رسول خضری
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس
در مورد بن بست منابع در حوزه سلامت که از یک طرف ناشی از نارضایتی پزشکان از تعرفههای پزشکی با وجود افزایشی است که در آن رخ داده و از سوی دیگر ناشی از خالی شدن منابع مالی بیمههاست، به عقیده من نخستین کار این است که منابع مالی بیمهها را تجمیع و به اصطلاح یک کاسه کنیم. تجمیع خود بیمهها هر چند در برنامه پنجم توسعه آمده در وضعیت فعلی قابل اجرا به نظر نمیرسد چراکه با توجه به حق بیمه متفاوتی که این بیمهها میگیرند، یکی 5درصد، یکی 7درصد و .... این امکان وجود ندارد. با این حال تجمیع منابع، وحدت رویه یکسان و تامین منابع پایدار کاملا قابل حصولاند. از همه اینها مهمتر به نظر من مدیریت بر هزینههاست. ما منابع به اندازه کافی داریم اما مهم این است که این منابع را به چه شکلی میخواهیم هزینه کنیم.
در بحث مدیریت هزینههای نیاز به یک تحول داریم و اگر نظر شخصی من را در مورد طرح تحول سلامت بخواهند و بگویند که یک مورد تاثیرگذار را مشخص کنم، میگویم تحول در مدیریت هزینهها، که اگر این مساله اصلاح بشود، بقیه مسائل هم قابل حل خواهد بود وگرنه در سایر مسائل هم دچار مشکل خواهیم شد چون منابع محدوداند و درمان هم یک چاه ویل است.
یکی از راههای کنترل هزینهها در بخش سلامت، ساماندهی نظام ارجاع است که قرار بود با بحث پزشک خانواده شروع شود. ما پزشک خانواده را در سال 84 کلید زدیم اما متاسفانه تا الان حتی یک پزشک خانواده هم تربیت نکردیم. اگر پزشک خانوادهیی نباشد، نظام ارجاعی هم وجود نخواهد داشت. ریلگذاری این کار با تجمیع منابع مالی بیمهها میسر خواهد شد. بند هفتم سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری هم در همین خصوص است و ایشان به طور کامل این مساله را تبیین کردهاند.
یک بحث دیگر، بحث بودجه بهداشت است. در مورد اختصاص بودجه به بهداشت و پیشگیری در کشورهای پیشرفته گاهی تا 50درصد هم به بهداشت و پیشگیری اختصاص پیدا میکند نه درمان. اما منابع مالی ما تا سال 92 متاسفانه به این شکل بوده که 7درصد بودجه وزارت بهداشت به بخش بهداشت و پیشگیری اختصاص پیدا کرده و در بودجه سال 94 چیزی که مصوب شده تا سقف 28درصد است که رقم خوبی است اما اینکه در اجرا این رقم کم است همان بحث مدیریت هزینهها را پیش میکشد و اینکه منابع در چه کانالی باید هزینه شود.
در بخش بهداشت، پیشگیری و سلامت ما هزینه نداریم و شاید بهتر باشد بگوییم سرمایهگذاری هر ریالی که در بخش پیشگیری و بهداشت سرمایهگذاری میشود بین 10تا 12برابر در بخش درمان صرفهجویی میشود و هزینههایمان پایین میآید. این تقدم و تاخر حتی در نام وزارت بهداشت؛ درمان و آموزش پزشکی هم تبلور پیدا کرده و بهداشت جلوتر است و علاوه بر این تجربه کشورهای مختلف هم همین است که توجه به بهداشت و پیشگیری از هزینههای ثانویه درمان میکاهد.