گروه اقتصاد اجتماعی
اختلافات تعرفه‌یی میان وزارت بهداشت و رادیولوژیست‌ها، بار دیگر سر برون آورده است. این صنف پزشکی می‌گوید با وجود افزایش تعرفه‌هایی که مقارن با آغاز طرح تحول سلامت کلید خورده بود، تعرفه‌های رادیولوژی افزایشی به اندازه سایر بخش‌های درمانی و پزشکی نداشته‌اند. در تازه‌ترین رویداد، گروهی از متخصصان رادیولوژی با حضور در مقابل ساختمان مرکزی وزارت بهداشت، خواستار لغو «خود ارجاعی» متخصصان رشته‌هایی مانند قلب و زنان و زایمان شدند. رادیولوژیست‌ها معتقدند که این خودارجاعی، موجب اتلاف هزینه‌ها در حوزه سلامت، همچنین تضییع حقوق بیماران می‌شود. نکته قابل توجه آنکه اعتراض علیه پزشکان همیشه از جانب گروه‌های دیگری به غیر از پزشکان بوده و این شاید نخستین‌بار باشد که یک صنف از میان پزشکان، اعتراضی علیه صنفی دیگر را سازمان می‌دهد.
رییس سابق انجمن رادیولوژی ایران، موضوع خودارجاعی پزشکان متخصص قلب و زنان و زایمان را دلیل اعتراض رادیولوژیست‌های کشور به تصمیم وزارت بهداشت می‌داند. دکتر عبدالرسول صداقت معتقد است در مورد خودارجاعی، نظارتی بر کار متخصص زنان و زایمان و قلب وجود ندارد و افزون بر این، این مساله می‌تواند باعث هدر رفتن میلیاردها تومان بودجه سلامت کشور شود.
صداقت در گفت‌وگو با مهر، با بیان این مطلب که موضوع خودارجاعی سال‌هاست که مورد اعتراض متخصصان رادیولوژی است، می‌گوید: «در رشته‌های پزشکی مانند قلب و زنان و زایمان، پزشک متخصص خود تشخیص می‌دهد سونوگرافی یا اکوکاردیوگرافی انجام دهد. درواقع براساس تشخیص پزشک، تصمیم به انجام این خدمات برای بیمار تجویز می‌شود.»
صداقت می‌افزاید: «در خودارجاعی، مفسده‌هایی وجود دارد که رادیولوژیست‌ها نسبت به آن معترض هستند. وقتی یک متخصص رادیولوژی این قبیل خدمات تشخیصی را انجام می‌دهد، هیچ نفع و ضرری در اقدامات بعدی مانند جراحی برای بیمار وجود ندارد و سعی می‌کند واقعیت دقیق تشخیص را به پزشک معالج بگوید.» صداقت می‌گوید: «مهم‌ترین خواسته رادیولوژیست‌ها از وزارت بهداشت، از بین رفتن موضوع خودارجاعی است و در مواردی که غیرقابل اجتناب است مثل اکوکاردیوگرافی، کنترل و نظارت دقیق بر روند کارهای تشخیصی از سوی وزارت بهداشت اعمال شود.
وزارتخانه بدقولی می‌کند
پیش از این نیز، در آبان‌ماه سال جاری و در دومین گردهمایی رادیولوژیست‌های کشور به مناسبت روز جهانی رادیولوژی، دکتر محمدعلی کریمی یکی از اعضای انجمن رادیولوژی ایران به سیاست‌های وزارت بهداشت در قبال رادیولوژیست‌ها اشاره کرده و گفته بود: «متاسفانه وزارت بهداشت در برخورد با رادیولوژیست‌ها آنطور که باید خوب عمل نکرده است.» وی با اشاره به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که در سال۹۴ ارائه شده است، افزوده بود: «بر اساس این گزارش در ۱۳سال گذشته تعرفه‌های رادیولوژی کمترین رشد را نسبت به سایر خدمات عمده داشته است. اگرچه برای نخستین بار سونوگرافی عمومی در این کتاب گنجانده شده، اما آنچه مسلم است از مجموع ۶۰۰خدمت رادیولوژی تنها توانسته‌ایم ۱۰درصد این تعرفه‌ها را اصلاح کنیم.»
