دومین جلسه از سلسله نشستهای آشنایی خبرنگاران با وظایف و مسوولیتهای تخصصی سازمانها و شرکتهای تابعه، روز گذشته با حضور مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران برگزار شد. بهگزارش «تعادل»، محمدسعید ایزدی در این نشست با بیان اینکه این بافتهای هدف همواره در شهرها درحال بزرگ شدن هستند که عمده عامل آن ناشی از کیفیت پایین ساختوسازها در شهرها است، افزود: بافتهای تاریخی، بافتهای فرسوده، سکونتگاههای غیررسمی، روستاهای حاشیه شهرها و مناطق ناشی از رشد شتابان شهرنشینی از عمده بافتهای هدف ما در نوسازی و بهسازی مناطق شهری به شمار میآیند.
بازسازی بافتهای فرسوده با مشارکت مردم پیش میرود
ایزدی با بیان اینکه شیوهنامه پرداخت وام ۵۰میلیونی نوسازی بافت فرسوده از سوی بانک مرکزی به بانکها ابلاغ و پرداخت آغاز شده است، گفت: توانمندسازی ساکنان اصلیترین هدف برای نوسازی و بازسازی بافتهای فرسوده است. وی افزود از نظر ما چون بانک مرکزی شیوهنامه پرداخت وام 50میلیونی نوسازی در بافتهای فرسوده را به 22بانک عامل ابلاغ کرده درحقیقت پرداخت این وام آغاز شده است.
ایزدی گفت: دولت هم باید به سمت تسهیلات برای بازسازی بافتهای فرسوده برود و کمک کند جنبههای دیگر توانمندسازی مردم در بافتهای فرسوده تقویت شود. وی تصریح کرد: بازسازی بافتهای فرسوده با مشارکت مردم پیش میرود اما دولت به تازگی مصوبهیی را ابلاغ کرد که براساس آن 300هزار فقره وام به متقاضیان نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده از سوی 22بانک عامل پرداخت خواهد شد.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ادامه داد: مبلغ این وام برای مراکز استانها و کلانشهرها 50میلیون، برای شهرهای بالای 200هزار نفر 40میلیون و برای سایر شهرها 30میلیون تومان است، اما نرخ سود این تسهیلات 9درصد است که قرار شده مابهالتفاوت آن را دولت پرداخت کند.
تقسیمبندی بافت فرسوده به 5 پهنه
مدیرعامل سازمان عمران و بهسازی شهری ایران با بیان اینکه موضوع بازسازی و بهسازی شهری موضوع غریبی نیست و پیش از انقلاب و حتی از زمان رضاشاه نیز این موضوع وجود داشته است، گفت: دگرگونیها و نوسازی و بازسازی شهری از زمان رضاشاه مطرح شده است بهطوری که او اعتقاد داشت میخواهد بافتهای شهری را مدرن کند و برای زندگیهای جدید این بافتها را مناسب سازد. وی افزود: قبل از سال1300 اقدامی به این شکل(نوسازی بافتهای فرسوده) نداشتهایم اما در کشورهای دیگر و حتی در قرن18 این موضوع مطرح بوده است.
ایزدی همچنین اظهار داشت: بهسازی و نوسازی شهر از همان زمان یعنی از سال1308 در تهران شروع شد، اما مشکل اینجاست که در همان زمان بخشهای قدیم و جدید دچار مشکلاتی شدند و در دهه40 رشد شتابان شهرنشینی باعث شد شهرها افقی گسترش یابند. ایزدی خاطرنشان کرد: بزرگ شدن شهرها بهصورت افقی نخستین تاثیرش این بود که بافتهای فرسوده و محدودههایی که نیازمند بهسازی هستند مناطق جمعیتی خود را از دست میدهند.
وی با اشاره به اینکه بافتهای فرسوده به پنج پهنه تقسیم شدهاند، گفت: پهنه اول مربوط به بافتهای قدیمی و تاریخی است و طبق آمارهای سازمان میراث فرهنگی 22هزار بافت تاریخی در شهرهای کشور شناسایی شدند. بهگفته ایزدی درحالحاضر 2400هکتار در تهران بافت قدیمی و تاریخی داریم که میتوان به مناطق سنگلج، بازار تهران و عودلاجان اشاره کرد.
وی با بیان اینکه محدودههای بافت تاریخی تهران برخوردار از زمینهای ارزشمند هستند، گفت: اینها ثروتهای فرهنگی کشور محسوب میشوند ولی تفاوت واژه میراث و ثروت این است که اینها ثروتهای فرهنگی ما هستند و باید آنها را حفاظت کنیم. ایزدی گفت: پس بخشهایی از شهرهای ما بافتهای تاریخی هستند که نیازمند بازسازی هستند بهطوری که اساسا سعی میشود تا با طرحهایی که برای آنها تدارک دیده میشود طرح بهسازی و نوسازی اجرا شود. وی به پهنه دوم این مناطق اشاره کرد و گفت: پهنه دوم از لحاظ ما بافتها و محلات میانی هستند که تاریخی محسوب نمیشوند مثل مناطق جوادیه، منطقه 8، 17 و 18تهران اما باز هم دارای مشکلات زیادی از لحاظ زیرساختها و ساختمانهای ناپایدار و ناکافی بودن معابر هستند.
