نرخ بیکاری 12.7درصدی در تابستان امسال بسیاری را بر این گمان انداخت که چرا با وجود رشد اقتصادی بالای 6درصد در نیمه اول امسال باز نرخ بیکاری بالایی در کشور است؟ مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رییسجمهوری در این باره توضیحات مبسوطی را ارائه کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی شبکه خبر، مسعود نیلی مشاور اقتصادی رییسجمهور با حضور درگفتوگوی تیتر امشب سه عامل رشد جمعیت در دهه 60، مشکلات اقتصادی و افزایش تعداد فارغالتحصیلان دانشگاه را عامل وجود یک میلیون جوان ۳۵ ساله بیکار خواند و افزود: روند توسعه کشور همپای گسترش آموزش عالی نبوده است و نباید نسبت دانشجو به جمعیت کشور اینقدر بالا باشد. اوگفت: د ر دو فصل اول امسال شاهد افزایش بیکاری در بین جوانان و افراد تحصیلکرده هستیم که نیازمند برنامهریزی گسترده برای گذر از این بحران هستیم.
مسعود نیلی با اشاره به زمینههای رشد بیکاری امروز را باید از 35سال گذشته بررسی کرد، گفت: بیکاری جوانان را باید از 35 سال پیش زمانی که به یک مرتبه با افزایش تعداد زاد و ولد در سال 65 روبهرو شدیم، بررسی کرد. زمانی که قاعده هرم سنی جمعیت کشور را بیشتر کودکان و نوزادان تشکیل میدادند.
مشاور اقتصادی رییسجمهور افزود: در سرشماری سال 65 هرم سنی جمعیتی کشور نشان میدهد تعداد کودکان و نوزادان 9 میلیون و 300 نفر بود و به همین ترتیب در10سال بعد در سال 75 این کودکان به سن نوجوانی رسیدند یعنی نزدیک به 20میلیون دانشآموز داشتیم که فشار زیادی به آموزش و پرورش آمد.
او گفت: در هرم سنی سال 85 پیش بینی کردیم جمعیت سنی 10 تا 14سال 10سال بعد به 20 تا 24 سال میرسند و دراین سن با مشکل شغل روبهرو شدیم اما تعداد زیادی از این جوانان با ادامه تحصیل در مراکز آموزش عالی از جویای کار و اشتغال دور ماندند. از طرفی اقتصاد کشور باید سالانه 650 هزار شغل ایجاد میکرد و 6درصد شغل نیاز بود تا هنگامی که این گروه به سن اشتغال میرسند اقتصاد کشور آمادگی پذیرش بیکاران را داشته باشد.
نیلی اضافه کرد: به این تعداد جوانان 30ساله بیکاران سالهای قبل نیز که شانس اشتغال نداشتهاند نیز اضافه شد و این مجموعه بیش از 9میلیون نفری سال 65 الان به یک میلیون بیکار رسیده است که عموما تحصیلکردههایی هستند که عمده مشکلاتشان بیکاری و اشتغال است.
مشاور اقتصادی رییسجمهور گفت: متوسط ایجاد شغل از سال 75 تا 85 تعداد 650هزار نفر پیش بینی بوده است و این پیش بینی درست بود اما از سال 85 به بعد تا سال 91 اوج نفراتی که به سن اشتغال و کار رسیدند اقتصاد برای آنها شغلی ایجاد نکرده است. منابع ایجاد اشتغال در دهه 80 خیلی کم بود و اشتغال ضروری شناخته نشد تا اندکی از این حجم بیکاران بکاهد.
او گفت: از 84 تا 90 حدود 845 میلیارد دلار درآمد ارزی بالایی داشتیم و با توجه به افزایش منابع کشور در اوایل دهه 90 کار خاصی برای درخواستکنندگان کار صورت نگرفت ولی با افزایش مراکز آموزش عالی در کشور، ضربهگیر این حجم نیروی انسانی شد که در سن اشتغال بودند و درخواست شغل آنان را به لحاظ محصل بودن به تعویق میانداخت و به همین خاطر مراکز آموزش عالی کشور گسترش یافت.
نیلی گفت: از نظر تعداد دانشجو در مقیاس بینالمللی ازکشورهای بسیار پیشرفته به شمار میرویم ولی پیشرفت آموزش عالی به نوعی تعویق بازار کار بهشمار میرفت.