وی با انتقاد از بدقولی وزارت بهداشت که قرار بود تا پایان سال گذشته نسبت به اصلاح سایر تعرفه‌های خدمات رادیولوژی اقدام کند، افزوده بود: «متاسفانه تعرفه رادیولوژی از ۲۰هزار تومان به ۱۷هزار و در استان البرز به ۱۴هزار تومان کاهش یافته است.»کریمی با انتقاد از توجیه وزارت بهداشت برای کمبود رادیولوژیست در کشور، گفته بود: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد رادیولوژیست‌ها تنها از متخصصان اطفال، داخلی و زنان کمتر است.»این عضو انجمن رادیولوژی ایران با بیان اینکه از مجموع ۳۹۲شهر بالای ۲۰۰هزار نفر جمعیت، تعداد ۳۴۰شهر رادیولوژیست دارند، گفته بود: «از مجموع ۵۲شهر، ۲۳شهر بیمارستانی ندارد که بتوان از رادیولوژیست استفاده کرد. به ازای هر ۱۰۰هزار نفر، 3.2رادیولوژیست در کشور داریم که البته این آمار شامل استان تهران نمی‌شود.»
بازار رادیولوژیست‌ها واقعا کساد است؟
رادیولوژی، به دلیل استفاده‌یی که در طیف گسترده‌یی از موارد پزشکی دارد، دارای بیشترین تعداد مراجعان و بیماران هم است. خبرنگار «تعادل»، چندی پیش به مطب یکی از پزشکان رادیولوژیست در حوالی میدان توحید رفته بود تا از کم و کیف موضوع سر در بیاورد. بر خلاف ادعاها، مطب به قدری شلوغ بود که بیماران مجبور بودند ساعت‌ها در صف انتظار بایستند. صحبت‌های متخصص رادیولوژی و سخت‌گیری منشی مطب برای تعیین وقت مصاحبه هم نشان می‌داد که مراجعینش بسیار زیادند. پزشک رادیولوژیست از بالا بودن هزینه راه‌اندازی دستگاه‌هایی می‌گفت که با «برق سه فاز» کار می‌کردند و در مقابل تعرفه‌هایی که بسیار پایین بودند، هرچند در میانه صحبت‌ها، از گردش مالی ماهانه یک میلیارد تومانی مطبش هم گفت. این پزشک رادیولوژیست البته از اقبال یا عدم اقبال پزشکان عمومی به رشته‌های مختلف پزشکی هم گفت و آن را مصداقی از تاثیرپذیری پزشکی از تعرفه‌های تعیین شده توسط وزارت بهداشت دانست، هرچند این نکته را هم ناگفته گذاشت که تخصص رادیولوژی، خود یکی از پول‌سازترین تخصص‌هاست.»پزشکان در این سال‌ها تمایل دارند تخصص‌شان را در رشته‌هایی بگیرند که پول‌سازترند، مثلا تخصص در رشته‌های
قلب، پوست یا چشم، بین فارغ‌التحصیلان پزشکی عمومی، بسیار پرطرفدارتر است، درحالی‌که تخصص در زمینه کلیه یا اورولوژی چندان طرفداری ندارد.»
از سوی دیگر، بررسی‌های میدانی «تعادل» هم نشان می‌دهد که آشفتگی تعرفه‌یی ناشی از عدم پذیرش نرخ‌های تعرفه‌یی وزارت بهداشت، باعث شده که تقریبا هیچ دو مرکز رادیولوژیی نرخ‌های مشابه نداشته باشند. مراکز درمانی دولتی، بعد از دریافت دفترچه بیمه، در مواردی به صورت رایگان و در مواردی در ازای دریافت نرخ‌هایی از 15 تا 30هزار تومان خدمات رادیولوژی ارائه می‌دهند، درحالی‌که همین خدمات در بیمارستان‌ها و مراکز بخش خصوصی، گاه هزینه‌هایی تا 70هزار تومان هم دارند و البته بسیاری از این مراکز دفترچه بیمه هم قبول نمی‌کنند.
