گروه انرژی نادی صبوری
خردادماه سال 1389 و همزمان با بحران‌های موجود در ایران، طرحی از سوی محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری وقت، تمام کارشناسان حوزه نفت و گاز را به بهت فرو برد. رییس‌جمهوری در مراسم امضای قرارداد 6 فاز پارس جنوبی حاضر شد و اعلام کرد که این طرح‌ها طی مدت 35ماه به پایان خواهند رسید. فاز19 پارس جنوبی نیز در زمره یکی از این طرح‌ها قرار داشت. قرار بر این گذاشته شده بود تا ظرف 2 سال و 9ماه، 2میلیارد استاندارد فوت مکعب در روز که معادل 2 فاز استاندارد پارس جنوبی است، از این میدان استخراج شود. روزها، ماه‌ها و سال‌ها اما یکی پس از دیگری گذشتند و این فاز نیز سرنوشتی بهتر از 5 پروژه دیگر 35ماهه پیدا نکرد. اکنون 72ماه از آن روزها می‌گذرد، فاز19 پارس جنوبی دو 35ماه کامل به اضافه 2ماه دیگر را نیز پشت سر گذاشته است و از مسوولان وقت در سال 89، هیچ کس حاضر به اظهارنظر درباره وعده غیرعملی و پوپولیستی طرح شده تحت عنوان پروژه‌های 35ماهه نیست. اکنون خردادماه سال 1395 است، وزارت نفت دولت یازدهم از زمان روی کار آمدن تلاش کرد تا سبک و سیاق توسعه در عسلویه را تغییر داده و اولویت‌بندی‌هایی منطقی‌تر در این زمینه عملی کند. بررسی آماری سال 2015
BP که به تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد که ایران با 5.7درصد افزایش در تولید گاز خود در این سال، پس از نروژ دومین کشوری در جهان بوده که بیشترین افزایش تولید گاز طبیعی را رقم زده است. طبق همین اطلاعات سهم ایران از تولید گاز طبیعی در جهان در این سال معادل 5.4درصد بوده است. تولید گاز طبیعی ایران در سال 2015، نسبت به سال 2009 مصادف با طرح شدن پروژه‌های 35ماهه 48.8میلیارد کیوبیک متر مکعب افزایش یافته است. نکته جالب توجه اینجاست که تولید گاز طبیعی ایران 3سال پس از سال 2009 که طبق وعده‌های طرح شده باید 6پروژه به نتیجه رسیده و میزان قابل توجهی بر تولید گاز طبیعی ایران افزوده می‌شد تنها 22میلیارد کیوبیک متر مکعب افزایش یافته بود. اما طبق اطلاعاتی که حمیدرضا مسعودی مجری فاز19 به عنوان یکی از 6پروژه موسوم به طرح‌های 35ماهه در دولت دهم، در اختیار «تعادل» قرار داده است، نیمه دوم تیر ماه این فاز امکان برداشت 1میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی را پیدا خواهد کرد.
فاز19 پارس جنوبی نیز مانند تمام همتایان خود تاکنون ماجراهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. سال 90 بود که به ناگهان به واسطه مسائل پشت پرده اخباری مبنی بر احتمال تعطیلی این فاز و کنار گذشته شدن پتروپارس به عنوان پیمانکار اصلی از آن خبر می‌داد، اخباری که درنهایت نیز منشأ و ریشه آنها نامشخص باقی ماند و شاید بتوان یکی از دلایل طولانی شدن بهره‌برداری از این فاز را در همین نابه‌سامانی‌ها جست‌وجو کرد. هفته گذشته به واسطه نشر اخباری مبنی بر مطالبات بخشی از کارگران فاز19 منتشر شد. اخباری که «تعادل» در گزارشی جداگانه به ریشه، دلایل و سرانجام آنها خواهد پرداخت. این مساله اما سبب شد تا با حمیدرضا مسعودی مجری فاز19 گفت‌وگویی تلفنی انجام دهیم. گفت‌وگویی که بخش نخست آن مربوط به چالش‌های پیش‌آمده در فاز19 در هفته گذشته بوده و بخش دوم آن درباره وضعیت فاز19 انجام گرفت. به واسطه نیاز به اطلاعات بیشتر درباره مساله مطالبات کارگری و عدم کامل بودن داده‌های موجود، بخش نخست این گفت‌وگو که حاوی نکته نظراتی مهم از سوی مجری فاز19 درباره کلیت پایبندی پیمانکاران به مفاد موجود در قراردادهای فنی- مهندسی است، در شماره‌های دیگر روزنامه به
چاپ خواهند رسید؛ اما حال و روز سکوها و چاه‌ها را در همین گزارش خواهیم خواند.
حمیدرضا مسعودی، مجری فاز19 درباره این پروژه می‌گوید: «طرح توسعه فاز19 معادل 4سکوی واقع در خلیج فارس است که جمعا 21حلقه چاه دارد».او در ادامه می‌گوید:«در حال حاضر یکی از 4سکوی موجود به میزان 330میلیون فوت مکعب تولید دارد. این گاز تولیدی به سمت پالایشگاه منتقل شده و عملیات شیرین‌سازی روی آن انجام می‌شود. درنهایت 7میلیون متر مکعب گاز شیرین از طریق این سکو به شبکه سراسری گاز کشور تزریق می‌شود».
