گروه انرژی حمید مظفر
پس از یک‌ماه حرف و حدیث و انواع و اقسام تحلیل‌ها واظهارنظرها، سرانجام نشست غیررسمی اعضای اوپک و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت در حاشیه نشست مجمع جهانی انرژی برگزار شد. این نشست پس از پایان اجلاس کشورهای عضو مجمع جهانی انرژی و در ساعت 17:30دقیقه روز گذشته به وقت تهران در پایتخت الجزایر و پشت درهای بسته برگزار شد. هرچند برگزاری این نشست در فضایی صورت می‌گیرد که اظهارنظرهای صورت گرفته در دو روز اخیر خصوصا از سوی مقامات ایران و عربستان‌سعودی امیدها برای رسیدن به توافق قابل ذکری در الجزایر را کمرنگ کرده بود اما به نظر می‌رسد، انعطاف طرف‌های مذاکره خصوصا عربستان‌سعودی برای امتیاز دادن به کشورهایی که پیش از این تولید آنها با اختلال مواجه شده بود، افزایش یافته است. نشانه‌های این انعطاف را می‌توان در صحبت‌های روز سه‌شنبه وزیر انرژی عربستان مشاهده کرد که در اظهارنظری بی‌سابقه اعلام کرد که ایران، لیبی و نیجریه باید اجازه داشته باشند که تا حداکثر ظرفیت خود به میزانی منطقی نفت تولید کنند.
این اظهارنظر الفالح شاید پیش از آنکه ناظر به روی‌دادن اتفاقی عملی باشد در جهت باز نگهداشتن پرونده فریز نفتی تا نشست ماه نوامبر اوپک است. پیش از این خالد الفالح وزیر انرژی عربستان احتمال دستیابی به توافق در نشست روز چهارشنبه را ضعیف عنوان کرده بود و زنگنه نیز اظهار کرده بود که قرار نیست در این نشست توافقی حاصل شود و تنها جنبه مشورتی خواهد داشت. زنگنه روز گذشته در آخرین اظهارنظر خود پیش از برگزاری نشست مشورتی اوپک گفت‌وگوهای الجزایر را صرفا زمینه‌ساز دستیابی به یک توافق عنوان کرده بود. به گزارش «تعادل» و به نقل از شانا، وزیر نفت ایران در اظهارنظری کلی بیان کرد: «توافق همه اعضای اوپک با برخی کشورهای غیرعضو اوپک لازمه چیره‌شدن بر مشکلات است.» وی گفت: «تلاش‌های الجزایر برای نزدیک‌شدن مواضع کشورها بسیار ارزشمند است.» بنابراین با بررسی اظهارات هر دو وزیر دستیابی به هرگونه توافق احتمالی به نشست ماه نوامبر اوپک در وین اتریش موکول شد.
در حالی که همگان منتظرند تا انتشار خبرهای مثبت از الجزایر به افزایش قیمت نفت کمک کند، زنگنه در اظهارنظری که طیب‌خاطر وی از وضعیت بازار را منعکس می‌کند، بیان کرد که افزایش تقاضا و کاهش ذخایر نفت طی سه ماه اخیر سال جاری میلادی و سه ماهه نخست سال 2017 زمینه‌ساز تقویت قیمت‌ها در بازار است.
زنگنه بار دیگر از حق ایران مبنی بر افزایش تولید خود و رسیدن به سطح پیش از تحریم‌ها سخن گفت و خواستار حمایت کشورهای اوپک از این مساله شد.
تکذیب میانجی‌گری عراق
موانع زیادی در راه رسیدن به توافق بین اعضای اوپک وجود دارد. اما کماکان بزرگ‌ترین مانع در این راه اختلاف بین دو کشور ایران و عربستان است. اختلافی که عامل اصلی شکست نشست دوحه نیز بود و به هیچ عنوان بعید نیست که بار دیگر طرح فریز نفتی به این دلیل به بن‌بست نرسد. از همین رو برخی کشورها در تلاشند تا با معرفی کردن خود به عنوان میانجی از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند و برای خود اعتبار بخرند.
زنگنه پس از پایان نشست IEF و پیش از برگزاری نشست غیررسمی اوپک بار دیگر به میان خبرنگاران آمد و پس از تکرار اظهارات خود مبنی بر لزوم رسیدن سطح تولید ایران به بیش از 4میلیون بشکه در روز پذیرش هرگونه میانجی‌گری میان ایران و عربستان را رد کرد. این در حالی است که پیش از این خبرهایی مبنی بر تلاش عراق برای ایفای نقش میانجی در این زمینه به گوش می‌رسد.
به گزارش «تعادل» و به نقل از بی‌بی‌سی سخنگوی وزیر نفت عراق در این رابطه اظهار کرده بود که این کشور رهبری تلاش برای میانجی‌گری بین ایران و عربستان را در دست گرفته و امیدوار است، بتواند دیدگاه‌های دوطرف را به هم نزدیک کند به نحوی که اوپک بتواند در راه رفع بحران کنونی در بازار جهانی نفت اقدامی موثر انجام دهد.
روز سه‌شنبه خالد الفالح به خبرنگاران گفت که ایران هنوز با این طرح موافقت نکرده است. همچنین در این روز بیژن زنگنه نیز اظهار کرد که هیچ‌گونه پیشنهاد رسمی از سوی عربستان دریافت نکرده است.
زنگنه سخنان سخنگوی وزیر نفت عراق را تایید نکرد و اظهار کرد که ایران و عربستان به میانجی نیاز ندارند و می‌توانند با هم صحبت کنند و تاکنون نیز صحبت داشته‌اند.
