3/37درصد مردان و 6/28درصد زنان هرگز ازدواج نکرده‌اند
گروه اقتصاد کلان
سال‌هاست که «بی‌میلی جوانان به ازدواج» موضوع بحث مسوولان و کارشناسان است و همه ما هم با نگاهی به دوروبرمان صحت آن را دریافته‌ایم اما تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار آدرس سرراست‌تری را در کاهش تعداد ازدواج‌ها به ما می‌دهد. آخرین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد در سال 93 معادل 64 میلیون و 16هزار و 690 نفر در گروه‌های سنی 10ساله و بیشتر قرار داشته‌اند که از این تعداد 67.1درصد«حداقل یک بار ازدواج کرده» و 32.9درصد«هرگز ازدواج نکرده» بوده‌اند. یافته‌های این مرکز حاکی از آن است که وضعیت ازدواج برای مردان بدتر از زنان است و 3/37درصد مردان هرگز ازدواج نکرده‌اند درحالی که 4/71درصد زنان حداقل یک بار تاکنون ازدواج کرده‌اند و 6/28درصد آنها هنوز نتوانسته‌اند زندگی مشترکی را تشکیل دهند. این گزاره مرکز آمار را اگر در کنار دیگر آمارهای منتشر شده از سوی نهادهای دیگر بگذاریم، درمی‌یابیم از همین تعداد «حداقل یک‌بار ازدواج کرده» هم افراد زیادی با انجام طلاق به زندگی تجردی رو آورده‌اند. همچنان‌که پیش‌تر مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده بود در سال 93 تقریبا 724هزار واقعه ازدواج ثبت شده است که در
مقایسه با سال گذشته آن نزدیک به 7درصد کاهش داشته است درحالی که آمار طلاق با افزایش 3/5درصدی 163هزار مورد اعلام شده بود. ضمن اینکه در نظر گرفتن این داده‌ها، یافته‌های مرکز آمار از وجود 15درصدی خانوارهای دارای سرپرست زن در کشور را معنادار می‌کند.
شکاف عمیق بین نرخ مشارکت اقتصادی زنان و مردان
براساس یافته‌های مرکز آمار ایران، ایران با داشتن ۲/23میلیون خانوار دارای نرخ مشارکت 2/37درصدی افراد در اقتصاد بوده است و در سال 1393 از مجموع 23میلیون و 250هزار و 627 نفر جمعیت فعال 64-15ساله، 89.2درصد شاغل بوده‌اند. البته آخرین داده‌های این مرکز نشان از تکرار یک پدیده همیشگی در اقتصاد نیز دارد و آن هم شکاف عمیق نرخ مشارکت اقتصادی بین مردان و زنان است. درحالی که 5/62درصد مردان در اقتصاد کشور حضوری فعال دارند تنها 12درصد از جمعیت فعال زنان بخت حضور در بازار کار و مشارکت اقتصادی داشته‌اند. براساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال 93 جمعیت کشور 76میلیون و 619هزار و858 نفر برآورده شده است که 12میلیون و 603هزار و 167نفر از آنها 9سال و کمتر و 64میلیون و 16هزار و 684 نفر در گروه‌های سنی 10سال و بیشتر قرار دارند. به عبارتی 6/83درصد از جمعیت کل کشور در سن کار (10ساله و بیشتر) هستند و به لحاظ جنس 50.1 درصد مرد و 49.9درصد زن هستند که نسبت جنسی برابر 100 به دست می‌آید. به عبارت دیگر در مقابل هر 100 نفر زن 100نفر مرد وجود دارد. نتایج نشان می‌دهد 72.5درصد آنها در نقاط شهری و 27.5درصد در نقاط روستایی ساکن هستند همچنین
در سال 1393 تعداد 23میلیون و 283هزار و 641 خانوار معمولی ساکن و گروهی در کشور برآورده شده است که 20میلیون و 347هزار و 274 خانوار دارای سرپرست مرد و 2میلیون و 936هزار و 366 خانوار دارای سرپرست زن بوده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که 15درصد خانواهای ایرانی سرپرست زن دارند.
مهاجرپذیری اندک و مهاجرفرستی گسترده
نتایج آمارگیری مرکز آمار، داده‌های جالبی نیز درباره وضعیت مهاجرت ارائه می‌دهد. اگرچه کشور ایران یکی از کشورهای مهاجرفرست است اما میزان مهاجرپذیری آن با مهاجرفرستی‌اش اصلا قابل قیاس نیست. براساس نتایج طرح آمارگیری مرکز آمار 98.2درصد جمعیت کشور دارای تابعیت ایرانی است که 1.7درصد جمعیت کشور را مهاجران افغانستان تشکیل می‌دهند و فقط 0.1درصد جمعیت کشور سایر تابعیت‌ها را دارند. بررسی‌های «تعادل» از یافته‌های این مرکز نشان می‌دهد که اغلب افراد با تابعیت غیرایرانی در نقاط شهری زندگی می‌کنند. عمده‌ترین دلیل مهاجرت «پیروی از خانوار» با 50.7درصد بوده است. همچنین 8.4درصد مهاجرت‌ها به دلیل جست‌وجوی کار و 7.6درصد مهاجرت‌ها به دلیل «جست‌وجوی کار بهتر» صورت گرفته است. عامل «پیروی از خانوار» در نقاط شهری 51.9درصد و در نقاط روستایی 45.6درصد نیز عمده‌ترین دلیل مهاجرت بوده است.
