وزیر راه و شهرسازی برای تحرک‌بخشیدن به بازار مسکن، از رونمایی طرح صندوق پس‌انداز مسکن در آینده‌یی نزدیک خبر می‌دهد و امیدوار است قشر متوسط جامعه با دریافت وام 80میلیون تومانی خانه‌دار شود. برای تصدیق گفته‌هایش نیز به تجربیات شخصی استناد می‌کند که با پس‌انداز خانه‌دار شده است. با این‌حال، برای دریافت این وام، متقاضی وام خرید مسکن نیز باید 70میلیون تومان پس‌انداز داشته باشد. اما شرایط مالی کنونی قشر متوسط جامعه به‌گونه‌یی نیست که امکان بهره‌مندی از این تسهیلات را داشته باشد. این درحالی است که طرح پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی انتقاداتی از سوی بانک مرکزی و نمایندگان مجلس به‌همراه داشت. در همین راستا، عباس فلاح باباجان، عضو کمیسیون عمران مجلس، در گفت‌وگو با «تعادل» درباره وظایف دولت درخصوص تامین مسکن برای اقشار کم‌درآمد و نقاط‌ضعف طرح صندوق پس‌انداز مسکن نقطه‌نظرات خود را بیان کرد:
***
نقش دولت در تامین مسکن برای جامعه چگونه است؟
نگاه قانون اساسی به بخش مسکن، یک نگاه جامع است به‌طوری‌که تمام اقشار جامعه را فرا می‌گیرد. به این ترتیب، براساس آن دولت موظف است بنابر الگو و ارزش‌های موجود در جامعه، تسهیلاتی جهت خانه‌دار کردن مردم ارایه کند. همچنین این تسهیلات باید در راستای تقویت بنیه مالی اقشار ضیعف جامعه باشد. چرا که اقشار مرفه جامعه به‌اندازه‌کافی از پشتیبانی قوانین و امکانات کشوری برای پولدار‌شدن برخوردارند.
ارزیابی شما از برنامه‌های کنونی وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن چیست؟
درخصوص برنامه‌های وزارتخانه در بخش مسکن می‌توان به‌طور مشخص به طرح راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن اشاره کرد. باتوجه به قانون اساسی، این طرح باید مستضعف‌مدار باشد. به‌طوری‌که همراه با ارایه این طرح، اقشار کم‌درآمد جامعه بتوانند امکان برخورداری و استفاده از آنها را داشته باشند. درحال‌حاضر، متقاضیان وام از این صندوق باید 40 تا 50درصد ارزش خانه را خودشان تامین کنند. در‌حالی‌که دهک‌های پایین درآمدی کشور از چنین موقعیت مالی برخوردار نیستند. البته وزیر راه و شهرسازی جهت تقویت توانایی مالی این اقشار تلاش کرد که سود تسهیلات را تا 14درصد کاهش دهد. در غیر این‌صورت 22 تا 23درصد می‌بود. اما با این‌حال زمانی‌که به وزارت راه و شهرسازی این انتقاد می‌شود که اقشار ضعیف نمی‌توانند از این طرح صندوق بهره‌مند شوند، پاسخ می‌دهد که در شرایط فعلی صرفا برای اقشار متوسط این طرح در نظر گرفته شده، در نوبت بعدی به اقشار کم‌درآمد هم می‌پردازیم.
پیشنهاد کمیسیون برای ارایه طرح‌های کارآمد و فراگیرتر از سوی وزارت راه و شهرسازی چیست؟
باتوجه به وضعیت کنونی بازار مسکن انتظار می‌رود، وزارت راه و شهرسازی تسهیلات بانکی را در بخش تولید مسکن هزینه کند. افزایش وام خرید مسکن باعث ایجاد اختلال در بازار این کالا می‌شود. زیرا ضمن پرداخت این وام، به متقاضی تاکید می‌شود که تا تاریخ معینی از این وام استفاده کند وگرنه در‌غیر‌این‌صورت وام از وی بازپس‌گرفته می‌شود. این امر منجر به آن می‌شود که متقاضی دیگر به کیفیت خانه خریداری‌شده اهمیت ندهد. از طرف دیگر، در این شرایط فروشنده نیز تا جای ممکن، قیمت را بالا می‌برد. در کل اینکه افزایش تسهیلات برای خرید خانه، قیمت خانه را بالا می‌برد. در‌صورتی‌که افزایش تسهیلات در بخش ساخت خانه، منجر به کاهش خانه می‌شود.
ارزیابی شما از تجربه ناموفق دولت درخصوص طرح مسکن مهر چیست؟
مسکن مهر با هدف خانه‌دار‌کردن اقشار کم‌درآمد جامعه مطرح شد. به‌دنبال آن برای جلوگیری از زمین‌خواری، زمین‌ها به‌طور رایگان واگذار شد. بخش زیادی از اعتبارات بانکی در این بخش هزینه شد. حتی بخشی از یارانه‌ها که به‌نوعی جزو حقوق این مردم است، در این طرح تزریق شد. این درحالی است که این طرح همچنان بلاتکلیف است و به‌خاطر نداشتن انشعابات آب، گاز و برق قابل سکونت نیست. در این شرایط متقاضیان مسکن مهر باید خسارت دیرکرد دولت را نیز بپردازند.
