گروه انرژی
هر چند وقت یک بار نامهنگاریهایی بین مسوولان کشور صورت میگیرد و به شکل نامعلومی رسانهیی شده و پس از آن تکذیب میشود. آخرین مورد از این نامهنگاریها، درباره پدیده النینو بود، پدیدهیی که بررسیهای «تعادل» از تازهترین گزارش ناسا نشان میدهد، جهانی است و امسال شدیدتر از هر سال دیگری رخ خواهد داد. شدیدترین النینو در سال 1997 به وقوع پیوسته و تعداد زیادی کشته بر جای گذاشته است. چندی پیش حمید چیتچیان در نامهیی به معاون خود در امور برق و انرژی از احتمال بروز پدیده النینو در کشور خبر داد و تاکید کرد که به دلیل پیشبینی سرد شدن بیش از حد هوا و وقوع بارشهای سیلآسا، تعمیر نیروگاهها را در دستور کار خود قرار دهند. به دنبال آن نیز سازمان مدیریت بحران کشور در نامهیی خطاب به بسیاری از سازمانهای کشور در مورد بروز این پدیده هشدار داده بود اما دیری نگذشت که وزارت نیرو این جریان را تکذیب و اعلام کرد که این نامه، داخلی بوده و نباید رسانهیی میشده است.
در روز 10شهریور سال جاری حمید چیتچیان وزیر نیرو در نامهیی خطاب به هوشنگ فلاحتیان از پیشبینی وقوع النینیو قوی و احتمال سردتر شدن هوا و وقوع بارشهای غیرعادی خبر داده بود و بر پیشبینی ذخیره سوخت مایع کافی در نیروگاهها و پیشبینی توان تولید لازم در برنامه تعمیرات سالانه نیروگاهها در فصول سرد برای تامین گاز طبیعی و تضمین تداوم تولید نیروگاهها تاکید کرده بود. پس از این نامه وزیر به معاون خود در امور برق و انرژی، سازمان مدیریت بحران کشور در تاریخ 15 مهر درنامهیی خطاب به شماری از سازمانها از احتمال سرد شدن بیش از اندازه هوا در زمستان سال جاری خبر داده و تاکید کرده بود که این سازمانها برای مدیریت این شرایط آمادگی لازم را داشته باشند. تصاویر منتشر شده از این دو نامه در خبرگزاری تسنیم موجود است. اما مدت زیادی از این نامهنگاریها و هشدارها نگذشته بود که احد وظیفه مدیرکل پیشبینی و هشدارسریع سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد: پیشبینی این پدیده برای ایران صادق نیست. وظیفه ادعا کرده که فصل پاییز و ماههای ابتدایی زمستان نه تنها سردتر نخواهد بود، بلکه دمای هوا، گرمتر از حد نرمال پیشبینی شده است. در این رابطه
ایسنا به نقل از یک مقام مسوول در وزارت نیرو نوشته است که وزارت نیرو به عنوان دستگاه متولی مدیریت منابع آب کشور و همچنین تامین برق و آب برای مشترکان به صورت آنلاین اطلاعات پیشرفتهترین ماهوارههای جهانی را رصد میکند تا بتواند بهموقع از سیلابهای احتمالی جلوگیری کند و همچنین دمای هوا و پیکمصرف برق را پیشبینی کند. این مقام مسوول تصریح کرده است که نامه هشدارآمیز وزیر نیرو یک نامه داخلی و خطاب به مسوولان تامین آب و برق بوده و جنبه رسانهیی نداشته است. واضح است که وزارت نیرو با هدف تامین آب و برق پایدار و خدمترسانی بیوقفه به مشترکان، دایما معتبرترین و به روزترین آمارهای جهانی را رصد میکند؛ البته بدون شک در این زمینه آمارهای سازمان هواشناسی کشور نیز مورد توجه قرار دارد.
