مرکز آمار ایران گزارش داد: کاهش 52درصدی صدور پروانه ساختمان در کشور
گروه مسکن و شهرسازی
افزایش قیمت مسکن در سال91 می‌توانست محرکی برای رونق بخشیدن به بازار این کالا باشد. اما سوءمدیریت در اداره پروژه مسکن مهر، این حوزه را با رکودی سنگینی مواجه کرد که فعالان و سرمایه‌گذاران این بخش همچنان دست به گریبان هستند. چراکه گزارش مرکز آمار ایران از اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادرشده توسط شهرداری‌های کشور طی تابستان سال‌جاری حاکی از آن است که بازار مسکن همچنان با استقبال کمرنگ سرمایه‌گذاران مواجه است. به‌طوری که در این مدت تعداد پروانه‌های صادرشده در کشور نسبت به بهار امسال 5/12درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 4/52درصد کاهش داشته است. این درحالی است که در کلان‌شهر تهران این کاهش میزان بالغ بر 6/33درصد نسبت به فصل گذشته و حدود 1/62درصد نسبت به فصل مشابه سال گذشته است. به این ترتیب، انتظار می‌رود بازار مسکن کشور همچنان با رکود ساخت‌وساز مواجه باشد. با این‌حال، سیاست‌های دولت یازدهم در حوزه مسکن نویدبخش روزهای پررونق در ماه‌های آتی است. چراکه وزارت راه‌وشهرسازی سقف تسهیلات بانکی ساخت مسکن را برای هر واحد تا 50میلیون تومان افزایش داد. همچنین این وزارتخانه در راستای سیاست‌های توسعه مسکن درصدد است،
50درصد ارزش واحدهای مسکونی در قالب وام کم‌بهره به متقاضیان یارانه بدهد تا به این ترتیب، طرف تقاضای بازار مسکن را تامین کرده و دولت را به تعادل برساند. رقم موردنظر وزارت راه‌وشهرسازی برای خرید مسکن 80میلیون تومان است. زیرا به گفته مشاور مالی وزیر راه‌وشهرسازی، چون وزارتخانه معتقد است بازار رهن ایران، یعنی بازار خرید مسکن بلندمدت، بازار قوی نیست و این باید به‌شدت تقویت شود و مردم باید بتوانند حداقل با 50درصد مبلغ مسکن را وام بگیرند. سیاست وزارتخانه هم هنوز روی همین موضوع است. با این‌حال، کمبود منابع بانک مرکزی و شوک‌های قیمتی ناشی از پرداخت این وام، شورای پول و اعتبار متقاعد درخصوص تصویب این وام کمی درنگ کند. البته به گفته یک از کارشناسان اقتصادی هرگونه تسهیلات مسکن تورم‌زا نخواهد بود. بنابراین، بانک مسکن برای پیشبرد اهداف دولت در رونق‌بخشی به بانک مسکن، نیمه بهمن امسال مدیرعامل بانک مسکن از ارسال پیشنهاد وام 60میلیون تومانی خرید به بانک مرکزی خبر داد که دیگر مشکلات وام 80میلیون تومانی را ندارد. با این‌حال، محمدحسین عبده تبریزی از توافق نسبی دولت و بانک مرکزی برای پرداخت وام 80میلیون تومانی خبر می‌دهد. چراکه
این تسهیلات یکی از امن‌ترین راهکارها برای تقویت مالی طرف تقاضاست.
سرنوشت وام 80 میلیونی
مشاور وزیر راه‌وشهرسازی معتقد است؛ افزایش تسهیلات وام مسکن موجب رونق گرفتن بازار مسکن می‌شود و مخالفت بانک مرکزی هم با این طرح به‌دلیل کمبود نقدینگی نظام بانکی کشور است.
حسین عبده تبریزی در پاسخ به سوال ایسنا درباره وضعیت افزایش وام خرید مسکن تا سقف 80میلیون تومان اظهار کرد: افزایش تسهیلات برای خرید مسکن مورد درخواست وزارت راه‌وشهرسازی است. چون وزارتخانه معتقد است بازار رهن ایران، یعنی بازار خرید مسکن بلندمدت، بازار قوی نیست و این باید به‌شدت تقویت شود و مردم باید بتوانند حداقل با 50درصد مبلغ مسکن را وام بگیرند. سیاست وزارتخانه هم هنوز روی همین موضوع است.
وی درباره دلایل مخالفت بانک مرکزی هم با این طرح گفت: دولت و بانک مرکزی هم در این مورد ظاهرا موافق هستند؛ اما مباحثی که مطرح می‌شود به‌دلیل آن است که آنها می‌گویند پول کافی برای اجرایی شدن این طرح وجود ندارد. بانک مرکزی به‌عنوان کسی که از وضع نظام بانکی اطلاع دارد، می‌گوید: منابع این طرح وجود ندارد و وام کمتری بدهید، اما به هرحال ما علاقه‌مندیم همه بانک‌ها درگیر تسهیلات مسکن بشوند تا بازار رهن کشور توسعه پیدا کند. بنابراین بانک مرکزی هم مخالف نیست و فقط می‌گوید ما منابع آن را نداریم و طوری نشود که بانک‌ها برای دریافت منابع به ما هجوم بیاورند و این منابع را از ما بخواهند.