صحبت‌های وزیر نفت ایران اشاره به برگزاری نشستی که در هفته گذشته بین نماینده‌های ایران و عربستان در محل مقر سازمان اوپک برگزار شد، دارد.
وی مجددا تلاش کرد تا با صحبت‌های خود انتظارات از نشست الجزایر را کاهش دهد و با بیان بعید بودن توافق در نشست مشورتی اوپک اظهار کرد که (از ابتدا) انتظاری نداشتیم امروز توافقی انجام شود. این در حالی است که پیش از این اعلام شده بود در صورت پیشرفت قابل توجه مذاکرات در الجزیره، حتی احتمال برگزاری نشست فوق‌العاده سازمان کشورهای صادرکننده نفت وجود خواهد داشت. هرچند رصد اخبار منتشر شده در 48ساعت گذشته سبب شده بود تا انتظار وقوع چنین اتفاقی کمرنگ شود.
پایان نشست IEF
مجمع جهانی انرژی در حالی روز گذشته به پانزدهمین نشست دوسالانه خود خاتمه داد که از ابتدا نیز پیش‌بینی می‌شد که نشست امسال این مجمع تحت تاثیر نشست عرضه‌کنندگان نفت به حاشیه رانده شود. از زمان اعلام برگزاری نشست غیررسمی اعضای اوپک در حاشیه گردهمایی پانزدهم IEF تمرکز کامل رسانه‌ها و کارشناسان بر طرح مجدد فریز نفتی قرار گرفت و به نوعی می‌توان گفت که نشست امسال مجمع جهانی انرژی که محل گردهمایی عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان نفت است قربانی اختلافات بازیگران سمت عرضه شد.
در بیانیه پایانی این نشست که دیروز صادر شد، پایبندی نمایندگان کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی به استمرار تعامل در قالب این نهاد مورد تاکید قرار گرفت.
در بیانیه یاد شده که در ٢٣ بند صادر شد، با اشاره به درونمایه اصلی این اجلاس، یعنی «تحول در انرژی جهانی: ارتقای جایگاه گفتوگو»، بر پایبندی اعضا بر دستور کار ٢٠٣٠ برای توسعه پایدار که از سوی سازمان ملل تدوین شده و همچنین بر توافق آب و هوایی ٢٠١٥ پاریس تاکید شده است.
بیانیه یاد شده همچنین اشاره کرده که از نشست پیشین مجمع بینالمللی انرژی در مسکو در سال ٢٠١٤ میلادی تاکنون، بازار انرژی جهان دچار نوسان بیشتری شده و رویکرد فعالان بازار تنوع بیشتری یافته است.
در زمینه «بازار نفت: دورنما و چالش پایداری»، مسائلی همچون کند بودن بازگشت توازن به بازار نفت، افزایش رقابت در میان تولیدکنندگان، رشد آهسته تقاضا و افزایش چشمگیر سطح ذخیرهسازی و کاهش انگیزه برای سرمایهگذاری در تولید نفت مورد توجه قرار گرفتند.
این بیانیه همچنین در زمینه «گاز طبیعی: چالشهای صنعت، زنجیره ال ان جی و پیامدها برای ساختار بازار» از بیشتر شدن تنوع در مرکزهای تولید و مصرف ال ان جی و تبدیل شدن گاز به یک کالای قابل معامله در سطح جهانی سخن گفته شده، اما تاکید شده است که همچنان روابط بلندمدت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این سوخت اهمیت خود را حفظ میکنند.
بیانیه پایانی اجلاس الجزیره همچنین زمینههایی همچون «انرژیهای تجدیدپذیر و صرفه‌جویی: فرصتها و چالشهای کاپ ٢١»، «دسترسی پایدار به انرژی: عاملی مهم در توسعه انسانی»، «ارتقای امنیت انرژی: جایگاه فناوری» و «حاکمیت بر انرژی: بازبینی گفتوگوی جهانی» مورد بررسی قرار گرفتند.
کاهش ذخایر امریکا قیمت‌ها را بالا برد
در حالی که نگاه‌ها همه به سوی شمال آفریقا و الجزایر دوخته شده تا درز خبری از نشست مشورتی غیررسمی اوپک قیمت‌ها را کمی تکان بدهد، انتشار گزارش کاهش قابل توجه ذخایر نفت ایالات‌متحده امریکا سبب افزایش قیمت در روز گذشته شد.
به گزارش «تعادل» و به نقل از سی‌ان‌بی‌سی، گزارش موسسه امریکن‌پترولیوم نشان‌دهنده این است که ذخایر نفتی امریکا برای چهارمین هفته متوالی کاهش یافته در حالی که ذخایر بنزین با افزایش روبه‌رو بوده است.
براساس این گزارش مجموع ذخایر تجاری نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی ایالات‌متحده با کاهش یک‌میلیون و 900هزار بشکه‌یی تا پایان هفته منتهی به 23سپتامبر به سطح 502 میلیون و 700هزار بشکه رسیده است.
همچنین ذخایر نفت‌خام نیز در این هفته با کاهش 752هزار بشکه‌یی روبه‌رو بوده است.
در نتیجه انتشار این گزارش روز گذشته قیمت نفت‌خام برنت و دبلیو. تی.ای افزایش یافتند. نفت‌خام برنت با افزایش 1.4درصدی معادل 63سنت مواجه شد و هر بشکه از این نفت با قیمت 46دلار و 60سنت معامله شد.
همچنین نفت دبلیو. تی.ای نیز با افزایش 54سنتی نسبت به روز پیش از آن 1.2درصد افزایش قیمت داشت و هر بشکه 45دلار و 21سنت معامله شد.
