گروه انرژی
چرا کارون شور شد؟ آیا سد گتوند عامل شور شدن این رود بود؟ ناصر کامجو مجری سد گتوند در بخشی از گفتوگوی خود با آنا که در ادامه آورده شده به این سوالات پاسخ و بیان کرده است که گتوند در زمینه شوری کارون تقصیری نداشته و کشت و صنعت عامل آلودگی کارون بودهاند.
او در پاسخ به این سوال که آیا ادعای شور شدن آب کارون با آبگیری سد گتوند صحت دارد، بیان داشته است: «اطلاعات دریافتی از آب و برق خوزستان درباره کیفیت آب رودخانه کارون از 14 سال گذشته نشان میدهد که متوسط EC آب رودخانه کارون در محل سد تنظیمی گتوند در سال آبی 77-76 هزار و 67، در سال آبی 78-77، یک هزار و 105، در سال آبی 90-89، هزار و 352 و میانگین EC آب در این سالها یک هزار و 102 بوده است.» کامجو افزوده است: « نکته قابل توجه اینجاست که باید تمهیدات لازم از زمان آغاز خشکسالیها صورت میگرفت تا وضعیت آب با گذشت زمان بدتر نشود. ما آب خروجی از سد گتوند را همواره با EC معادل 2هزار تنظیم کردیم و تنها در یک مقطع زمانی کوتاه از آذر تا اسفند ماه سال 91 این میزان به یک هزار و 900 رسیده است. از آن پس هم میانگین EC همواره حدود 1200 بوده است.» مجری سد گتوند در ادامه اظهار کرده است: « واقعیت این است که متاسفانه افراد در زمینههای مختلف به عنوان کارشناس صحبت میکنند و صحبت کردن این افراد درباره گتوند بدون مستندات لازم اقدامی بسیار سهل و راحت خواهد بود.»
مجری این سد جنجالی در پاسخ به سوال دیگری که در نهایت چه عاملی باعث شور شدن کارون بوده بیان کرده است: «کارون بزرگ از 2رودخانه کارون و رودخانه دز تشکیل شده است که در شمال اهواز و در محل بند قیر به هم میپیوندند. به عبارت دیگر آنچه در اهواز میبینیم رودخانه کارون بزرگی است که از 2رودخانه کارون و دز تشکیل شده است.
ما گزارشی از عوامل اثرگذار روی کیفیت آب رودخانه کارون از سد مسجدسلیمان تا محل سد تنظیمی گتوند و از سد تنظیمی گتوند تا اهواز، خرمشهر و آبادان ارائه کردهایم.» او ادامه داده است: «چشمهها و رودخانههای زیادی از محل سد مسجدسلیمان با دبی دایمی 30 متر مکعب در ثانیه با EC حداقلی 3 تا 4 هزار وارد رودخانه کارون میشوند، بنابراین یکی از عوامل اثرگذار در بالادست سد تنظیمی گتوند در واقع همین چشمهها و جویبارها هستند.» مجری سد گتوند تصریح کرده است: «کشت و صنعتها راحتترین مسیر را برای دفع فاضلاب خود پیدا و آن را به داخل رودخانه رها میکنند و هیچ کسی هم توجهی به این امر ندارد. حتی مطالب منتشرشده درباره سد گتوند در رسانهها نیز در واقع حرکت رو به جلوی این کشت و صنعتهاست.» کامجو افزوده است: « اما پایینتر از سد تنظیمی گتوند یعنی پیش از شوشتر، رود دشت بزرگ را داریم که با دبی حدود 20 مترمکعب بر ثانیه آبی با EC 20 هزار واحد را وارد میکند. به عبارت دیگر از زمان رهاسازی آب از محل سد تنظیمی گتوند تا زمان رسیدن به شوشتر حدود 160 تا 170 واحد به ایسی آن اضافه میشود. در زمان رسیدن آب به شوشتر، رودخانه کارون به 2 شاخه اصلی شطیط و گرگر تقسیم میشود.
متاسفانه روی شاخه گرگر حدود 17 هزار هکتار مزرعه پرورش ماهی وجود دارد که EC آب به علت اضافه شدن موادی برای تغذیه ماهیان باز هم افزایش مییابد. EC آب رودخانه پس از هر بار استفاده و بازگردانده شدن 3برابر میشود. فاضلابهای شوشتر و پسابهای کشاورزی هم به رودخانه گرگر باز گردانده میشوند.» وی ادامه داده است: «از طرفی کانالی در تکیهگاه سمت چپ سد تنظیمی گتوند برای تامین آب دشت عقیلی و کانال دیگری در تکیه سمت راست آن برای برداشت آب کشت و صنعت کارون با ظرفیت 90 مترمکعب بر ثانیه احداث شده است. در شمال اهواز کشت و صنعتهای هفت تپه، کارون، امام خمینی و دهخدا توسعه یافتهاند که 2کشت و صنعت از رودخانه کارون در محل سد تنظیمی گتوند و 3 کشت و صنعت دیگر از رودخانه دز آبگیری میکنند.
تنها 70درصد آب کشت و صنعت امامخمینی به رودخانه کارون و شاخه شطیط باز میگردد. دیگری به هورالعظیم و 3 کشت و صنعت هم به رودخانه دز میریزند. حدود 600 واحد EC آب در انتهای رودخانه شطیط به عنوان شاخه اصلی کارون به علت فعالیت کشت و صنعت امام خمینی افزایش مییابد.» او در نهایت بیان داشته است: «بر همین اساس این کشت و صنعتها موجب افزایش EC آب سد گتوند میشوند.
کشت و صنعتها راحتترین مسیر را برای دفع فاضلاب خود پیدا کرده و آب را به داخل رودخانه رها میکنند. هیچ کسی هم توجهی به این امر ندارد. حتی مطالب منتشر شده از سد گتوند در رسانهها نیز در واقع حرکت رو به جلو این کشت و صنعتهاست.»