نیلی برآیند نکات رشد جمعیتی از سالهای گذشته، توسعه آموزش عالی و تعویق ورود به بازار کار و درآمدبالا و شغل ایجاد نکردن درسالهای قبل را علت تجمیع بیکاران دانست و گفت: کودکان دهه شصت به یک مرتبه جوانان 35ساله امروز هستند و هجوم جوانان تحصیلکرده و متقاضیان شغل، خواهان اشتغال متناسب با تحصیل و سن خود هستند.
او اضافه کرد: امروزه تعداد بیکاران دارای تحصیلات عالی 41درصد است و این آمار نشان میدهد تعداد زیادی با جذب دانشگاهها عملا تحصیلکردههایی شدهاند که کارآفرین نبودهاند. همین امر امروز با هجوم یکمیلیون نفری متقاضیان کار که عموما متولدین دهه 60 بودهاند و الان در سن 35 سالگی هنوز بیکارند و بخشی از این جمعیت که شانس اشتغال نداشتهاند را اشکال در اقتصاد کشور میدانند که از سالهای گذشته برای امروز برنامهریزی آماری و پیشبینی کار نکرده است. نیلی گفت: ازجمعیت غیرفعال سال 93 پنج میلیون و 800 هزار نفرتحصیلات عالی داشتند که نشان میداد تعدادزیادی ازآنها وارد بازارکارخواهند شد. یعنی آموزش عالی افراد زیادی را آموزش میداد وقصد دارند تعداد بیکاران را افزایش دهند درحالی که آموزش عالی ما با اشتغالزایی تناسب نداشته است. نیلی افزود: بخش زیادی ازمسائل اجتماعی ما مربوط به همین وضعیت شغلی است. او گفت: در طول هشت فصل گذشته هر فصل نسبت به فصل قبلش 308هزارنفر به بیکاران اضافه شده و بازارکارجوابگوی این تعداد بیکار نبوده است.
مشاور اقتصادی رییسجمهور با اهمیت سرشماری و آمارگیری نفوس گفت: بطور متوسط کشور سالانه 50 هزار نفر متقاضی شغل داشته است و این نخستین بار است که یکمیلیون نفر به یک مرتبه متقاضی شغل شدهاند این روند در دنیا و خیلی از کشورها اتفاق نیفتاده است و حدود 80 تا 100 کشور هستند و اگر بخواهید ببینید چند کشور بالای600 هزار نفر شغل ایجاد کردهاند به تعداد انگشتان دست نمیرسند البته دو کشور هند و چین به لحاظ مقیاس جمعیتی از این اتفاق به خاطرگستردگی جمعیتی استثنا هستند؛ اما در خیلی از کشورها که همین حدود جمعیت دارند، بسیار نادر بوده است.
او افزود: موج سنگین ورود به بازار کار متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته است و برنامهریزی نشده است و امروز گریبانگیر اقتصاد کشور شده است.
مسعود نیلی با اشاره به نرخ مشارکت جمعیتی زنان و مردان گفت: در گذشته از هر 100 نفر خانم 12 نفر متقاضی کار بودند درحالی که در کشورهای دیگر بالای 60درصد است بهدلیل توسعه آموزش عالی ظرف مدت کوتاهی به 16نفر رسیده است و ورود زنان به بازار کار را بیشتر خواهد کرد و هر شغلی هم برای زنان مناسب نیست و شغلی که دولت ایجاد خواهد کرد باید متناسب خانمها باشد و خوشبختانه 81درصد شغلهای جدیدی که در اقتصاد ما اتفاق افتاده مناسب زنان بود. نیلی گفت: کارشناسان و دانشگاهیان خیلی به این موضوع مهم توجه ندارند ومهمتراز ایجاد شغل در کشور موضوعی نیست که این همه اهمیت داشته باشد.
مشاور اقتصادی رییسجمهور گفت: ایجاد 650هزار شغل در سال برای کشور رکورد خوبی خواهد بود که جوابگوی متقاضیان کار است.
مسعود نیلی گفت: ما باید اتفاق نظر روی سرمایهگذاری و برنامهریزی در خصوص ایجاد شغل برای سالهای آینده باشیم و نیازهای جمعیتی میتواند کشور را آماده پذیرش مقتضیات سالهای بعد کند. ما باید درآینده هم بررشد اقتصادی تاکید کنیم تا 650هزار شغل درکشور ایجاد کنیم که نیاز به سرمایهگذاری دارد و هم مدیریت ودرک درستی درجامعه ما شکل بگیرد زیرا امکان دارد تعداد بیکاران درکشور ما بیشتر هم شود.