گروه دانشوفن
گروه دانش و فن - آییننامه ساماندهی و نظارت بر خدمات پیامکی شبکههای ارتباطی بهمن ماه سال ۹۳ در جلسه شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید تا با وجود توسعه و پیشرفت فناوریها در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات و گسترش استفاده از این ابزار ارتباطی در تمام سطوح جامعه، این خدمات شکل قانونی به خود گیرد.
تا پیش از این ضوابط و دستورالعمل خاصی برای عرضه خدمات پیامکی در کشور وجود نداشت و شرکتهای ارائهدهنده این خدمات و نیز وزارت ارتباطات به عنوان برقرارکننده زیرساختهای ارتباطی، مشکلات محتوایی موجود در ارائه این سرویس را برعهده نمیگرفتند اما شورای عالی فضای مجازی به عنوان نهاد سیاستگذار در حوزه فضای مجازی کشور، با تصویب این آییننامه، الزاماتی برای دست اندرکاران این خدمات تدوین کرد تا ناهنجاریها و معضلات متعدد در عرصه پیامکهای تجاری و تبلیغاتی خاتمه یاید.
بررسیهای صورت گرفته از سوی مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال وزارت ارشاد نشان میدهد که ارائه خدمات ارزش افزوده اپراتورهای موبایل بر بستر پیامک، با هنجارها و نرمهای فرهنگی جامعه فاصله دارد که در این زمینه باید ضوابط ارائه این خدمات به مشترکان تدوین شود.
در آییننامه مصوب شورای عالی فضای مجازی، خدمات پیامکی در دو دسته خدمات پیامک انبوه که جنبه تبلیغاتی دارد و بدون درخواست مشترک ارسال میشود و هزینهیی برای مشترکان دربر نخواهد داشت و نیز پیامکهای ارزش افزوده که به انتخاب مشترک خواهد بود و باید بابت آن هزینه پرداخت کند تقسیم شده است.
براساس سیاستهای مدنظر در این مصوبه، پیامکهای انبوه با محتوای اطلاعرسانی و تبلیغاتی به دلیل حجم زیاد پس از ارسال تحت نظارت وزارت ارشاد قرار خواهند گرفت اما پیامکهای ارزش افزوده پیش از ارسال باید تحت نظارت وزارت ارشاد قرار گیرد و پس از دریافت مجوز، امکان استفاده از آن برای مشترکان ممکن خواهد بود؛ همچنین طبق سیاستهای این مصوبه، شرکتهای ارائهدهنده خدمات پیامکی باید براساس موازین نظام جمهوری اسلامی و پس از تایید وزارت ارشاد نسبت به ارسال پیامک اقدام کنند. در غیر اینصورت برای این شرکتها و حتی اپراتورهای تلفن همراه که بستر ارائه این سرویس را آماده کردهاند جرایمی در نظر گرفته شده است.
در این خصوص رییس مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال گفت: پیامکهای مختلفی که برای کاربران ارسال میشود به دو دسته پیامکهای ارزش افزوده و تبلیغاتی تقسیم میشوند. در این میان پیامکهای ارزش افزوده قطعا پیش از انتشار، ممیزی شده و دستگاههای مختلفی که ماموریت آنها کاملا مشخص است در این زمینه توجیه شدهاند و کارگروهی دراین خصوص ایجاد شده و تمام پیامکهای ارزش افزوده با سرعت بسیار بالا مورد ارزیابی قرار میگیرند.
وی ادامه داد: دسته دوم پیامکها، پیامکهای انبوه تبلیغاتی هستند که معمولا نظارت آنها حالت پس بینی دارد، یعنی پیش از انتشار این نوع پیامکها نظارتی روی آنها وجود ندارد. البته نمونهیی از پیامکهای ارسالی از سوی اپراتور یا شرکتهایی که دارای سرشماره ارسال پیامک انبوه هستند، برای ما ارسال میشود و ما آنها را نگه میداریم. همچنین در این زمینه دستورالعملی شامل 16 بند به تمام این شرکتها ابلاغ شده و آنها موظف به رعایت تمام بندهای این دستورالعمل هستند.
رییس مرکز رسانههای دیجیتال ارشاد در ادامه در پاسخ به این سوال که با این وجود همچنان مشترکان پیامکهای ارزش افزودهیی با محتواهای عجیب و غریب دریافت میکنند که نشان از نظارت ناکافی در این زمینه دارد توضیح داد: اکنون نظامنامه تخلفات در حال تدوین است و در این خصوص با متخلفان برخوردهایی هم شده است، اما به هرحال باید انصاف داد که تعداد پیامکهایی که پیش از این ارسال میشد و منشأ آنها مشخص نبوده یا دارای مفاهیم بررسی نشده بود اکنون به مراتب کمتر شده است.
وی افزود: حال از طریق سامانه طراحی شده شرایطی ایجاد شده تا نسخهیی از تمام پیامکهایی که به شکل انبوه ارسال میشوند ثبت شود و در این میان اگر اشتباهی رخ داده و اشتباهی صورت گیرد، به سرعت این موضوع تذکر داده شده و به عنوان تخلف ثبت میشود.
موسویان در ارتباط با آمار تخلفاتی که در این زمینه رخ داده اظهار کرد: آمارهای فعلی گویای آن است که میزان پیامکهای انبوهی که دارای محتوای نامناسب هستند بهشدت کاهش پیدا کرده و به خصوص پیامهایی که در خصوص فال و فالبینی و مواردی که مبانی علمی ندارند بهشدت کاهش یافته است.
وی ادامه داد: در برخی موارد از جمله موضوعاتی که به معرفی محصولات پزشکی مربوط میشود نیز این شرکتها ملزم به دریافت مجوز از سوی وزارت بهداشت شدهاند.
موسویان همچنین متذکر شد: با این وجود همچنان سامانه 100001314 برای اعلام مشکلات مردمی در نظر گرفته شده و اگر افراد پیامکی با محتوای نامناسب دریافت میکرده و این موضوع را از طریق این سامانه اطلاعرسانی کنند. ما به سرعت این موضوع را بررسی خواهیم کرد.
رییس مرکز رسانههای دیجیتال ارشاد ادامه داد: اپراتورهای اصلی ما قطعا بندهای مختلف ابلاغی را رعایت میکنند. تلاشها برای نرمافزاری که بتواند لایههای زیرین پنلها را هم کنترل کند ادامه دارد، اما این موضوع کمی زمان نیاز دارد.
وی در پاسخ به این سوال که بیش از دو سال است این مساله نابهسامان باقی مانده و همچنان نتیجه قطعی نداده است، آیا با این وجود همچنان نیاز به زمان برای اصلاح این روند وجود دارد، گفت: سامانهیی که پیش از این قول داده بودیم اکنون وجود دارد و لازم است شرکتهای ارسالکننده پیامک یک نسخه از پیام ارسالی را روی سرورهای خاصی قرار دهند. نسخهیی از سوی اپراتور ارسال میشود و در نهایت تمام اینها با یکدیگر قیاس میشوند. اکنون ما حلقههای اول ارسال پیامک را بهطور کامل رصد میکنیم، اما حلقههای انتهایی رصد نمیشود و ما هنوز مشتریان مربوط به این بخش را نمیشناسیم برهمین اساس اصلاح این روند نیاز به مدتی زمان نیاز دارد.