ایزدی ادامه داد: پهنه سوم مربوط به سکونتگاههای غیررسمی یا محلات فرودست است البته نباید این مناطق را غیررسمی نامید بلکه بهدلیل شکلگیری خارج از برنامه رسمی توسعه شهرها به این اسم نامگذاری شده است. وی افزود: باید به سکونتگاههایی که محلات فرودست معرفی میشوند و مالکیت ندارند توجه ویژهیی کرد. ایزدی همچنین تصریح کرد: درحالحاضر در 79شهر که مورد مطالعه قرار گرفته 54هزار هکتار از این محلات(سکونتگاههای غیررسمی) شناسایی شدهاند.
بهگفته وی، در تهران میتوان به مناطقی چون حاشیه بزرگراه چمران تا پل مدیریت که با نام اسلامآباد مطرح میشود بهعنوان سکونتگاههای غیررسمی اشاره کرد. مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران گفت: پهنه چهارم روستاهایی هستند که در پیرامون شهرها قرار گرفتهاند و بهدلیل توسعه شهرنشینی شتابان به داخل شهر کشیده شدهاند. بهگفته وی برای این مناطق در تهران میتوان به ونک، چیذر و یوسفآباد اشاره کرد. ایزدی خاطرنشان کرد: این چهار محدوده مورد اشاره سکونتگاههایی هستند که دارای فقر شهری هستند و از فقر فرهنگی، آموزشی و زیرساختها رنج میبرند. وی افزود: این محدودهها تابآور نیستند و توانایی مقابله با سوانح را ندارند. بهطور کلی مقاوم و ایمن نیستند. بهگفته وی بحران هویت، مقاوم نبودن و فقر شهری از ویژگیهای اصلی این چهار پهنه محسوب میشوند.
ایزدی خاطرنشان کرد: پهنه پنجم که جزو ماموریتهای اصلی شرکت عمران و بهسازی شهر ایران است، مناطقی از شهرها هستند که بهدلیل شهرنشینی شتابان همچنان در داخل شهرها وجود دارند مثل پادگانها، کارخانهها، گورستانها و اراضی حاشیه رودخانهها. بنابراین ما نام آنها را اراضی ذخیره نوسازی گذاشتهایم. وی با بیان اینکه این محدودهها در تهران که با نام ذخیره نوسازی مطرح هستند 5هزار و 300هکتار را شامل میشوند.
وی برای روشن شدن این موضوع مثالی را ذکر کرد و گفت: بهعنوان مثال 17سال پیش کشتارگاه بهمن تهران به فرهنگسرا تبدیل شد و هفت سال بعد پادگان ایرانشهر به پارک هنرمندان و زندان قصر تبدیل به باغموزه قصر شد. پس این اراضی همان فرصتهایی هستند که برای زندگی شهروندان باید فراهم شود. وی تاکید کرد: در کشور انگلیس حتی زیر پلها را که مناطق جرمخیز عنوان کردهاند میگویند نیازمند توجه است پس ما نیز باید به فکر شناسایی و نوسازی این بافتها باشیم.
بهگفته وی در این پنج پهنه مورداشاره انسانهای شریفی زندگی میکنند که یک سوم جمعیت کشور یعنی حدود 20میلیون نفر و 130هزار هکتار را در خود جای دادهاند. پس نباید این مناطق را فراموش کنیم. وی باتاکید بر اینکه این محدودهها مدام درحال تولید هستند چون کیفیت ساختوسازها پایین است، گفت: ما برای مقابله با این موضوع سندی را تصویب کردیم که براساس آن پیشنگری و پیشگیری از گسترش محدودهها و درمان محدودههای مورد اشاره را در آن گنجاندهایم.
ایزدی افزود: در قانون احیا و بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری در ماده16 قانونی تدوین و تصویب شد که دیدگاههای سازمانهای دخیل در بازسازی بافتهای فرسوده را با یکدیگر هماهنگ خواهد کرد.
بهگفته وی این سند مهر امسال در دولت به تصویب رسید و بهطور مشخص چشماندازها و راهکارها را در بازسازی بافتهای فرسوده به خوبی دیده است.
وی ادامه داد: شورایعالی شهرسازی نیز به تازگی پذیرفته است که تحول و نوسازی شهری به جای نوسازی صرف باید با مفهوم جدید بازآفرینی آشنا شود.
بهگفته ایزدی، باید دولت به سمت اعطای تسهیلات برود و همزمان کمک کند که جنبههای دیگر توانمندسازی مردم در احیای بافتهای فرسوده تقویت شود.
شورای پول و اعتبار مصوبه دولت را نقض نمیکند
محمدسعید ایزدی در پاسخ به این سوال که مصوبه جدید شورای پول و اعتبار مصوبه دولت را درخصوص پرداخت مابهالتفاوت وام بازسازی و نوسازی بافتهای فرسوده نقض میکند، گفت: شورای پول و اعتبار در مصوبهیی که ابلاغ کرده است به هیچوجه مصوبه دولت را نقض نمیکند بلکه شورای پول و اعتبار از شیوه پرداخت ایراد گرفته است.
ایزدی افزود: ما معتقدیم ساکنان بافتهای فرسوده هم باید از تسهیلات کمبهره برخوردار شوند و هم توانمند شوند بنابراین دولت مابهالتفاوت نرخ سود وام 50 میلیونی بازسازی بافتهای فرسوده را تقبل کرده است.