گروه اقتصاد اجتماعی|
معصومه ابتکار، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست در جلسه شورای علمی دانشنامه محیط‌زیست که با حضور معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی، در محل سازمان حفاظت محیط‌زیست تشکیل شد، با اشاره به اهمیت روز افزون محیط‌زیست در سطح جهان، گفت: «امروزه افزایش دانایی در این حوزه از سطح صرفا علمی تا سطح دانش عمومی از جمله مهم‌ترین راهکارها برای حفظ محیط‌زیست است.» او با تاکید بر ارتباط مستمر و پیوسته زندگی انسان در ابعاد مختلف با محیط‌زیست، گفت: «سطح آگاهی و اطلاعات مردم از محیط‌زیست، در انتخاب درست شیوه زندگی توسط آنها تاثیری مستقیم دارد؛ زیرا تصمیم‌گیری افراد بر اساس دانش و آگاهی آنها است.»
رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست با یادآوری سرعت تغییرات در حوزه‌های مختلف علمی به ویژه محیط‌زیست، گفت: «به دلیل همین وسعت و سرعت تغییرات علمی، باید دو موضوع زمان‌بندی و امکان اصلاح و بازنگری مداوم در مطالب دانشنامه مورد توجه جدی قرار گیرد.» او ادامه داد: «یکی دیگر از نکات مهم در تدوین دانشنامه محیط‌زیست، حفظ پیوستگی و
جامع‌نگری و ارتباط موضوعات با وجود تقسیم‌بندی موضوعی دانشنامه است.» او افزود: «پیوستگی موضوعی و علمی، پیوستگی مدیریتی را به همراه دارد که اکنون در اهداف جهانی توسعه پایدار بسیار مورد توجه و تاکید است.»
معاون رییس‌جمهوری با اشاره‌یی به فراگیری و میزان استفاده و رجوع به دانشنامه جهانی ویکی پدیا گفت: «ویکی پدیا در کنار آنکه دانشنامه عمومی، قابل اعتماد و فراگیر در جهان است، سال‌هاست با تعریف چارچوبی خاص، امکان فعالیت وسیع علمی از سطح شهروندان ساده تا سطح متخصصان و محققان را فراهم آورده است.» او ادامه داد: «البته بی‌شک در چنین وسعت کاری، احتمال خطا نیز وجود دارد ولی مزیت‌های فراوان این اقدام قابل انکار نیست و به همین منظور بررسی امکان تعریف مشابهی از این روند و اقدام برای دانشنامه محیط‌زیست باید در دستور کار قرار گیرد.»
ابتکار با بیان اینکه محیط‌زیست موضوع فراگیر و مرتبط با تمام اقشار جامعه است، گفت: «ایجاد نسخه آنلاین و اینترنتی دانشنامه محیط‌زیست در کنار نسخه چاپی منجر به فراهم کردن امکان دسترسی بیشتر به مطالب برای تمام سطوح جامعه می‌شود.»
ابتکار با ابراز تاسف از مصرف بالای کیسه پلاستیکی در ایران گفت: «در شرایطی که حتی کشورهای آفریقایی همچون مراکش و رواندا هم نسبت به حذف این کیسه‌ها اقدام کرده‌اند، بخش مهمی از موفقیت در حفظ محیط‌زیست مشروط به موفقیت در نشر و بسط اطلاعات و آگاهی‌های محیط‌زیستی در میان عموم مردم است.» او با یادآوری تهیه و انتشار سه دوره گزارش وضعیت محیط‌زیست ایران، گزارش‌های موسوم به SOE، گفت: «چهارمین گزارش نیز در دست تهیه و تدوین است و با وجود تفاوت‌های دو حوزه دانشنامه و گزارش، اطلاعات این گزارش‌ها می‌تواند در تدوین دانشنامه مورد استفاده قرار گیرد.»
میراث ارزنده، میراث‌داران بد
علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی نیز در این جلسه، با اشاره به پیشینه فرهنگی و مذهبی ایرانیان در حفظ محیط‌زیست و برخورداری از میراث بسیار ارزنده در این حوزه، گفت: «متاسفانه میراث داران خوبی در حوزه محیط‌زیست نبودیم و با جدا شدن از گذشته و بی‌توجهی به آینده، رفتاری را انتخاب کردیم که انگار در خلأ هستیم.»
عضو شورای علمی دانشنامه محیط‌زیست با تاکید بر وظیفه و مسوولیت همگانی برای حفظ محیط‌زیست به ویژه از طریق آموزش و ارتقای فرهنگ عمومی، گفت: «یکی از راه‌های مهم برای ارتقای فرهنگ عمومی، بهره‌گیری از دانشنامه‌های تخصصی با زبانی ساده و فراگیر است.» او افزود: «انتشار دانشنامه محیط‌زیست که فعالیتی فرهنگی و آموزشی از طریق حوزه کتاب است، آغاز سلسله اقداماتی مستمر در حوزه آموزش و آگاهی رسانی محیط‌زیست باشد.»
در راستای سیاست‌های رهبری
محمد مجابی، معاون حقوقی سازمان محیط‌زیست، در ادامه این جلسه، با بیان اینکه تهیه و انتشار دانشنامه محیط‌زیست در راستای اجرایی شدن سیاست‌های ابلاغی محیط‌زیست رهبری است، گفت: «قدم‌های دیگری نیز برای اجرایی شدن سیاست‌های ابلاغی برداشته شده که در فواصل منظم، گزارش آن ارائه خواهد شد.»
