افزایش سن بازنشستگی در حال حاضر در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا به دلیل افزایش سن امید به زندگی در دستگاه‌ها و نهادها اجرایی می‌شود، این درحالی است که به عقیده کارشناسان اگرچه در ایران نیز امید به زندگی افزایش داشته اما به دلیل مشکلاتی همچون نبود اعتبار لازم و مشکلات موجود درصندوق‌های بازنشستگی و بیمه‌یی افزایش سن بازنشستگی اجرایی نشده است؛ مهم‌ترین دلیل اجرایی نشدن افزایش سن بازنشستگی مشکلات و بحران‌های رو به تزاید صندوق‌هاست که می‌توان به‌عنوان مثال به عدم پایداری منابع و ناهماهنگی در ورودی و خروجی صندوق‌ها اشاره کرد.
به گفته نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در حال حاضر تعداد ورودی به صندوق‌ها بسیار کمتر از خروجی یعنی تعداد بازنشستگان است، به عبارتی سالانه افراد بسیاری از سوی صندوق‌های بیمه‌یی بازنشسته می‌شوند اما جذب بیمه شده در این صندوق‌ها به دلیل مشکلات موجود دربازار کار بسیار پایین است؛ به همین دلیل بیشتر بودجه صندوق‌ها به پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان اختصاص می‌یابد این در حالی است که منابع پایداری برای پرداخت مستمری‌ها وجود ندارد، بنابراین همین دلیل باعث شده که نتوان از استراتژی و سیاست افزایش سن بازنشستگی استفاده کرد.
ازسوی دیگر افزایش بیکاری و کاهش اشتغال یکی دیگر از دلایلی است که افزایش سن بازنشستگی را در مسیر نامشخصی قرارداده است، درحال حاضرنیروی کار بسیاری در کشور بیکار هستند که به همین دلیل امکان ورود آنها به صندوق‌های بیمه‌یی به‌عنوان تامین‌کنندگان منابع مالی صندوق‌ها وجود ندارد. نمایندگان مجلس بر این باورند در این شرایط امکان افزایش سن بازنشستگی وجود ندارد زیرا از ورود افراد جوان به بازار کار به عنوان تامین‌کنندگان منابع مالی صندوق‌ها جلوگیری می‌شود.
عبدالرضا مصری عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس دهم در گفت‌وگو با خانه ملت، درخصوص پیشنهاد افزایش سن بازنشستگی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس، گفت: مرکز پژوهش‌های مجلس طبق اقدامات کارشناسی و پژوهشی و بر اساس منابع موثق مسائل و پیشنهادات خود را مطرح می‌کند، درباره پیشنهاد افزایش سن بازنشستگی هم با توجه به اینکه سن امید به زندگی در اکثر کشورها بالارفته به‌طور طبیعی ادامه زندگی در ایران نیز با قوت و سلامت رتبه خوبی را کسب کرده که بر همین اساس چنین پیشنهادی مطرح شده است.
نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه دو مبحث در دنیا باعث افزایش سن بازنشستگی شده است، افزود: مهم‌ترین موضوع برای افزایش سن بازنشستگی، افزایش امید به زندگی و پایداری منابع صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی است که البته با روند فعلی اگربه جلو حرکت کنیم به طور طبیعی نمی‌توان افزایش سن بازنشستگی را در کشور اجرایی کرد؛ زیرا صندوق‌ها از داشتن منابع پایدار محروم
هستند.
وی با انتقاد از اینکه در جامعه ما بازنشستگی پیش از موعد توسط صندوق‌ها اجرایی می‌شود، تصریح کرد: به طور حتم دراین شرایط منابع صندوق‌ها پاسخگوی نیازهای بازنشستگان نیست، بنابراین، این موضوع ممکن است صندوق‌های بازنشستگی را تبدیل به یک بحران اجتماعی کند، بنابراین اینکه بتوان الگوی کشورهای دنیا را در این زمینه اجرایی کرد امکان پذیر نیست زیرا منابع پایدار برای صندوق‌های بیمه‌یی پیش‌بینی نشده است.
مصری با بیان اینکه تا زمانی که نرخ بیکاری در کشور کاهش پیدا نکند، نمی‌توان سن بازنشستگی را افزایش داد، افزود: باید اجازه پوست‌اندازی به صندوق‌ها داده شود تا عده‌یی خارج و عده‌یی جذب بازار کار شوند؛ تنها راه چاره این است که بخش خصوصی را فعال کرده و اجازه جذب نیرو برای این بخش اجرایی شود.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در این شرایط می‌توان به‌طور آهسته بدنه دولت را کوچک کرد، تصریح کرد: اگر از بدنه دولت کم و بخش خصوصی فعال شد هم مساله اشتغال حل شده هم ضریب پشتیبانی صندوق‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ یعنی هرچه بیمه‌پرداز جدید افزایش پیدا می‌کند صندوق قوت بیشتری برای حمایت از بازنشستگان پیدا می‌کند.