مشاور وزیر راه‌وشهرسازی در پاسخ به این سوال که باوجود کمبود نقدینگی چقدر احتمال دارد که پرداخت این وام عملی شود هم گفت: من فکر می‌کنم باتوجه به وضعیت نامناسب نظام بانکی و اعتبارات محدود است که این طرح اجرایی نشده وگرنه یکی از امن‌ترین نوع تسهیلات است و می‌توانیم توقع داشته باشیم در سال‌های آینده با اجرایی شدن آن بازار رهن توسعه پیدا کند.
ضمانت وام 60 میلیون تومانی
درحالی که مشاور وزیر راه‌وشهرسازی از توافق دولت و بانک مرکزی برای پرداخت وام 80میلیون تومانی خبر می‌دهد، به گفته عضو هیات‌مدیره بانک مسکن، این بانک به‌دنبال فراهم کردن بسترهای وام 60میلیون تومانی است، ابوالقاسم رحیمی انارکی در این‌باره گفت: در تسهیلات ۶۰میلیون تومانی خرید مسکن به‌دنبال این هستیم که حداکثر تسهیلات برای افزایش قدرت خرید مردم استفاده شود بدون اینکه باعث افزایش شدید قیمت واحد مسکونی شود.
وی در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: برنامه‌ریزی‌هایی درحال انجام است تا وام 60میلیون تومانی کمترین تاثیر را در افزایش قیمت‌ها داشته باشد و حداکثر تاثیر را روی قدرت خرید مردم در بازار مسکن داشته باشد.
عضو هیات‌مدیره بانک مسکن در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌خواهید این کار را انجام دهید، تصریح کرد: سال گذشته در تسهیلات 35میلیون تومانی این کار انجام شد، وقتی وام از 20میلیون به 35میلیون تومان و وام جعاله به 10میلیون تومان رسید هیچ‌گونه افزایش قابل توجهی در قیمت ندیدیم.
رحیمی انارکی در واکنش به این موضوع که رکود بازار مسکن باعث تاثیر کم وام 35میلیون تومانی بر قیمت‌ها شد، گفت: افزایش وام به 35میلیون تومان در زمان مناسبی اجرایی شد. در اواخر سال91 و اوایل سال92 رونقی در بازار مسکن روی داد و در آن مقطع قیمت واحدهای مسکونی 60 تا 70درصد افزایش یافت و تعداد پروانه‌های ساختمانی نیز صادر شد.
وی با یادآوری اینکه در آن مقطع شرایط رونق بر بازار حاکم بود، افزود: اواخر سال92 و93 وارد دوره رکود شده‌ایم و تسهیلات 35میلیون تومانی زمانی مورد استفاده قرار گرفت که بخش مسکن دوباره وارد رکود شده بود.
وام مسکن تورم‌زا نیست
گرچه نگرانی نهادهای پولی دولت از شوک‌های قیمت وام 80میلیون تومانی باعث درخصوص تصویب آن تعلل کنند، یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تسهیلات مسکن نمی‌تواند تورم‌زا باشد، گفت: زمانی که تسهیلاتی با سقف 60 تا 80میلیون تومان داده می‌شود، مردم بابت بازپرداخت اقساط آن تقاضای خود را برای خرید کالاهای دیگر کاهش می‌دهند. بنابراین شاید ممکن باشد که تسهیلات باعث افزایش قیمت مسکن شود اما به هیچ‌وجه به معنای تورم نیست.
جمشید پژویان در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که ایا وام 80 یا 60میلیون تومانی خرید مسکن درصورت تصویب باعث افزایش نرخ تورم می‌شود، گفت: این موضوع که عده‌یی معتقدند وام خرید مسکن باعث تورم می‌شود قابل قبول نیست، تسهیلات مسکن نمی‌تواند تورم‌زا باشد. وی گفت: در واقع زمانی که تسهیلاتی با سقف 60 تا 80میلیون تومان داده می‌شود، مردم بابت بازپرداخت اقساط آن تقاضای خود را برای خرید کالاهای دیگر کاهش می‌دهند. بنابراین شاید ممکن باشد که تسهیلات باعث افزایش قیمت مسکن شود اما به هیچ‌وجه به معنای تورم نیست.
وی درباره تاثیرگذاری وام 60میلیون تومانی در خرید خانه تاکید کرد: این وام در شهرستان‌ها می‌تواند موثر باشد وگرنه برای شهرهای بزرگ که میانگین قیمت یک مسکن با سطح متوسط رو به پایین زیر 400میلیون تومان نیست، نمی‌تواند نقش اساسی در تامین مالی خرید خانه داشته باشد. پروژیان با بیان اینکه پس از طی دوره نسبتا بلند رکود قیمت مسکن افزایش بیشتری پیدا می‌کند، گفت: معمولا کسانی که قدرت خرید مسکن دارند، نسبت به خرید اقدام می‌کنند اما اگر پس از یک‌سال یا دو سال قیمت مسکن تغییر نکند، پس از طی دوره نسبتا بلند رکود، مسکن نسبت به دیگر کالاها و دارایی‌های افزایش قیمت بیشتری پیدا می‌کند.