در سال 1393 از 69میلیون و 279هزار و 573 نفر جمعیت 6 ساله و بیشتر 86.8 درصد باسواد و 13.2درصد بی‌سواد بوده‌اند. نسبت با سوادی در نقاط شهری 90.2 و در نقاط روستایی 77.5درصد بوده است. در بین افراد «6 تا 9ساله» نسبت باسوادی 96.7درصد و در بین افراد «15تا 24ساله» 97.9درصد بوده است. همچنین نسبت با سوادی در بین مردان 91.6 و در بین زنان این گروه 82.5درصد بوده است. در سال 1393 در بین جمعیت 6 ساله و بیشتر، 60میلیون و 16هزار و 833 نفر باسواد بوده‌اند. از این تعداد 32.7درصد دارای تحصیلات ابتدایی، 21درصد دارای تحصیلات راهنمایی، 4.3درصد دارای تحصیلات متوسطه، 20.8درصد دارای تحصیلات دیپلم و پیش‌دانشگاهی و 4.4درصد دارای تحصیلات فوق دیپلم، 12.1درصد دارای تحصیلات لیسانس و 2.5درصد دارای تحصیلات فوق‌لیسانس و بالاتر بوده‌اند. همچنین شایان ذکر است که 2.2درصد باسوادان از طریق مراکز سواد‌آموزی یا به صورت غیررسمی آموزش دیده‌اند.
در سال 1393 معادل 64میلیون و 16هزار و 690 نفر در گروه‌های سنی 10ساله و بیشتر قرار داشته‌اند که از این تعداد 67.1درصد«حداقل یک بار ازدواج کرده» و 32.9درصد «هرگز ازدواج نکرده» بوده‌اند. این نسبت‌ها در بین مردان به ترتیب 62.7 و 37.3درصد و در بین زنان 71.4درصد و 28.6درصد بوده است. در سال 1393 افراد شاغل و بیکار در مجموع 37.2درصد از جمعیت 10ساله و بیشتر را تشکیل می‌داده‌اند. این نسبت در جامعه مزبور برای مردان 62.5درصد و برای زنان 12درصد بوده است. همچنین این نسبت در نقاط شهری 36.5درصد و در نقاط روستایی 39.1درصد است. در سال 1393 از کل شاغلان 10ساله و بیشتر 90.7درصد باسواد و 9.3درصد بی‌سواد بوده‌اند. این نسبت برای مردان به ترتیب 91.7درصد و 8.3درصد و برای زنان 85درصد و 15درصد بوده است. همچنین از کل جمعیت بیکار 10ساله و بیشتر 97.2درصد باسواد و 2.8درصد بی‌سواد بوده‌اند. این نسبت برای مردان به ترتیب 96.4درصد و 3.6درصد و برای زنان 99.2درصد و 0.8درصد بوده است.
نرخ 2/37درصدی مشارکت اقتصادی کل کشور
نرخ مشارکت اقتصادی نشان می‌دهد، چند درصد از جمعیت در سن کار، فعال یعنی شاغل یا بیکار هستند. مطابق نتایج به دست آمده در سال 1393 نرخ مشارکت اقتصادی در جمعیت 10ساله و بیشتر در کل کشور 37.2درصد بوده است. این شاخص در بین مردان 62.5درصد و در بین زنان 12درصد محاسبه شده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد، درصد جمعیت فعال 10ساله و بیشتر در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری است به طوری که نرخ مشارکت اقتصادی در نقاط روستایی 39.1درصد و در نقاط شهری 36.5درصد بوده است. در صورتی که جمعیت 15ساله و بیشتر جمعیت در سن کار فرض شود، نرخ مشارکت اقتصادی در کل کشور 40.6درصد به دست می‌آید. این شاخص در بین مردان 68.5درصد و در بین زنان 13.1درصد، در نقاط شهری 39.7 درصد و در نقاط روستایی 43.2درصد به دست می‌آید. مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی در گروه‌های سنی نشان می‌دهد. بیشترین نرخ مشارکت اقتصادی (55.7درصد) در گروه سنی 34-30ساله بوده است. این امر برای زنان و مردان متفاوت است به نحوی که مردان گروه سنی 39-35ساله با 94.3درصد و زنان گروه سنی 29-25ساله 19.9درصد بیشتری نرخ مشارکت اقتصادی را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 1393 از مجموع 23250627 نفر جمعیت فعال 64-15ساله، 89.2درصد شاغل بوده‌اند.