افزایش سن بازنشستگی مانع جذب نیروی جوان
جلیل مختار سخنگوی کمیسیون اجتماعی در گفت‌وگو با خانه ملت، نیز در خصوص پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس مبنی بر افزایش سن بازنشستگی به خانه ملت، گفت: افزایش سن در بحث بازنشستگی تبعات منفی به دنبال خواهد داشت، به‌عنوان مثال چنانچه سن بازنشستگی افزایش پیدا کند تا حدودی جذب نیروهای جوان و متخصص در نهادها و دستگاه‌ها با مشکل روبه‌رو خواهد شد؛ ضمن اینکه با افزایش سن بازنشستگی مشخص نیست افزایش میزان سال‌های پرداخت حق بیمه چگونه خواهد بود.
نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه افزایش میزان سال‌های پرداخت حق بیمه با افزایش سن بازنشستگی به نفع سازمان تامین اجتماعی خواهد بود، افزود: در کشورهای توسعه‌یافته افزایش امید به زندگی سبب شده افراد بازنشسته در مقطعی به عنوان جمعیت فعال شاغل مطرح شوند و به‌طور تقریبی از 30 سالگی شروع به کارکرده و با احتساب 35 سال فعالیت سن بازنشستگی به 65 سال بازنشسته شوند ضمن اینکه افزایش امید به زندگی درکشورهای توسعه یافته سن زندگی افراد را به 85 سال ارتقا داده است، بنابراین اجرای چنین طرح‌هایی در این کشورها شاید قابل قبول باشد.
وی با بیان اینکه تامین اجتماعی با دریافت 30 سال حق بیمه باید به همین میزان هم مستمری پرداخت کند، تصریح کرد: با توجه به شرایط رکود اقتصادی و ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی پرداخت حقوق از طرف این صندوق‌ها با 35 سال خدمت به نفع هیچ صندوقی ازجمله تامین اجتماعی نیست، البته افزایش امید به زندگی درسراسر دنیا یک موضوع فراگیر بوده و این شرایط در کشور ما نیز درچند سال آینده به وجود می‌آید.
مختار با تاکید براستفاده از تجربیات کشورهای توسعه‌یافته مانند ژاپن دراتخاذ راهکارهایی برای افزایش سن بازنشستگی و جلوگیری از مشکلات صندوق‌های بازنشستگی، گفت: دراین شرایط کشورهای پیشرفته از مهندسی معکوس برای رفع مشکلات خوداستفاده می‌کنند یعنی با استفاده از روش‌هایی مشکل پرداخت بیمه و حقوق ناشی از افزایش سن بازنشستگی را حل کردند؛ بنابراین کارشناسان حوزه رفاه اجتماعی برای این موضوع باید از تجربیات کشورهای دیگر نیز استفاده
کنند.
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه با افزایش سن بازنشستگی باید به موضوع اشتغال جوانان و کارآفرینی توجه ویژه داشت، افزود: سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های دیگر بازنشستگی باید به این مسائل توجه کنند، هرچند بازهم باید تاکید کرد که افزایش سن بازنشستگی چالش بزرگی برای صندوق‌های بازنشستگی درپرداخت مستمری به وجود می‌آورد؛ همچنین مانع از اشتغالزایی و جذب جوانان خواهد بود.
تاکید بر افزایش سن بازنشستگی
مسعود رضایی عضو کمیسیون اجتماعی درخصوص پیشنهاد افزایش سن بازنشستگی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس، گفت: در حال حاضر تعداد بازنشستگان در کل صندوق‌های بازنشستگی افزایش پیدا کرده و این میزان همچنان سیر صعودی دارد؛ در چنین شرایطی نخستین افرادی که متضرر می‌شوند بازنشستگان هستند، زیرا محل تامین اعتبار برای پرداخت حقوق این قشر هر روز با کاهش روبه‌رو است زیرا تعداد بیشتری در صف بازنشستگی قرار
می‌گیرند.
نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی، افزود: زمانی که خروجی صندوق‌ها بیش از ورودی‌ها باشد، به مثابه استخری است که ازیک سو آب از آن خارج می‌شود و از سوی دیگر آبی برای ورود به آن وجود ندارد، بنابراین شاهدیم که صندوق‌ها در حال حاضر به مرز نابودی رسیدند؛ در حال حاضر 18 صندوق درکشور فعالیت می‌کنند که حدود 16 صندوق در مرز نابودی قرار دارند به‌عنوان مثال صندوق بازنشستگی فولاد مبارکه به اذعان خود مسوولان در آستانه مرگ قرار دارد.
وی تاکید کرد: متاسفانه در حال حاضر صندوق بازنشستگی فولاد مبارکه مانند جسدی است که هیچ نهاد و دستگاهی راغب به تحویل گرفتن آن نیست، بنابراین اگر فکر و چاره‌یی برای صندوق‌های بازنشستگی در نظر گرفته نشود؛ سرنوشت همه آنها شبیه صندوق بازنشستگی فولاد خواهد شد، از این رو بهتراست برای رهایی از برخی مشکلات سن بازنشستگی در کشور افزایش پیدا کند.
رضایی با اشاره به اینکه برخی افراد در سن بازنشستگی از بازدهی بالاتری در شغل خود برخوردار هستند، تصریح کرد: بازنشستگی در سنینی مانند 46 سالگی برای کشور مضر است که باید برای آن تدابیری همچون افزایش سن بازنشستگی اندیشیده شود، البته اگر ورودی به صندوق‌ها و تعداد استخدام‌ها درحد قابل قبولی باشد بازنشستگی در سنین پایین قابل قبول است.
