گروه اقتصاد اجتماعی
بیخانمانی یکی از معلولهای فقر است، فقری که امکان استفاده از سرپناه را به عنوان یک کالا از انسانها میگیرد.
اگرچه همه انسانهای فقیر بیسرپناه نیستند، اما با قاطعیت میتوان گفت که اکثریت قریب به اتفاق بیخانمانها را افراد فقیر تشکیل میدهند. این یعنی برای رفع معضل کارتنخوابی، مهمتر از طراحی نظامهای حمایتی، ریشهیابی علل فقر و پیدا کردن راهکارهایی برای ریشهکن کردن آن است. اما فقر پدیدهیی مختص ایران نیست. هرچند از ابتدای تاریخ بشر فقر وجود داشته است، اما در دوران مدرن مفهوم جدیدی از فقر پدید آمده است. فقری که ویژگی اصلی نظام سرمایهداری است. این نظام با ایجاد امکانات تولید انبوه و اختصاص منابع به این سبک از تولید، توانسته است ثروت جوامع بشری را افزایش دهد. در واقع ثروت انباشته شده در 200 سال اخیر، چندین برابر ثروت اندوخته بشر از بدو شکلگیری نخستین نظامهای تولید است. اما مساله اینجاست که این ثروت بهگونهیی توزیع نشده که بتواند فقر را ریشه کن کند، بلکه حتی باعث افزایش آن نیز شده است. دادهها نشان میدهد که نسبت افراد ثروتمند به کسانی که در فقر مطلق زندگی میکنند، از 1 به 3 در سال 1830 به 1 به 88 در سال 2013 رسیده است. همچنین افزایش امکانات زندگی و رشد سطح زندگی حداکثری، در کنار گسترش شکاف درآمدی باعث شده
است حتی آن دسته از جمعیت که در تامین نیازهای اساسی خود ناتوان نیست و فقیر مطلق به حساب نمیآید، دچار فقر نسبی شود، یعنی به زبان ساده خود را در برابر ثروتمندان جامعه فقیر و فلاکتزده بیابد.
تصویر زیر نمایانگر واقعیاتی درباره فقر در سطح جهان است که از گزارش توسعه انسانی برنامه توسعه سازمان ملل متحد استخراج شدهاند. بیشک شناخت این واقعیت نخستین گام برای ریشهیابی فقر و از پی آن، ریشهکنی فقر است.