مدیرسابق مهندسی طرح‌های سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در ادامه اظهار می‌کند: «330میلیون فوت مکعب گازی که از این سکو استخراج می‌شود معادل 8میلیون متر مکعب است. این میزان گاز زمانی که وارد پالایشگاه می‌شود پس از شیرین‌سازی، وارد پروسه جداسازی میعانات گازی می‌شود».مسعودی در ادامه می‌افزاید: «خوشبختانه عملیات جداسازی میعانات گازی در خود پالایشگاه انجام می‌شود و سپس این محصول به مخزن رزرو ارسال می‌شود. درنهایت 7میلیون متر مکعب گاز شیرین که معادل 230میلیون فوت مکعب است، وارد شبکه سراسری گاز کشور می‌شود».
مجری فاز19 پارس جنوبی در ادامه می‌افزاید: «اکنون یکی از واحدهای شیرین‌سازی در مدار بهره‌برداری است. 4سکوی جکت نصب شده و عملیات حفاری چاه‌ها نیز به اتمام رسیده است».
مسعودی در توضیح وضعیت دیگر سکوهای فاز19 اظهار می‌کند: «در حال حاضر یکی از سکوهای اصلی در خلیج فارس نصب شده است که در هفته جاری به مدار اضافه خواهد شد».
مجری فاز19 در پاسخ به این پرسش که با اضافه شدن این سکو چه مقدار به تولید گاز طبیعی در این پروژه اضافه خواهد شد؟ می‌گوید: «در این وضعیت تولید مرحله به مرحله است و به ترتیب بر میزان آن افزوده می‌شود. با کامل شدن این مراحل امکان برداشت 1000میلیون فوت مکعب که معادل 1 فاز استاندارد گازی است برای ما در فاز19 ایجاد خواهد شد». مسعودی در پاسخ به پرسش دیگر درباره برآورد از زمان کامل شدن این مراحل نیز چنین می‌گوید: «این عملیات در هفته جاری شروع به راه‌اندازی می‌شود و به‌طور معمول اتفاق‌هایی پیش‌بینی نشده در راه است که نمی‌توان زمان دقیقی را برای اتمام آن مطرح کرد».او می‌افزاید: «اما نهایتا پس از 2هفته امکان برداشت 1میلیارد فوت مکعب به وجود خواهد آمد. به این ترتیب برآورد ما این است که اواسط تیر ماه این توان در فاز19 ایجاد شود».
مدیرسابق مهندسی طرح‌های سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس درباره وضعیت 2 سکوی دیگر فاز19 نیز اظهار می‌کند: «در مورد سکوهای دیگر که در کنار هم معادل 1 فاز استاندارد دیگر را تشکیل می‌دهند، در این هفته عملیات بارگیری مربوط به یکی از سکوها که از خرمشهر می‌آید آغاز خواهد شد. این عملیات سخت و زمان‌بر بوده و حدود 1 هفته تا 10 روز زمان خواهد برد».
او ادامه می‌دهد: «به این ترتیب نیمه دوم تیرماه و همزمان با آماده برداشت شدن سکوی 19 c، عملیات نصب سکوی 19 A نیز انجام خواهد شد. متعاقب این عملیات، پروسه پیش‌راه‌اندازی که آن نیز سخت و زمان‌بر خواهد بود در دریا آغاز می‌شود.»
مجری فاز19 درباره زمان نهایی در زمینه وارد مدار شدن سکوی 19 C می‌گوید: «نهایتا اواخر آبان ماه این سکو نیز در کنار سکوهای 19 C و 19 D وارد مدار شده و امکان برداشت 500میلیون فوت مکعب از میدان ایجاد خواهد شد». مسعودی در ادامه می‌گوید: «زمانی که سکوی 19 B نیز راه‌اندازی شود، فاز19 توانایی برداشت 2فاز استاندارد که معادل 2میلیارد فوت مکعب است را به دست خواهد آورد».
او درباره وضعیت عملیات جانبی موجود در فاز19 نیز اطلاعاتی را در اختیار «تعادل» قرار می‌دهد. مسعودی می‌گوید: «درنهایت این 4سکو باید به یکدیگر متصل شوند. خوشبختانه اکنون خطوط لوله‌یی که به سمت خشکی می‌روند به اتمام رسیده و درنهایت از سکوی 19C برای آوردن گاز به سکو استفاده می‌کنیم و گاز به سمت خشکی می‌رود».
مجری فاز19 می‌افزاید: «در مورد خود پالایشگاه نیز یوتیلیتی راه‌اندازی شده و واحدهای فرآیندی دریافت گاز از دریا، جداسازی میعانات و واحد شیرین‌سازی در مدار بهره‌برداری قرار دارند. واحد گوگردزدایی نیز مراحل انتهایی ساخت خود را پشت سر گذاشته و نهایتا تا پایان شهریورماه یکی از واحدهای گوگرد زدایی وارد سیستم خواهد شد».
لزوم ارتقای توان مهندسی شرکت‌ها
مجری فاز19 پارس جنوبی اعتقاد دارد ارتقای توان فنی و مهندسی شرکت‌ها باعث می‌شود آنها به اصول قراردادهای منعقد در عسلویه پایبند‌تر باشند. مسعودی می‌گوید: «در همه جای دنیا به روش ایران عمل می‌شود و نحوه پرداخت‌ها تفاوتی با ایران ندارد».
او ادامه می‌دهد: «شرکت اصلی ملزم به مدیریت درست مطالبات کارگری است و پیمانکار اصلی باید پرداخت‌ها را به‌موقع انجام دهد».مجزی فاز19 می‌گوید: «ما در وضعیت فعلی بر اساس همین مکانیسم، تخلفات اینچنینی را به دستگاه‌های امنیتی گزارش می‌دهیم و برای این مسائل در همین چند روز گذشته استانداری بوشهر چند مجری طرح را به همین واسطه فراخوانده است».
