روز گذشته خبر دیدار رییس سازمان انرژی اتمی ایران با وزیر انرژی امریکا در فضای رسانه‌یی منتشر شد؛ رویدادی که براساس آن می‌توان چشم‌انداز مناسبات ارتباطی ایران با کشورهای غربی (مشخصا امریکا) را با فرضیات تازه‌یی، تحلیل کرد. من فکر می‌کنم در دولت دهم، نوک پیکان غرب‌ستیزی و امریکاستیزی به منتها درجه رشد خود رسید تا اینکه مردم در انتخابات خرداد سال92 به شکل دیگری از ایده‌های اجرایی که مبتنی بر تنش‌زدایی و گسترش مراودات ارتباطی با همه کشورهای جهان بود، رای دادند. مشخص است که اگر سیاست‌های قبلی موردتوجه مردم قرار داشت باید نامزد دیگری که وعده پیگیری همان تفکرات را داده بود، با اقبال مردم مواجه می‌شد که البته این‌گونه نشد. معتقدم که دولت تدبیر و امید کمابیش در مسیر تامین مطالبات مردم در حوزه‌های گوناگون گام بر می‌دارد، بنابراین نه‌تنها توافق هسته‌یی اتفاق می‌افتد، بلکه دیوار بلند بی‌اعتمادی که طی سال‌های گذشته محکم شده بود نیز، آرام‌آرام ترک بر می‌دارد. باید توجه داشت که این تنها مردم ایران نیستند که خواستار بهبود روابط‌اند، نظرسنجی‌های اخیر جامعه امریکا نشان می‌دهد که مردم این کشور نیز از سیاست‌های اوباما برای رفع تحریم‌ها حمایت کرده و هر نوع تحریم تازه علیه ایران را نامعقول ارزیابی می‌کنند. نهایتا باید به مسایل و معادلات منطقه‌یی هم اشاره کرد، امروز معضل داعش و گروه‌های تکفیری، ایجاد نوع تازه‌یی از توازن قوا در منطقه را ضروری می‌سازد. در این مدل ایران و امریکا باید با تعریف منافع مشترک و راهبردهای منطقی در مناطقی چون افغانستان، عراق، لبنان و حتی سوریه همکاری‌های مشترکی را ترتیب دهند. از این منظر، دیدار صالحی با مونیز در ژنو می‌تواند به‌عنوان یک نقطه‌عطف در مناسبات ارتباطی دوطرف درنظر گرفته شود و معتقدم که ایران در این مسیر دیگر به عقب برنمی‌گردد. البته در پایان باید به این نکته اشاره کنم که برخی گروه‌های افراطی و تندرو در داخل و خارج کشور از پیشرفت مذاکرات اظهار نارضایتی می‌کنند که ظاهرا این مخالفت‌ها به‌دلیل منافعی است که فضای ملتهب ارتباطی ایران و امریکا برای آنها ایجاد می‌کنند. اینکه دشمنان ایران در خارج از کشور در مذاکرات هسته‌یی چالش ایجاد می‌کنند، درک شدنی است، اما این موضوع که برخی گروه‌ها در داخل در مسیر دولت برای توافق هسته‌یی سنگ‌اندازی می‌کنند، از منظر تحلیلی کاملا معنادار است. از آنجایی که این گروه از مخالفان هویت خود را براساس امریکاستیزی تعریف کرده‌اند، هر نوع افق تازه‌یی در دیپلماسی را با شدیدترین انتقادات پاسخ می‌دهند که البته تغییر ذایقه مخالفان، یک‌شبه حاصل نمی‌شود و باید برای آن وقت و برنامه داشت.
افق تازه مناسبات ایران و امریکا
ارسال نظر