همچنین جلال شایگان دبیر علمی دانشنامه محیط‌زیست با ارائه گزارشی از روند فعالیت‌ها و اقدام‌های صورت گرفته از آذرماه ۱۳۹۳ تاکنون برای انتشار دانشنامه محیط‌زیست، گفت: «دانشنامه دارای ۱۴ مدخل اصلی است. آب، پسماند، هوا و آلودگی، جنگل و مرتع، اقتصاد و محیط‌زیست، کویر و بیابان، کشاورزی، انرژی، صنعت و معدن، حیات وحش، آلودگی صوتی و امواج و حرارتی از جمله مداخل اصلی دانشنامه هستند که هر کدام از این مداخل دارای
زیرمدخل‌های فراوانی است و تلاش شده تا تمامی مباحث محیط‌زیست پوشش داده شود.» منوچهر اکبری رییس بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران و از دیگر اعضای شورای علمی دانشنامه محیط‌زیست نیز در ادامه با اشاره به ضرورت‌های تهیه و تدوین دانشنامه در حوزه محیط‌زیست، در خصوص شیوه و چارچوب تعریف شده برای مقاله نویسی و داوری مقاله‌ها در این دانشنامه، همچنین سابقه فعالیت‌های بنیاد دانشنامه‌نگاری در ایران گزارشی ارائه کرد. او با استقبال از پیشنهاد ابتکار برای انتشار نسخه آنلاین و اینترنتی دانشنامه، گفت: «یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران، خروج آثار منتشره از حالت صرفا مکتوب است و به همین دلیل اقدام‌ها و رایزنی‌های مختلفی برای اجرایی شدن این موضوع صورت گرفته و به‌زودی شاهد نتایج آن خواهیم بود.»
محمد حسن پنجه شاهی از دیگر اعضای شورای علمی دانشنامه محیط‌زیست پیشنهاد داد: «برای ایجاد ارتباط و پیوستگی موضوعات مطروحه در دانشنامه محیط‌زیست، پیشگفتار به نحوی تدوین شود که گویای ارتباط و پیوستگی موضوعات مختلف باشد.» سیمین ناصری از دیگر اعضای شورای علمی دانشنامه محیط‌زیست با بیان اینکه دانشنامه محیط‌زیست می‌تواند به نماد و مرجع این حوزه برای جست‌وجوی‌های علمی و تخصصی تبدیل شود، خواستار افزایش همکاری‌های علمی و تخصصی کارشناسان سازمان حفاظت محیط‌زیست در تدوین این دانشنامه شد.
بیشترین اشتغال ایثارگران در محیط‌زیست
معصومه ابتکار، پس از این جلسه، در جلسه مسوولان امور ایثارگران سازمان حفاظت محیط‌زیست سراسر کشور، در محل سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار، گفت: «با کمال افتخار همه جا اعلام می‌کنیم که از جمله دستگاه‌هایی هستیم که بیشترین درصد اشتغال ایثارگران را داریم و معتقدیم که حتما این مساله می‌تواند به تسهیل امور و ارتقای وضعیت سازمانی کمک کند.» او ادامه داد: «گمان می‌کنم بیشتر از همه جایگاه ایثارگران، ایجاد یک فضای سالم برای کار سازمانی و تشکیلاتی و دولتی است و از این رو باید فضایی ایجاد شود تا امید، نشاط و الهام بخشی شهدا و ایثارگران و روحیه ایثار و فداکاری و سلامت رفتاری و اخلاقی و کاری این افراد به عنوان الگویی مهم بسط و توسعه یابد.» او افزود: «معرفی و گسترش مشی اخلاقی و رفتاری شهدا و ایثارگران در شرایطی که با آسیب‌های متعدد اجتماعی مواجه هستیم، یک فرصت ارزنده برای کشور است.»
ابتکار با اشاره‌یی به تلاش‌ها و از خودگذشتگی‌ها و ایثارهای صورت گرفته در دوران‌های مختلف توسط شاغلان نیروهای مسلح، نیروی انتظامی و محیط بانان گفت: «همکاری بنیاد شهید در ثبت عنوان شهید برای سه محیط‌بان اخیر سازمان حفاظت محیط‌زیست در فارس و هرمزگان و ارائه خدمات به خانواده‌های آنها قابل تقدیر است و امیدواریم این همکاری‌ها در مورد سایر محیط‌بانان فداکار طی سال‌های گذشته نیز ادامه داشته باشد.»
معاون رییس‌جمهوری با تاکید بر دشواری‌های شغل محیط‌بانی، گفت: «محیط‌بانان خط مقدم دفاع از محیط‌زیست هستند و افرادی که این شغل را انتخاب می‌کنند تا از طبیعت ایران محافظت کنند با علم به آسیب‌ها و تهدیدهای این شغل، دست به انتخاب زده‌اند و در واقع برای حفظ محیط‌زیست و طبیعت ایران ایثارگری می‌کنند و ما نیز موظف به صیانت از آنها هستیم.» او با اشاره به اقدام سرباز پادگان عجب‌شیر که برای نجات یک سگ، پای خود را از دست داد، گفت: «وظیفه داریم تلاش کنیم آسیب وارده به این سرباز وطن به حداقل برسد تا گمان نکند که در دفاع از طبیعت گامی برداشت و دچار آسیب شد اما با بی‌توجهی مواجه شد و تنها ماند.»