اینطور که به نظر میرسد دلیلی برای نگرانی مردم درباره وقوع سرما یا سیل شدید وجود ندارد. وزارت نیرو بنا به مسوولیتش که تامین آب و برق پایدار است نیاز به آمادهباش برای مقابله با شرایط جوی را احساس کرده و در این زمینه نامههای داخلی به زیرمجموعههای خود ارسال و سازمان مدیریت بحران را تنظیم کرده است. احد وظیفه، مدیرکل پیشبینی و هشدارسریع سازمان هواشناسی پیشتر نیز گفته بود که بر اساس مدلهای اقلیمی، دمای زمستان امسال در ایران بهطور میانگین حدود یک تا 1.5 درجه گرمتر از شرایط نرمال خواهد بود. البته لازم به ذکر است که آمار ارائه شده در مدلهای اقلیمی بهطور تقریبی است و با احتمال و خطا مواجه است و اگر برای یک منطقه بارش نرمال یا بالاتر از حد نرمال بیان شده، 50درصد احتمال دارد این پیشبینی درست باشد. به هر حال وظیفه بر این باور است که بر اساس مدلهای اقلیمی نه تنها زمستان سردتر از شرایط نرمال نخواهیم داشت، بلکه احتمالا این فصل گرمتر از شرایط نرمال خواهد بود.
مدیرکل پیشبینی و هشدارسریع سازمان هواشناسی تاکید کرد که در مورد پدیدههای بزرگ مقیاس «النینو» و «لانینا» و تاثیر آنها در اقلیم ایران به عنوان یک موضوع علمی، تحقیقات و مطالعات دانشگاهی صورت گرفته است. طبق گفتههای وظیفه، النینو پدیده بزرگ مقیاسی است که اقیانوسهای آرام و هند را در برمیگیرد و شامل تنگه «تاهیتی» در استرالیا تا سواحل پرو در غرب امریکا میشود که نوعی شرایط دوقطبی در دو سوی اقیانوس ایجاد میکند. نتایج برخی این مطالعات آکادمیک حاکی از این است که در فصل سرد سال بارش کشور بالاتر از حد نرمال خواهد بود اما در مقابل برخی اعلام کردهاند با پدیده النینو و لانینا تغییر خاصی در اقلیم کشور و در بارشها ایجاد نمیشود. در این بین سازمان پیشبینی آب و هوایی کشور عمان با همکاری پلیس و نیروهای امدادی وضعیت فوقالعاده اعلام کرده است و این کشور خود را برای بارندگی شدید 4ماه آینده آماده میکند. انتظار میرود که پدیده النینو تاثیر عمدهیی بر میزان بارندگی کشورهای منطقه خاورمیانه داشته باشد.
النینو چیست؟
به گزارش «تعادل»، النینو اساسا پدیدهیی جهانی است؛ اکنون ناسا در گزارشی در این باره نوشته است که مقایسه تصاویر ماهوارهیی با آنچه ماهوارهها در 1997 نشان میدادند، نمایانگر این است که ناهنجاری عظیم آب و هوایی مشابه آنچه در سال 1997 اتفاق افتاد در حال شکلگیری است.
طبق این گزارش هر 2 تا 7 سال یک بار، یک حوضچه آب گرم غیرمعمول که در بعضی از مواقع با تغییرات در دما مواجه میشود، سبب ایجاد تغییرات آب و هوایی کوتاهمدت میشود. بر اساس گزارش ناسا این افزایش دما که به النینیو (النینو) مشهور است، محیطهای آبی محلی را تحت تاثیر قرار میدهد. این زمستان پدیده النینیو از طریق تصاویر فضایی بهتر از هر زمان دیگری قابل رویت است. النینو امسال شباهتهای بسیار زیادی به آنچه در 98-1997 رخ داد، دارد. با توجه به دادههای سازمان جهانی هواشناسی، النینیو 98-1997 قدرتمندترین النینیو اتفاق افتاده را به نام خود ثبت کرده است. با استفاده از مشاهدات متوالی ماهوارهیی ناسا که توسط ابررایانههای این سازمان پردازش میشوند، دانشمندان به مجموعه کاملی از ابزارها برای بررسی النینیو دست یافتهاند که نشان میدهد این پدیده با قدرتی بیسابقه، در راه است و به احتمال بسیار قوی اثراتی بیشتر از مورد مشابه خود در 98-1997 به همراه خواهد داشت.