفین مصمم به حل اختلافات باقی‌مانده هستند.
وی همچنین فضای مذاکرات را «خوب اما بسیار جدی» توصیف کرده و گفته است: «شکاف‌ها همچنان باقی است و مذاکره‌کننده‌ها سخت در تلاش هستند تا به یک نقطه مشترک برسند.» رویترز همچنین به نقل از یک مقام ارشد وزارت‌خارجه امریکا نوشته است که مذاکرات روز گذشته که با حضور وزیران خارجه ایران و امریکا همچنین مقامات ارشد بخش انرژی دو کشور برگزار شد «تقریبا هر موضوعی» را شامل می‌شود.
این رایزنی‌ها برای حل و فصل آنچه کشورهای غربی به آن «نگرانی‌ها از برنامه هسته‌یی ایران» می‌گویند انجام می‌شوند. این درحالی است که ایران خواستار توجه جامعه جهانی به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌یی خود است.
اظهار امیدواری یک مقام سعودی
به توافق ایران و 1+5
اما مهم‌ترین اظهارنظر مربوط به مذاکرات هسته‌یی را معاون وزیرامورخارجه عربستان بیان کرد. امیر ترکی بن محمد در گفت‌وگو با روزنامه الوطن درباره برنامه هسته‌یی ایران گفت: «همچنان اختلافاتی میان کشورهای 1+5 و ایران وجود دارد و ما امیدواریم که آنها به توافق دست یابند اما این توافق مشروط به تضمین امنیت و سلامت منطقه است و این امر برای ما بسیار اساسی است و این توافق نباید با خللی مواجه شود.» از سوی دیگر آسوشیتدپرس در گزارشی با اشاره به پاسخ علی‌اکبر ولایتی به اظهارات اخیر وزیر امورخارجه امریکا درباره احتمال ترک میز مذاکره نوشت: «این اظهارات نشان‌دهنده وجود سختی در مذاکرات هسته‌یی ایران و گروه 1+5 است.» علی‌اکبر ولایتی، رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران روز یک‌شنبه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سخنان اخیر جان کری، وزیر امورخارجه امریکا در لندن مبنی بر اینکه اگر تا ماه مارس به توافق سیاسی مورد نظر نرسیم مذاکرات را متوقف می‌کنیم، گفت: «ادامه یا توقف مذاکرات به امریکایی‌ها بستگی دارد.»
اظهارات کری و پاسخ مقامات ایرانی به آن
این صحبت‌ها دقیقا مشابه اظهاراتی است که روز گذشته از سوی مذاکره‌کننده ارشد ایرانی در مورد مذاکرات اعلام شد. سیدعباس عراقچی در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر وزیرخارجه امریکا در لندن قبل از شرکت در مذاکرات ژنو گفت: «هم امریکایی‌ها و هم اعضای 1+5 بارها این را تجربه کردند که فشار سیاسی و رسانه‌یی به هیچ‌وجه باعث نمی‌شود که ایران در مذاکرات منش، روش، خواسته‌ها و مواضع خود را تغییر دهد و این یک امر ثابت شده است.» عراقچی با تاکید بر اینکه مذاکرات باید در جهت منافع دو طرف و با راه‌حل بُرد- بُرد پیش برود، گفت: «اگر به این شکل نباشد و یک طرف سعی کند از روش‌های غیرمذاکراتی، اراده خود را در مذاکرات تحمیل کند ما هم حتما اِبایی از ترک میز مذاکره نخواهیم داشت ولی این موقعیتی نیست که ما الان در آن قرار داریم.»
زمان تصمیم‌گیری‌های سیاسی
فرا رسیده است
عراقچی درباره این دور از مذاکرات که با حضور وزرای‌خارجه ایران و امریکا و رییس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی امریکا برگزار شد، گفت: «به‌طور متناسب در روز سوم مذاکرات جلسات متعددی به‌صورت دو و سه جانبه داشتیم که مهم‌ترین آن جلسه در سطح وزرا و در سطح معاونان پنج به‌علاوه یک بود.»
عضو تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفت: «در برخی موارد اختلافات راه‌حل‌هایی پیدا شده و الان زمانی است که باید تصمیم‌گیری‌های سیاسی صورت گیرد به همین دلیل ارتباطات سطح بالای مقامات دو طرف را ضروری‌تر کرده است.»
وی افزود: «حضور دکتر صالحی به‌دلیل اشراف وی به مسایل فنی و ریز بسیار مفید بود زیرا وی در مسایل فنی هسته‌یی حرف آخر را می‌زند.»
